Atlantis (eiland)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Atlantis is een hypothetisch eilandenrijk waarvan de historiciteit uiterst twijfelachtig is. Door een catastrofe zou het rijk plotseling zijn verdwenen. De Atlantische oceaan dankt zijn naam aan dit hypothetische gebied.
Volgens de overlevering leefden de bewoners van Atlantis in een gouden tijd. Ze waren begaafde zeelieden die een rijke zeevloot bezaten. Verder zouden ze een grote kennis hebben gehad van onder andere de astronomie, bouwkunst en wiskunde. De bewoners van Atlantis zouden verbonden geweest zijn aan de goden: de Atlantiërs moesten haar wetten volgen.
Inhoud |
[bewerk] Atlantis volgens Plato
De Griekse filosoof Plato (427-347 voor Christus) was de eerste die over Atlantis schreef, waarbij hij ervan overtuigd leek dat dit land werkelijk heeft bestaan, omdat de overgrootvader van Plato hierover verhalen had gehoord van Solon, die het weer van een Egyptische priester had gehoord. Hoe het land eruit zag, is door Plato in detail beschreven. Onder andere was er op het eiland een tempel gewijd aan de god Poseidon, de god van de zee. Het eiland Atlantis, lag buiten de Middellandse Zee, dus nog verder dan de Zuilen van Hercules (de straat van Gibraltar).
Volgens Plato verdween het rijk ongeveer 9500 voor Christus door een wereldwijde catastrofe, een soort zondvloed, waardoor ieder spoor van het land werd weggewist. Plato gaat dus uit van een mondelinge overlevering van meer dan 9000 jaar, waardoor zijn beschrijving niet erg geloofwaardig is. Desondanks werd en wordt vaak verondersteld dat het rijk werkelijk bestaan heeft.
Het verhaal van Plato over een mythisch eiland komt over de hele wereld in vele verhalen voor, in de vorm van een aards paradijs, dat ten ondergaat aan natuurrampen, zoals aardbevingen of vloedgolven. Sommigen denken dat Plato geïnspireerd was door de vulkanische gebeurtenissen op het eiland Santorini.
In zijn dialogen 'Timaeos' en vooral 'Kritias' vertelt Plato uitgebreid over een eiland, "groter dan Noord-Afrika en Klein-Azië bij elkaar", waarvan de bevolking in overvloed en weelde leefde, zo'n 11.000 jaar geleden. De wijsgeer Plato zegt dat zijn verhaal op waarheid berustte. De beroemde dichter en staatsman Solon uit Athene had het 200 jaar voordien aan zijn overgrootvader verteld. Tijdens een bezoek aan Egypte had Solon namelijk in de stad Saïs een priester ontmoet. Die vertelde hem uitvoerig over de overwinning van de Grieken op "een machtig leger dat, vanuit een ver punt in de Atlantische Oceaan, oprukte om Europa te veroveren. De indringers kwamen van een eiland Atlantis, buiten de Zuilen van Hercules (de huidige straat van Gibraltar)".
In de onvoltooide dialoog "Kritias" geeft Plato een zeer gedetailleerde beschrijving van het centrum van het machtige Atlantis-rijk. Omstreeks 9.500 voor Christus verdween het door een wereldwijde catastrofe naar de bodem van de zee en wiste daarmee haast ieder spoor van zijn bestaan uit: "De oude hoofdstad was rijk aan natuurlijke bronnen en er was voedsel in overvloed. Hoge bergen boden beschutting tegen de noordenwind en over de weiden zwierven dieren zoals olifanten en paarden, die dronken uit meren en rivieren. Er regeerden 10 koningen over dit paradijselijke eiland en de bewoners leefden er in volmaakte harmonie".
