Carl von Ossietzky

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Carl von Ossietzky-standbeeld in de Carl-von-Ossietzky-straat in Berlijn

Carl van Ossietzky (Hamburg, 3 oktober 1889 – Berlijn, 4 mei 1938) was een Duitse jood, journalist, pacifist en democraat, en boegbeeld van het verzet tegen Hitler.

Na zijn actieve militaire dienst in de Eerste Wereldoorlog (slag bij Verdun) was Ossietzky overtuigd pacifist en democraat geworden. Enkele jaren later werd hij secretaris van de Deutsche Friedensgesellschaft en trachtte door middel van publicaties en voordrachten het Duitse volk een 'vredesbewustzijn' in te planten.

Hij werd redacteur van de Berliner Volkszeitung en in 1926 hoofdredacteur van de Weltbühne, waarvan hij met Kurt Tucholsky eveneens de uitgever was. Daarmee had hij een nationaal platform voor zijn openlijke verzet tegen de heimelijke Duitse herbewapening die inging tegen het Verdrag van Versailles. Toen de nationaal-socialisten aan de macht kwamen en de onderdrukking van de joden in Duitsland op gang kwam weigerde hij Duitsland te verlaten, omdat hij vond dat hij vanuit het buitenland niet krachtig genoeg kon spreken.

In 1927 en 1932 bracht hij in totaal 8 maanden in de gevangenis door. Op 28 februari 1933, de dag na de brand in de Rijksdag, werd hij opnieuw gearresteerd en nu veroordeeld tot dwangarbeid in een concentratiekamp (via kamp Sonnenburg naar het kamp Esterwegen bij Oldenburg).

Hij won de Nobelprijs voor de Vrede in 1935. Die toekenning was een impuls voor de internationale campagne om hem vrij te krijgen. Von Ossietzky leed aan tuberculose en had niet lang meer te leven. Hij kreeg geen toestemming om zijn prijs in Zweden op te gaan halen (vanaf die tijd verboden de nazi's elke Duitser het ophalen en daarmee erkennen van de Nobelprijs). Wel mocht Ossietzky naar een gewoon ziekenhuis, waar hij op 4 mei 1938 overleed.

Ossietzky was gehuwd met de Engelse Maud Woods.

Na lang touwtrekken werd in 1992 de universiteit in Oldenburg naar Carl von Ossietzky genoemd. De universiteit koos deze verzetsstrijder onder meer wegens zijn internering in het nabijgelegen concentratiekamp Esterwegen.