ഗുരുവായൂര്‍ ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
ദക്ഷിണഭാരതത്തിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു ഹൈന്ദവ ക്ഷേത്രമാണ് ഗുരുവായൂര്‍ ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം. കേരളത്തിലെ തൃശ്ശൂര്‍ പട്ടണത്തില്‍ നിന്ന് 26 കി.മി വടക്കുമാറി ഗുരുവായൂര്‍ പട്ടണത്തില്‍ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തില്‍ മഹാവിഷ്ണു ഗുരുവായൂരപ്പനായി പ്രതിഷ്ഠിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വിഷ്ണുവിന്റെ പൂര്‍ണ്ണാവതാരമായ ബാലകൃഷ്ണന്‍ എന്ന രൂപത്തിലാ‍ണ് ഗുരുവായൂരിലെ പ്രതിഷ്ഠ. പാതാള അഞ്ജനം എന്ന വിശിഷ്ടവും അപൂര്‍വ്വവും ആയ കല്ലുകൊണ്ടാണ് വിഗ്രഹം നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. വിഷ്ണു നാലു കൈകളില്‍ ശംഖ്, സുദര്‍ശന ചക്രം, താമര, ഗദ എന്നിവ ധരിച്ചിരിക്കുന്നു. റോഡ്, റെയില്‍ മാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ ഈ ക്ഷേത്രത്തില്‍ എത്താം.
ഉള്ളടക്കം |
[തിരുത്തുക] നിരുക്തം
കുരുവൈയൂര്‍ എന്നായിരുന്നു ഗുരുവായൂരിന്റെ ആദികാല നാമം. അതിന്റെ ഗുരുവും വായുവും ചേര്‍ന്ന ഗുരുവായൂരാക്കിയതും അതിനെ ക്ഷേത്രവുമായി ബന്ധിച്ച് വളര്‍ത്തിയെടുത്തത് ആധുനികകാലത്താണ്‌.എങ്കിലും ഐതിഹ്യമായി പ്രചരിക്കുന്ന അത്തരം കഥകള്‍ക്കാണ്‌ കൂടുതല്‍ ശ്റോതാക്കള്‍. [1]
[തിരുത്തുക] ഐതിഹ്യം
ഇവിടത്തെ പ്രധാന വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചത് ബ്രഹസ്പതി മഹര്‍ഷിയും വായു ദേവനും ചേര്‍ന്ന് ആണെന്നാണ് വിശ്വാസം. ശിവനും പാര്‍വ്വതിയും ഈ വിഗ്രഹത്തെ പ്രതിഷ്ഠാ സമയത്ത് അനുഗ്രഹിച്ചു എന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ദേവശില്പിയായ വിശ്വകര്‍മ്മാവ് ആണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിര്‍മ്മിച്ചത് എന്നാണ് വിശ്വാസം.
ശ്രീ നാരദ പുരാണം ഗുരുവായൂര്‍ മാഹാത്മ്യത്തെ വര്‍ണ്ണിക്കുന്നുണ്ട്.
[തിരുത്തുക] സ്ഥലനാമ പുരാണം
ഹൈന്ദവ പുരാണത്തിലെ പരമശിവനും പിന്നീട് പ്രചേതസ്സുകളും മഹാവിഷ്ണുവിനെ തപസ്സുചെയ്തെന്ന്‌ ഐതിഹ്യങ്ങള്‍ വിവരിക്കുന്ന സ്ഥലം. ശിവന്‍ തപസ്സു ചെയ്തെന്നു കരുതുന്ന പൊയ്കയെ രുദ്രതീര്‍ത്ഥമെന്ന്‌ വിളിക്കുന്നു (ഇപ്പോഴുള്ള ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വടക്കു ഭാഗത്താണിത്‌.) ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ ഉദ്ധവനോട്‌ ദേവഗുരു ബൃഹസ്പതിയെകൊണ്ട്‌ ഉചിതമായ സ്ഥലത്ത്‌ പ്രതിഷ്ഠിക്കുവാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുകയുണ്ടായ മഹാവിഷ്ണു വിഗ്രഹമാണ്‌ ഗുരുവായൂരിലെ പ്രതിഷ്ഠയെന്ന്‌ വിശ്വാസം. ഗുരുവും വായുഭഗവാനും കൂടി സ്ഥലം കണ്ടെത്തി പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയതിനാല്‍ ഗുരുവായൂരെന്നു നാമമുണ്ടായെന്ന്‌ സ്ഥലനാമ പുരാണം.
[തിരുത്തുക] ചരിത്രം
ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തിന് 5,000 വര്‍ഷം എങ്കിലും പഴക്കം ഉണ്ട് എന്നു വിശ്വസിക്കുന്നു. ആദ്യകാലത്ത് ഇത് ഒരു ദ്രാവിഡ ക്ഷേത്രമായിരുന്നു. പിന്നീട് ബുദ്ധക്ഷേത്രമായും മാറി. ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തെ പ്രതിപാദിക്കുന്ന ഏറ്റവും പഴയ കൃതി 14-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ തമിഴ് പുസ്തകമായ ‘കോകസന്ദേശം’ ആണ്. ഇതില്‍ കുരുവായൂര്‍ എന്ന് പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്നു. 16-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ പല കൃതികളിലും ഗുരുവായൂരിനെ കുറിച്ചുള്ള കുറിപ്പുകളും വര്‍ണ്ണനയും കാണാം. എങ്കിലും മേല്‍പ്പത്തൂരിന്റെ നാരായണീയം ആണ് ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തെ പ്രശസ്തമാക്കിയത്.