Volgens Plato was de oude hoofdstad van Atlantis een streng geometrisch uitgebouwd systeem van concentrische cirkels met om beurten een ommuurd eiland en een kanaal, met een totale doorsnede van 22,5 km. Op het cirkelvormige centrale eiland waren er sportterreinen, het koninklijk paleis en een tempel, toegewijd aan de zeegod Poseidon, beschermgod van de stad. Het hoofdeiland werd helemaal ingesloten door een cirkelvormig 183 meter breed kanaal. Daarrond was opnieuw een ringvormig eiland, 365 meter breed, met een paardenrenbaan, een kazerne en een grote binnenhaven. Het was gescheiden door een even breed kanaal van de derde buitenste landring. Aan één kant liep een kanaal rechtstreeks van de zee doorheen dit geometrische complex tot een binnenhaven in het centrum. Volgens de beschrijving van Plato moet Atlantis er in werkelijkheid ongeveer hebben uitgezien zoals op het hier afgebeelde grondplan en de beeldreconstructie.
[bewerk] De ligging van Atlantis
Door de jaren heen zijn er talloze theorieën over de ligging van Atlantis verschenen. Niet alle theorieën zijn even goed onderbouwd. Er is wel beweerd dat Atlantis gevonden zou zijn in de buurt van de Azoren, Amerika, Scandinavië, de Noordzee, de Britse eilanden, het eiland Cuba, Zuid-Spanje, Kreta, Cyprus, Santorini, de Canarische Eilanden en Antarctica. Ook worden wel Egypte, Indonesië, Madagaskar en Australië genoemd als mogelijke plaatsen van Atlantis.
[bewerk] Antarctica als Atlantis
Een mogelijke theorie (in 1966 gepubliceerd door Prof. Dr. Charles Hapgood in zijn boek "Maps of the Ancient Sea Kings") dat Antarctica de plaats is waar het vroegere Atlantis zou moeten hebben gelegen, wordt ondersteund door het gegeven dat op een aantal middeleeuwse wereldkaarten (de 'wereld' voor zover bekend in die tijd) Antarctica nauwkeurig staat getekend, terwijl men het bestaan ervan nog niet eens wist. De bekendste hiervan is de Piri Reis kaart uit 1513. Zeer opmerkelijk op deze kaart is dat Antarctica nauwkeurig is getekend als een eilanden-groep, zoals het werkelijk uitziet onder de gigantische ijskap die de eilanden vandaag de dag (en in de Middeleeuwen) met elkaar verbindt. Hoe kon men dit gegeven toen al weten? Cartografen in die tijd moeten de 'kennis' van Antarctica van nog veel oudere kaarten hebben overgenomen. Kaarten die we vandaag als verloren moeten beschouwen. Er moet in ieder geval een volk zijn geweest dat in een periode lang vóór de Middeleeuwen begonnen al kennis had van de eilanden van Antarctica. Dit moet dan zeer waarschijnlijk in de laatste ijstijd zijn geweest, toen het grootste gedeelte van het noordelijke halfrond onder een dikke ijskap lag en sommige delen van Antarctica juist een zachter klimaat hadden. Het is mogelijk dat er toen een volk leefde dat de zeeën rond Antarctica bevoer of er misschien zelfs woonde. Het jaartal van 9500 voor Christus waar volgens Plato dit volk verdween, ligt ook dicht in de buurt van het einde van de laatste ijstijd, zo'n 10.000 jaar geleden. Een andere theorie over de verdwijning van Atlantis spreekt over een verschuiving van de aardkorst, waarbij Antarctica opgeschoven zou zijn richting zuidpool en zodoende op korte termijn met een ijslaag bedekt werd.
[bewerk] De kennis van de Atlantiërs
Er wordt al jaren gediscussieerd of Atlantis echt bestaan heeft. En als Atlantis bestaan zou hebben, over welke kennis zouden de Atlantiërs dan beschikt hebben?
Eén van de theorieën is, is dat alle kennis/schatten van de Atlantiërs in een 'schatkamer' verborgen zouden zijn. Deze kamer wordt vaak aangeduid als de Hall of records of Het heiligdom van Thoth.
