Aquaduct (waterbouwkunde)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een aquaduct is een brug voor een waterloop (rivier, kanaal) of waterleiding, waarbij andere verkeersstromen onder het water door worden geleid.

Inhoud 1 Toepassingen 2 Romeinse aquaducten 3 Aquaducten in Nederland 3.1 Friesland 3.2 Gelderland 3.3 Noord-Holland 3.4 Utrecht 3.5 Zuid-Holland 4 Aquaducten in België 5 Aquaducten in Engeland 6 Naviduct 7 Externe links 8 Bronnen, noten en/of referenties

[bewerk] Toepassingen

Ruim voor het begin van de jaartelling werden aquaducten al gebruikt als belangrijk onderdeel van irrigatiesystemen. Bekend zijn ook de grote Romeinse aquaducten (aqua=water, ducere=leiden), die grote steden van drinkwater voorzagen. Sommige hiervan konden zo'n 190.000 m³ per dag overbrengen (Chanson, 2000). In Rome worden enkele Romeinse aquaducten zelfs vandaag de dag nog voor dit doel gebruikt.

Pas later werden ook aquaducten gebouwd voor het scheepvaartverkeer. In Nederland zijn er hiervan verschillende te vinden. In Nederland gaat het telkens om een weg die een waterweg onderlangs kruist, maar in andere landen zijn ook bevaarbare aquaducten gebouwd op de plaats waar twee waterwegen met verschillende waterhoogtes elkaar kruisen. Minstens een van beide kruisende waterwegen is in dat geval dus kunstmatig. Een aquaduct in een auto(snel)weg heeft veel weg van een tunnel. Het grote verschil is dat in het geval van een aquaduct de waterweg door een betonnen bak stroomt, terwijl bij een tunnel slechts sprake is van een constructie onder de oorspronkelijke bedding door.

[bewerk] Romeinse aquaducten

Zie Romeins aquaduct voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Enkele bekende Romeinse aquaducten zijn te vinden in:

• Zuid-Frankrijk (Pont du Gard)
• Caesarea, Israël
• Segovia, Spanje
• Mérida, Spanje
• Tarragona, Spanje

[bewerk] Aquaducten in Nederland

[bewerk] Friesland

Zie Aquaducten in Friesland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Ie-Akwadukt in de Ee bij Woudsend, (N928); 2007
• Aquaduct Galamadammen in het Johan Frisokanaal bij Koudum, (N359); 2007
• Houkesloot Aquaduct in de Houkesloot bij Sneek, (Rondweg Sneek); 2003
• Aquaduct Jeltesloot in de Jeltesloot bij Hommerts, (N354); 2007
• Leppa Akwadukt in de Boorne bij Akkrum (A32); 1996
• Prinses Margriettunnel in het Prinses Margrietkanaal, (A7); 1978
• Akwadukt Mid-Fryslân in het Prinses Margrietkanaal bij Grou (A32); 1992
• Aquaduct Langdeel ten zuiden van Leeuwarden, Rijksweg 31; 2006

[bewerk] Gelderland

• Aquaduct Veluwemeer in het Veluwemeer bij Harderwijk (N302); 2003

[bewerk] Noord-Holland

• Aquaduct Ringvaart Haarlemmermeer in de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder bij Nieuwe Wetering (A4); 1958
• Floriaduct in de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder bij Vijfhuizen (Zuidtangent); 2001

[bewerk] Utrecht

• Rien Nouwen Aquaduct in het Gein bij Abcoude voor de spoorlijn Amsterdam-Utrecht; 2006

[bewerk] Zuid-Holland

• Alphen-aquaduct in de Gouwe bij Alphen aan den Rijn (N11); 1998
• Cortlandt-aquaduct in de Ringvaart van de Zuidplaspolder, in Nieuwerkerk aan den IJssel (A20); 1984
• Gaagaquaduct in de Gaag bij Schipluiden (A4); 1998
• Gouwe-aquaduct in de Gouwe bij Gouda (A12); 1981
• Vlietaquaduct bij Leidschendam, (N14); 2003
• Waterdrager in de Ringvaart van de Zuidplaspolder, in het centrum van Nieuwerkerk aan den IJssel

[bewerk] Aquaducten in België

• Le pont-canal du Sart te Houdeng-Aimeries bij La Louvière
• Een viaduct bij de Scheepslift bij Strépy-Thieu

[bewerk] Aquaducten in Engeland

• Barton Swing Aquaduct die het Bridgewater Canal over het Manchester Ship Canal voert in Barton bij Manchester.

[bewerk] Naviduct

Zie naviduct voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een naviduct is ook een aquaduct, maar dan met een schutsluis in de waterloop. Het enige Nederlandse naviduct ligt bij Enkhuizen in de Houtribdijk.

[bewerk] Externe links

• 5 nieuwe aquaducten in Friesland
• Lijst met 600 Romeinse aquaducten waarvan 25 in detail beschreven

Bronnen, noten en/of referenties:

Chanson, H. (2000). "Hydraulics of Roman aqueducts: steep chutes, cascades, and dropshafts".