[തിരുത്തുക] വൈദേശികാക്രമണം
നൂറുകണക്കിന് വര്‍ഷങ്ങളില്‍ ഗുരുവായൂര്‍ മുസ്ലീം - യൂറോപ്യന്‍ കടന്നുകയറ്റക്കാരുടെ ആക്രമണത്തിനു പാത്രമായി. 1716-ല്‍ ഡച്ചുകാര്‍ ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രം ആക്രമിച്ച് ക്ഷേത്രത്തിലെ വിലപിടിച്ച വസ്തുക്കളും സ്വര്‍ണ്ണക്കൊടിമരവും കൊള്ളയടിച്ച് വടക്കേ ഗോപുരത്തിന് തീവെച്ചു. ക്ഷേത്രം 1747-ല്‍ പുനരുദ്ധരിച്ചു. 1755-ല്‍ സാമൂതിരിയുമായുള്ള യുദ്ധത്തില്‍ ഡച്ചുകാര്‍ തൃകുന്നവായ് ക്ഷേത്രം നശിപ്പിച്ചു. ഇവിടെ നിന്ന് ബ്രാഹ്മണര്‍ പാലായനം ചെയ്തു. പിന്നീട് സാമൂതിരി ഗുരുവായൂരിന്റെയും തൃക്കുന്നവായ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെയും സംരക്ഷകനായി. ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ മേല്‍ക്കോയ്മ സാമൂതിരിക്കായിരുന്നു.
1766-ല്‍ മൈസൂരിലെ ഹൈദരലി കോഴിക്കോടും ഗുരുവായൂരും പിടിച്ചടക്കി. ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രം നശിപ്പിക്കാതിരിക്കാന്‍ ഹൈദരലി 10,000 പണം കപ്പം ചോദിച്ചു. ഈ സംഖ്യ നല്‍കിയെങ്കിലും അരക്ഷിതാവസ്ഥയെ തുടര്‍ന്ന് ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള തീര്‍ത്ഥാടകരുടെ എണ്ണം കുറഞ്ഞു. മലബാര്‍ ഗവര്‍ണ്ണറായിരുന്ന ശ്രീനിവാസ റാവുവിന്റെ അഭ്യര്‍ത്ഥനയെത്തുടര്‍ന്ന് ഹൈദരലി ദേവദയ നല്‍കുകയും ക്ഷേത്രം നാശോന്മുഖമാവാതെ ഇരിക്കുകയും ചെയ്തു. എങ്കിലും 1789-ല്‍ ഹൈദരലിയുടെ മകനായ ടിപ്പു സുല്‍ത്താന്‍ സാമൂതിരിയുടെ സാമ്രാജ്യം ആക്രമിച്ചു. മുന്‍പ് പല ക്ഷേത്രങ്ങളും ടിപ്പു സുല്‍ത്താന്‍ നശിപ്പിച്ചിരുന്നു. ടിപ്പുവിന്റെ ആക്രമണത്തെ ഭയന്ന് ഉത്സവ വിഗ്രഹവും മൂര്‍ത്തിയും മല്ലിശ്ശേരി നമ്പൂതിരിയും കക്കാട് ഓതിക്കനും ചേര്‍ന്ന് അമ്പലപ്പുഴയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. ടിപ്പു ക്ഷേത്രത്തിനു ചുറ്റുമുള്ള ചെറിയ കോവിലുകള്‍ നശിപ്പിക്കുകയും ക്ഷേത്രത്തിന് തീവെക്കുകയും ചെയ്തു. എങ്കിലും പെട്ടെന്ന് ഉണ്ടായ മഴയെത്തുടര്‍ന്ന് ക്ഷേത്രം രക്ഷപെട്ടു. പിന്നീട് 1792-ല്‍ സാമൂതിരിയും ബ്രിട്ടീഷുകാരും ചേര്‍ന്ന് ടിപ്പു സുല്‍ത്താനെ തോല്‍പ്പിച്ചു. സംരക്ഷിച്ചിരുന്ന മൂര്‍ത്തിയും ഉത്സവ വിഗ്രഹവും 1792 സെപ്റ്റംബര്‍ 17-നു പുനസ്ഥാപിച്ചു. പക്ഷേ ഈ സംഭവ ഗതികള്‍ ക്ഷേത്രത്തിലെ നിത്യ പൂജയെയും ആചാരങ്ങളെയും സാരമായി ബാധിച്ചിരുന്നു.