Edgar Cayce, die beweerde over paranormale vaardigheden te beschikken, had het in zijn "readings" uitvoerig over Atlantis. Volgens hem werd de kennis van Atlantis bewaard in een kamer die zich bevindt onder de voorpoten van de sfinx op het plateau van Gizeh in Egypte. Het bestaan van een kamer is door onderzoek bevestigd, maar de lokale autoriteiten hebben nog geen toestemming gegeven voor verder onderzoek. De ingenieur Robert Bauval heeft dit onderwerp uitvoerig behandeld in meerdere boeken.
[bewerk] Waarom veel onderzoekers het bij de Atlantische Oceaan houden
Het rijk Atlantis zou gevormd zijn geweest door een keten van kleine eilanden en bergruggen in het midden van de Oceaan, die geografisch de Oude (Westen en Afrika) en Nieuwe Wereld (Amerika) verbonden, met uitlopers aan weerszijden van de Oceaan. Door een ramp zou Atlantis onder de golven zijn verdwenen en alleen de Azoren en de Canarische Eilanden, zouden als toppen van de Midden-Atlantische bergrug boven de zeebodem overgebleven zijn. Het klopt dat de broze en dunne oceaanbodem in de buurt van de Azoren een vulkanische stoorzone is.
[bewerk] Atlantis in de fictie
Het mysterie van Atlantis zorgt voor veel stof in diverse verhalen. De Rode Ridder maakte al een reis naar Atlantis. In diverse stripverhalen (onder andere Suske en Wiske, Blake en Mortimer) wordt het gezien als een soort beschaving die naar een andere planeet is gevlucht en ver boven onze aardse beschavingen uitstijgt.
Zeer speciaal is de geschiedenis van Númenor in de verhalen van J.R.R. Tolkien. Númenor is een eiland, ver in de Grote Zee, dichter bij de Onsterfelijke Landen dan bij Midden-Aarde, maar de bewoners worden hoogmoedig en keren zich van het rechte pad af. Uiteindelijk vallen ze de Onsterfelijke Landen binnen waarop het eiland vernietigd wordt, en enkel een handjevol getrouwen, die wel eerlijk bleven, weet te ontkomen. Númenor staat overduidelijk symbool voor Atlantis.
In de boeken van Marion Bradley (onder andere De Nevelen van Avalon) komen de voorouders van de priesters en priesteressen van Avalon van Atlantis voor.
Lucasarts heeft het computerspel Indiana Jones and the Fate of Atlantis (Het Lot van Atlantis) gemaakt. In het spel moet Indiana Jones het rijk Atlantis vinden voordat de Nazi's dat doen, om zo een Atlantisch mineraal Oricalcium te vinden. De naam van een personage uit het spel, Sophia Hapgood, is een verwijzing naar Prof. Charles Hapgood die een bekende theorie over Atlantis heeft opgesteld (zie de sectie over de de ligging van Atlantis).
In de TV-serie Stargate Atlantis, een spin-off van Stargate SG-1, speelt de mythe van Atlantis een belangrijke rol. In de serie is Atlantis een drijvende stad met geavanceerde technologie (met de mogelijkheid in het water te zinken). Atlantis bevindt zich, in tegenstelling tot de meeste verhalen, niet meer op aarde, maar vertrok naar een planeet in de zogenaamde Pegasus-galaxy (Pegasus-sterrenstelsel). De bewoners evacueerden de stad later wegens een oorlog en vertelden hun verhaal aan de Aardse bevolking.
Ook pretparken worden geïnspireerd door Atlantis. Zo heeft het pretpark Phantasialand in Duitsland een soort simulator met de naam 'Race For Atlantis'. Hierin laten ze de ondergang van Atlantis zien. In tegenstelling tot de meeste andere verhalen is hier Atlantis in de ruimte en aan het eind explodeert Atlantis.
[bewerk] Bronnen
- Atlantis
- Atlantis: Mythe of werkelijkheid?
- De volledige beschrijving van Plato over Atlantis
- (en) Atlantis vlakbij Cyprus?
- (en) Atlantis in Indonesië?