[തിരുത്തുക] തീപിടിത്തം
1970 നവംബര്‍ 30-നു ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തില്‍ ഒരു തീപിടിത്തം ഉണ്ടായി. പടിഞ്ഞാറേ ചുറ്റമ്പലത്തില്‍ നിന്ന് തുടങ്ങിയ തീ 5 മണിക്കൂറോളം ആളിക്കത്തി. ശ്രീകോവില്‍ ഒഴിച്ച് മറ്റെല്ലാം ഈ തീയില്‍ ദഹിച്ചു. വിഗ്രഹവും ഗണപതി, ശാസ്താവ്, ഭഗവതി എന്നിവരുടെ കോവിലുകളും കൊടിമരവും മാത്രം അല്‍ഭുതകരമായി തീയില്‍ നിന്ന് രക്ഷപെട്ടു. ജാതി മത പ്രായ ഭേദമന്യേ എല്ലാ തുറകളിലെ ആളുകളും ഈ തീ അണയ്ക്കാന്‍ പരിശ്രമിച്ചു.
ഏകാദശിവിളക്ക് സമയത്തായിരുന്നു ഈ തീപിടിത്തം നടന്നത്. ഈ ഉത്സവ സമയത്ത് വിളക്കുമാടത്തിലെ എല്ലാ വിളക്കുകളും ജ്വലിപ്പിച്ചിരുന്നു. ശീവേലി പ്രദക്ഷിണത്തിനു ശേഷം ഉത്സവ പരിപാടികള്‍ കഴിഞ്ഞ് ഗോപുരത്തിന്റെ എല്ലാ നടകളും അടച്ചുകഴിഞ്ഞിട്ടായിരുന്നു ഈ തീപിടിത്തം. പടിഞ്ഞാറേ ചുറ്റമ്പലത്തിനു സമീപം താമസിക്കുന്ന ആരോ ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളില്‍ തീ കണ്ട് മറ്റ് ആള്‍ക്കാരെ വിളിച്ചുകൂട്ടുകയായിരുന്നു. ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ മണ്ണും വെള്ളവും ഉപയോഗിച്ച് ഈ തീ അണയ്ക്കാന്‍ പരിശ്രമിച്ചു. പൊന്നാനി, തൃശ്ശൂര്‍, ഫാക്ട് എന്നിവിടങ്ങളിലെ അഗ്നിശമന സേനാംഗങ്ങളും ഈ തീ അണയ്ക്കാന്‍ പരിശ്രമിച്ചു. രാവിലെ 5.30-ഓടു കൂടി തീ പൂര്‍ണ്ണമായും അണഞ്ഞു.
അനിയന്ത്രിതമായ തീ കണ്ട് അധികാരികള്‍ വിലപിടിപ്പുള്ളതെല്ലാം ശ്രീകോവിലിനുള്ളില്‍ നിന്നു മാറ്റിയിരുന്നു. ഗണപതി മൂര്‍ത്തി, ശാസ്താവിന്റെ മൂര്‍ത്തി, ഗുരുവായൂരപ്പന്റെ പ്രധാന മൂര്‍ത്തി എന്നിവ ചുറ്റമ്പലത്തിലേക്കും പിന്നീട് കൂടുതല്‍ സുരക്ഷിതമായ ഇടം എന്ന നിലയ്ക്ക് തന്ത്രിയുടെ ഗൃഹത്തിലേക്കും മാറ്റി. ചുറ്റമ്പലവും പടിഞ്ഞാറേ വിളക്കുമാടവും തെക്ക്, വടക്കു വശങ്ങളും മുഴുവനായി അഗ്നിക്കിരയായി. ശ്രീകോവിലില്‍ നിന്നും 3 വാര അകലത്തായിരുന്നു ചുറ്റമ്പലം എങ്കിലും ശ്രീകോവിലില്‍ മാത്രം തീ സ്പര്‍ശിച്ചില്ല.
[തിരുത്തുക] പുനരുദ്ധാരണം
കേരള സര്‍ക്കാര്‍ തീപ്പിടുത്തത്തെ കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാന്‍ കമ്മിഷനെ നിയോഗിച്ചു. അന്വേഷണത്തില്‍ ക്ഷേത്രഭരണത്തില്‍ വളരെയധികം ക്രമകേടുകള്‍ നടക്കുന്നതായി കണ്ടെത്തി.അതിനുശേഷം കേരളസര്‍ക്കാര്‍ ക്ഷേത്ര ഭരണം ഏറ്റെടുക്കാന്‍ ഉത്തരവു പുറപ്പെടുവിച്ചു. 1977 ല്‍ ഗുരുവായൂര്‍ ദേവസ്വം നിയമം നിലവില്‍ വന്നു
തീപിടിത്തത്തിനു ശേഷം വന്‍ തോതിലുള്ള പുനരുദ്ധാരണ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടന്നു. പൊതുജനങ്ങളുടെ നിര്‍ലോഭമായ സഹകരണം മൂലം Rs. 26, 69,000/- പിരിച്ചെടുക്കാന്‍ സാധിച്ചു. കേരളത്തിലെ പ്രശസ്തരായ ജ്യോത്സ്യരെ സമ്മേളിപ്പിച്ച് ക്ഷേത്രാധികാരികള്‍ ഭഗവാന്റെ ഇംഗിതം എന്താണെന്ന് ആരാഞ്ഞു. വടക്ക്, കിഴക്ക് വാതിലുകള്‍ക്ക് വീതികൂട്ടുവാനുള്ള ആശയം ഒഴിച്ച് ഈ യോഗം തീരുമാനിച്ച മറ്റെല്ലാ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും അംഗീകരിച്ചു. പുനരുദ്ധാരണത്തിനുള്ള തറക്കല്ല് ജഗദ്ഗുരു കാഞ്ചി കാമകോടി മഠാതിപതി ജയേന്ദ്ര സരസ്വതി സ്വാമികള്‍ ആണ് സ്ഥാപിച്ചത്. രണ്ട് വാതില്‍മാടങ്ങളിലെ പത്ത് ഉരുണ്ട തൂണുകള്‍ മനോഹരമായി കൊത്തുപണി ചെയ്തു. തെക്കേ വിളക്കുമാടത്തിലെ കിഴക്കേ തൂണുമാത്രം മാറ്റിയില്ല. ഇവിടെ ഇരുന്നായിരുന്നു മേല്‍പ്പത്തൂര്‍ നാരായണ ഭട്ടതിരി നാരായണീയം എഴുതിയത്. തീപിടുത്തത്തിനു ശേഷം വിളക്കുമാടത്തില്‍ ആദ്യമായി തിരിതെളിച്ചത് 1973 ഏപ്രില്‍ 14-നു (വിഷു ദിവസം) ആയിരുന്നു.
[തിരുത്തുക] ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യ
തനതായ കേരളീയ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലിയിലാണ് ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രം നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ദേവശില്പിയായ വിശ്വകര്‍മ്മാവ് ആണ് ഇവിടെ ആദ്യത്തെ ക്ഷേത്രം നിര്‍മ്മിച്ചത് എന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. വിഷ്ണുദിവസത്തില്‍ സൂര്യന്റെ ആദ്യ കിരണങ്ങള്‍ ഗുരുവായൂരിലെ വിഷ്ണുവിന്റെ കാല്‍ക്കല്‍ വീഴുന്ന വിധത്തിലാണ് ക്ഷേത്രം നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇങ്ങനെ സൂര്യന്‍ വിഷ്ണു ദിവസത്തില്‍ ആദ്യമായി വിഷ്ണുവിന് വന്ദനം അര്‍പ്പിക്കുന്നു.
ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രധാന പ്രവേശന കവാടം കിഴക്കുവശത്താണ്. പടിഞ്ഞാറു വശത്തും ഒരു കവാടം ഉണ്ട്. പ്രധാന കവാടത്തില്‍ നിന്നു തന്നെ വിഗ്രഹം കാണാം.
[തിരുത്തുക] ക്ഷേത്രത്തിലെ നിത്യനിദാനം
ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ശ്രീകോവില്‍നട തുറക്കുന്നത് പുലര്‍ച്ചെ മൂന്ന് മണിക്കാണ്. ആ സമയത്ത് ശംഖനാദവും നാദസ്വരവും കൊണ്ട് ഭഗവാന്‍ പള്ളിയുണര്‍ത്തപ്പെടുന്നു. തലേന്നു ചാര്‍ത്തിയ അലങ്കാരങ്ങളോടെ വിരാജിക്കുന്ന ഭഗവത് വിഗ്രഹം ദര്‍ശിച്ച് ഭക്തജനങ്ങള്‍ നിര്‍വൃതി നേടുന്നു. ഈ ദര്‍ശനത്തിനെ നിര്‍മാല്യ ദര്‍ശനം എന്ന് പറയുന്നു.
- വാകച്ചാര്‍ത്ത്
ബിംബത്തില്‍ തങ്ങിനില്‍ക്കുന്ന എണ്ണയുടെ അംശം മുഴുവനും തുടച്ചുമാറ്റിയ ശേഷം ബിംബത്തിന്മേല്‍ നെന്മേനി വാകയുടെ പൊടി തൂവുന്നു. വാകച്ചാര്‍ത്തിനു ശേഷം ശംഖാഭിഷേകം നടത്തുന്നു. മന്ത്രപൂതമായ തീര്‍ത്ഥം ശംഖില്‍ നിറച്ച് അഭിഷേകം നടത്തുന്നു. പിന്നീട് സുവര്‍ണ്ണ കലശത്തിലെ ജലാഭിഷേകത്തോടെ അഭിഷേകചടങ്ങുകള്‍ സമാപിക്കുന്നു. പിന്നെ മലര്‍ നിവേദ്യമായി. മലര്‍,ശര്‍ക്കര,കദളിപ്പഴം എന്നിവയാണ്‍ അപ്പോഴത്തെ നൈവേദ്യങ്ങള്‍.
- ഉഷ:പൂജ
മലര്‍നിവേദ്യത്തെ തുടര്‍ന്ന് ഉഷ:പൂജയാണ്‍. ഇതിനു അടച്ചു പൂജയുണ്ട്. ധാരാളം ശര്‍ക്കര ചേര്‍ത്ത നെയ്പ്പായസം,വെണ്ണ,കദളിപ്പഴം,പഞ്ചസാര,വെള്ളനിവേദ്യം എന്നിവയാണ്‍ ഉഷ:പൂജയുടെ നിവേദ്യങ്ങള്‍.
- എതിര്‍ത്ത് പൂജ
ഈ സമയമാകുമ്പോഴേക്കും സൂര്യോദയമാകും. ഈ പൂജയ്ക്കാണ്‍ “എതിര്‍ത്ത് പൂജ” എന്ന് പറയുന്നത്. ബാലഭാസ്കരനഭിമുഖമായി വിരാജിക്കുന്ന ഭഗവത്ബിംബത്തിന്മേല്‍ നിര്‍വഹിക്കുന്ന പൂജയായതിനാല്‍ ഈ പൂജയ്ക്ക് എതിര്‍ത്ത് പൂജ എന്ന പേര്‍ സിദ്ധിച്ചത്. ഈ പൂജയുടെ സമയത്ത് തിടപ്പള്ളിയില്‍ ഗണപതിഹോമം നിര്‍വഹിക്കപ്പെടുന്നു. ഗണപതിഹോമത്തിലെ അഗ്നികുണ്ഡത്തില്‍ നിന്നുമെടുത്ത അഗ്നി കൊണ്ടായിരുന്നുവത്രെ പണ്ട് തിടപ്പള്ളിയില്‍ തീ പിടിപ്പിച്ചിരുന്നത്. ഈ സമയത്തു തന്നെ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഉപദേവന്മാര്‍ക്കും കീഴ്ശാന്തിമാര്‍ പൂജ നടത്തുന്നു. അകത്ത് ഗണപതി,പുറത്തെ പ്രദക്ഷിണവഴിയില്‍ ശാസ്താവ്,വടക്ക്ഭാഗത്ത് ഇടത്തരികത്തു കാവില്‍ ഭഗവതി എന്നിവരാണ്‍ ഉപദേവതകള്‍. ഗണപതിക്കും ശാസ്താവിനും വെള്ളനിവേദ്യമാണ്‍. കദളിപ്പഴം,പഞ്ചസാര,ത്രിമധുരം എന്നിവ സാമാന്യമായി എല്ലാ ഉപദേവന്മാര്‍ക്കും നിവേദിക്കപ്പെടുന്നു.
- കാലത്തെ ശീവേലി
തന്റെ ഭൂതഗണങ്ങള്‍ക്ക് നിവേദ്യം നല്‍കുന്നത് ഭഗവാന്‍ നേരില്‍ കാണുകയാണ്‍ ശീവേലിയുടെ ആന്തരാര്‍ത്ഥം. അവര്‍ക്ക് നല്‍കുന്ന ബലിയാണ്‍ ശ്രീബലി-ശീവേലി. ദ്വാരപാലകരും ഭൂതഗണങ്ങളും ഈ സമയത്ത് തങ്ങള്‍ക്കുള്ള നിവേദ്യം സ്വീകരിക്കുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം. ജലഗന്ധ പുഷ്പാദികളായി മേല്‍ശാന്തിയും ഹവിസ്സിന്റെ പാലികയില്‍ നിവേദ്യവുമായി കീഴ്ശാന്തിയും നടകുന്നു. ഭൂതഗണങ്ങളെ പ്രതിനീധീകരിക്കുന്ന ബലിക്കല്ലുകളിന്മേലാണ്‍ ബലി തൂവുക. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാലമ്പലത്തിനു വെളിയില്‍ എത്തുമ്പോള്‍ ഭഗവാന്റെ തിടമ്പുമായി കീഴ്ശാന്തി ആനപ്പുറത്ത് കയറുന്നു. വാദ്യഘോഷങ്ങളുടെ അകമ്പടിയോടെ ശ്രീബലിയുടെ മേല്‍നോട്ടം വഹിച്ച്കൊണ്ട് ഭഗവാന്‍ പ്രദക്ഷിണമായി നീങ്ങുന്നു. മൂന്ന് പ്രദക്ഷിണശേഷം ഉത്സവവിഗ്രഹവുമായി കീഴ്ശാന്തി ശ്രീലകത്തേക്ക് പോകുന്നു.
- നവകം അഭിഷേകം
ശീവേലിക്ക് ശേഷം രുദ്രതീര്‍ത്ഥത്തില്‍ നിന്നും എടുക്കുന്ന ജലം കൊണ്ട് അഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ഇളനീരും പശുവിന്‍പാലുംകൊണ്ടും വിഗ്രഹത്തിന്മേല്‍ അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നു. തുടര്‍ന്ന് ഒന്‍പത് വെള്ളിക്കലശങ്ങളില്‍ തീര്‍ത്ഥജലം നിറച്ച് മന്ത്രപൂര്‍വ്വം അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നതിനെ ആണ് “നവകാഭിഷേകം” എന്ന് പറയുന്നത്.
- പന്തീരടി പൂജ
നിഴലിനു പന്ത്രടി നീളം ഉണ്ടാകുന്ന സമയമാണ്‍ പന്തീരടി. ഉദ്ദേശം കാലത്ത് 8 മണിക്കും 9 മണിക്കും ഇടയ്ക്കായിരിക്കും ഇത്. ഈ സമയത്ത് നിര്‍വഹിക്കപ്പെടുന്ന പൂജയായതിനാലാണ്‍ ഇതിനെ “പന്തീരടി പൂജ” എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.
- ഉച്ചപൂജ
ഇത് നടയടച്ചുള്ള പൂജയാണ്‍. ഇടയ്ക്കയുടെ അകമ്പടിയോടെ ഈ സമയത്ത് ‘അഷ്ടപദി’ ആലപിക്കുന്നു. ഉച്ചപൂജയ്ക്ക് ശേഷം അടയ്ക്കുന്ന നട വൈകുന്നേരം നാലര മണിക്ക് വീണ്ടും തുറക്കുന്നു. നട തുറന്ന് താമസിയാതെ ഉച്ച ശീവേലിയായി. മൂന്ന് പ്രദക്ഷിണം ഉള്ള ഇതിനെ കാഴ്ചയ്ക്ക് ഹൃദ്യമായതിനാല്‍ “കാഴ്ച ശീവേലി” എന്ന് വിശേഷിക്കപ്പെടുന്നു.
- ദീപാരാധന
നാലമ്പലത്തിനുള്ളിലും പുറത്തുമുള്ള ദീപങ്ങള്‍ തെളിയിക്കപ്പെടുന്നു. ദീപസ്തംഭങ്ങളും അടിമുടി ദീപാലംകൃതങ്ങളാകുന്നു. ദീപാരാധനയ്ക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്ന വെള്ളിവിളക്കുകള്‍ കത്തിച്ചുകൊണ്ട് മേല്‍ശാന്തി നട തുറക്കുന്നു. ദീപത്താലും കര്‍പ്പൂരദീപത്താലും ഭഗവത് വിഗ്രഹത്തെ ഉഴിഞ്ഞ്കൊണ്ട് ദീപാരാധന നടത്തപ്പെടുന്നു.
- അത്താഴ പൂജ
ദീപാരാധനയ്ക്ക് ശേഷം ഒരു മണിക്കൂര്‍ കഴിഞ്ഞ് അത്താഴ പൂജ തുടങ്ങുകയായി. ഈ പൂജയ്ക്കുള്ള പ്രധാന നിവേദ്യങ്ങള്‍ കാരോലപ്പം,ഇലയട,വെറ്റില,അടയ്ക്ക് എന്നിവയാണ്‍. പാലടപ്രഥമനും പഞ്ചാരപ്പായസവും പതിവുണ്ട്. നിവേദ്യം കഴിഞ്ഞാല്‍ ഉത്സവ വിഗ്രഹവുമായി ‘രാത്രി ശീവേലി‘ക്ക് തുടക്കംകുറിക്കും. മൂന്ന് പ്രദക്ഷിണം ഉള്ള ശീവേലി കഴിഞ്ഞാല്‍ “തൃപ്പുക” എന്ന ചടങ്ങാണ്‍. ചന്ദനം,അഗരു,ഗുല്‍ഗുലു തുടങ്ങിയ സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങള്‍ പൊടിച്ചുള്ള അഷ്ടഗന്ധ ചൂര്‍ണ്ണമാണ്‍ തൃപ്പുകയ്ക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. സൌരഭ്യം നിരഞ്ഞ ധൂമം ശ്രീകോവിലിനകത്തേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു. തൃപ്പുക കഴിഞ്ഞാല്‍ അന്നത്തെ വരവുചിലവു കണക്കുകള്‍ എഴുതിയ ഓല വായിച്ചതിനു ശേഷം തൃപ്പടിമേല്‍ സമര്‍പ്പിക്കുന്നു.
അങ്ങനെ ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഒരു ദിവസത്തെ പൂജകള്‍ സമാപിക്കുന്നു. നിര്‍മ്മാല്യം മുതല്‍ തൃപ്പുക വരെയുള്ള ഈ ചടങ്ങുകള്‍ക്ക് “12 ദര്‍ശനങ്ങള്‍“ എന്നു പറയുന്നു.
[തിരുത്തുക] വിശേഷ ദിവസങ്ങള്‍
- ഉത്സവം ഗുരുവായൂര്‍ ഉത്സവം പത്ത് ദിവസം നീളുന്നു. ആനയോട്ടത്തോടെ ആരംഭിക്കുന്ന ഉത്സവം കുംഭമാസത്തിലെ പൂയം നാളിലാണ്. അവസാനദിവസം ആറാട്ടോടുകൂടി സമാപിക്കുന്നു. ഉത്സവത്തിന്നു മുന്നോടിയായി ബ്രഹ്മകലശ ചടങ്ങുകള്‍ നടത്തപ്പെടുന്നു. ആനയോട്ടദിവസം രാത്രിയോടെ ഉത്സവത്തിനായി കൊടികയറും. ഉത്സവത്തിന് മുളയിടല്‍ ചടങ്ങ് ഉണ്ട് നവധാന്യങ്ങള്‍ വെള്ളി കുംഭങ്ങളില്‍ തന്ത്രി വിതയ്ക്കുന്നു. ഇവ മുളയറയില്‍(വാതില്‍മാടം) സൂക്ഷിക്കുന്നു. പള്ളിവേട്ടകഴിഞ്ഞ് ഭഗവാന്‍ ഉറങ്ങുന്നത് ഈ മുളച്ച ധാന്യങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ആണ്. രണ്ടാം ദിവസം ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദിക്ക് കൊടിയും കൂറയും സ്ഥപിക്കുന്നു. എല്ലാ ദിവസവും രാത്രി അമ്പലത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്ത് ശ്രീഭൂതബലി കഴിഞ്ഞ് ഗുരുവായൂരപ്പന്‍ പഴുക്കാമണ്ഡപത്തില്‍ എഴുന്നള്ളി ഇരിക്കും. എട്ടാം ദിവസം മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവഗണങ്ങള്‍ക്കും ബലി ഇടുന്നു ആ ദിവസത്തെ എട്ടാം വിളക്ക് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. ആ ദിവസം ഗുരുവായൂരിലെ ഒരു ജീവിയും പട്ടിണികിടക്കരുത് എന്നാണ് വിശ്വാസം. 9ആം ദിവസം പള്ളിവേട്ട . അന്ന് ഭഗവാന്‍ നഗരപ്രദക്ഷിണത്തിനായി ഇറങ്ങുന്നു. ഭക്തര്‍ നിറപറയും വിളക്കുമായി ഭഗവാനെ എതിരേല്‍ക്കുന്നു നഗരപ്രദക്ഷിണശേഷമാണ് പള്ളിവേട്ട.പിഷാരടി പള്ളിവേട്ട തുടങ്ങാന്‍ ക്ഷണിക്കുന്നു. ഭക്തര്‍ നാനാജാതി മൃഗങ്ങളുടെ വേഷമണിഞ്ഞ് (പ്രത്യേകിച്ച് പന്നിയുടെ) 9 പ്രദക്ഷിണം നടത്തുന്നു. 9ആം പ്രദക്ഷിണത്തില്‍ പന്നിയെ ഭഗവാന്‍ കീഴടക്കുന്നു. 10ആം ദിവസം ആറാട്ട്.പള്ളീവേട്ട കഴിഞ്ഞ് ക്ഷീണിച്ച ഭഗവാന്‍ പിറ്റെദിവസം 6.00 മണിക്ക് ഉണരുന്നു. ഉഷപൂജ ഒഴികെയുള്ള ചടങ്ങുകള്‍ ആ ദിവസം നടത്താറുണ്ട്. അന്ന് അഞ്ജനവിഗ്രഹമാണ് എഴുന്നള്ളിപ്പിനായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. നഗരപ്രദക്ഷിണം രുദ്രതീര്‍ഥകുളത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്തെത്തുമ്പോള്‍ സകലവാദ്യങ്ങളും നിറുത്തി കണ്ടിയൂര്‍ പട്ടരുടെ ഓര്‍മ്മ പുതുക്കുന്നു. അതിനുശേഷം ഭഗവതി അമ്പലത്തിലൂടെ പ്രവേശിച്ച്..ആറാട്ട്. അന്ന് ഭക്തജനങ്ങള്‍ കൊണ്ടുവന്ന ഇളനീരില്‍ ആദ്യം ഭഗവാന്‍ ആറാടുന്നു അതിനുശേഷം രുദ്രതീര്‍ഥകുളത്തില്‍ ഭഗവാന്റെ വിഗ്രഹവുമായി മൂന്നുപ്രാവശ്യം തന്ത്രി മുങ്ങുന്നു. പിന്നിട് ഭക്തജനങ്ങള്‍ ആറാടുന്നു. ആറാട്ടിനുശേഷം ഭഗവതി അമ്പലത്തില്‍ ഉച്ചപൂജ. വര്‍ഷത്തില്‍ ആറാട്ട് ദിവസം രാത്രി 11നൊന്ന് മണിയോടെയാണ് ഉച്ചപൂജ . അതിനുശേഷം 11 വട്ടം ഓട്ടപ്രദക്ഷിണം. അവസാനം കൊടിയിറക്കം.
- ആനയോട്ടം ഗുരുവായൂരമ്പലത്തില്‍ ആനയില്ലാതിരുന്ന കാലത്ത് തൃക്കണാമതിലകം ക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്നായിരുന്നു ആനകളെ ഉത്സവത്തിനായി കൊണ്ടുവന്നിരുന്നത്. എന്തോ കാരണങ്ങളാല്‍ ആനകളെ അയക്കില്ല എന്ന് ക്ഷേത്രം ഭാരവാഹികള്‍ അറിയിച്ചു. ഉച്ച തിരിഞ്ഞ് 3.00മണിയോടെ ഒരു കൂട്ടം ആനകള്‍ തൃക്കണാമതിലകം ക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്നു ഗുരുവായൂരിലേക്ക് ഓടി വന്നു എന്ന് ഐതീഹ്യം. അതിന്റെ ഓര്‍മ്മയ്ക്കായി എല്ലാവര്‍ഷവും ഗുരുവായൂര്‍ ഉത്സവം ആരംഭിക്കുന്നത് ആനയോട്ടത്തോടെ ആണ്. മഞ്ജുളാല്‍ പരിസരത്ത് നിന്ന് ആരംഭിക്കുന്ന ആനയോട്ടം അമ്പലത്തിലെ ഉള്ളില്‍ 7 പ്രദക്ഷിണത്തോടെ അവസാനിക്കുന്നു. ആദ്യം കൊടിമരം തൊടുന്ന ആനയെ വിജയിയായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ആ ആനയെ ആയിരിക്കും 10 ദിവസവും എഴുന്നള്ളിപ്പിനായി ഉപയോഗിക്കുക.
- മണ്ഡല പൂജ/ കളഭാട്ടം വൃശ്ചികം 1നാണ് മണ്ഡല കാലം ആരംഭിക്കുന്നത്. ഈ ദിവസങ്ങളില്‍ പഞ്ജഗവ്യ അഭിഷേകം ഗുരുവായൂരപ്പനു നടത്തപെടുന്നു. മൂന്നു നേരം കാഴ്ച ശീവേലി ഈ ദിവസങ്ങളുടെ പ്രത്യേകത. മണ്ഡല കാലത്തിന്റെ അവസാന ദിവസം ഗുരുവായൂരപ്പനു കളഭം ആടുന്നു (അഭിഷേകം നടത്തുന്നു) . ഏകാദശി, നാരായണീയ ദിനം, മേല്പത്തൂര്‍ പ്രതിമ സ്ഥപനം ഇവ മണ്ഡല കാലത്തുള്ള വിശേഷദിവസങ്ങള്‍ .
- അഷ്ടമി രോഹിണി ഭഗവാന്റെ ജന്മദിനം വളരെ വിപുലമായി ഗുരുവായൂര്‍ ദേവസ്വം ആഘോഷിക്കുന്നു. ഭഗവാന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട അപ്പം വഴിപാട് ഏകദേശം ഒരു ലക്ഷം രൂപയ്ക്ക് മുകളില്‍ ശീട്ടാക്കാറുണ്ട്.
- നാരായണീയദിനം മേല്പത്തൂര്‍ നാരയണഭട്ടതിരിപ്പട് നാരായണീയം എഴുതി തീര്‍ന്ന ദിവസം. ഇതു വ്രുശ്ചികത്തിലെ 28ആം ദിവസം ആഘോഷിക്കുന്നു.
- പൂന്താന ദിനം കുംഭമാസത്തിലെ അശ്വതി നക്ഷത്രത്തിലാണ് പൂന്താനദിനമായി ആഘോഷിക്കുന്നതു.
- കൃഷ്ണഗീതി ദിനം തുലാം 30,1161 നു സാമൂതിരി രാജാവായിരുന്ന മാനവേദരാജയാല്‍ കൃഷ്ണഗീതി രചിക്കപ്പെട്ടു. ഇതിന്റെ ഓര്‍മ്മയ്ക്കായ് ഗുരുവായൂര്‍ ദേവസ്വം ഈ ദിവസം ആഘോഷിക്കുന്നു.
- കുചേലദിനം തുലാമാസത്തിലെ ആദ്യത്തെ ബുധനാഴ്ച ആഘോഷിക്കപെടുന്നു. ദാരിദ്രത്താല്‍ ഉഴഞ്ഞ കുചേലന്‍ ഒരു പിടി അവലുമായി ശ്രീ കൃഷ്ണനെ ദ്വാരകയില്‍ കാണാന്‍ വന്നതിന്റെ ഓര്‍മ്മയ്കായി ഈ ദിനം ആഘോഷിക്കുന്നു. ഈ ദിവസം അനേകായിരം ഭക്തന്മാര്‍ അവിലുമായി ഗുരുവായൂരപ്പനെ ദര്‍ശ്ശിക്കാന്‍ എത്തുന്നു തങ്ങളുടെ ദാരിദ്രനിര്‍മ്മാജനത്തിനായി.
- അക്ഷയത്രിതീയ: വൈശാഖത്തിലെ ആദ്യത്തെ ത്രിതീയ ദിനം ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു. ഈ ദിവസം ബലരാമജയന്തി എന്നു അറിയപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ ഗുരുവായൂരമ്പലത്തിന്റെ കീഴേടമായ നെന്മിനി ബലരാമക്ഷേത്രത്തിലും അതി ഗംഭീരമായി ആഖൊഷിക്കുന്നു.
- മേട വിഷു വിഷുദിനത്തില്‍ ഭഗവാനെ കണികാണാന്‍ ആയിരങ്ങള്‍ എത്തുന്നു. പുലര്‍ച്ചെ 2.00 മണിക്കാണ് കണികാണല്‍ ചടങ്ങ്. മേത്ശാന്തി ഭഗവാനെ പ്രത്യ്യേകം തയ്യാറക്കിയ കണികാണിക്കുന്നു. അതിനുശേഷം ഭക്തജനങ്ങള്‍ ഭഗവാനെ കണികാണുന്നു.
- ചെമ്പൈ സംഗീതോത്സവം
സംഗീതസാമ്രാട്ട് ചെമ്പൈവൈദ്യനാഥ ഭാഗവതരുടെ സ്മരണയ്ക്കായി ഗുരുവായൂര്‍ ദേവസ്വം എല്ലാ വര്‍ഷവും നടത്തുന്ന സംഗീതസദസ്സാണ്‍ ഇത്. ഏകാദശിയോട് അനുബന്ധിച്ച് പതിനഞ്ച് ദിവസങ്ങളിലായി ഈ ഉത്സവം നടത്തപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനു പുറത്ത് മേല്പത്തൂര്‍ ഓഡിറ്റോറിയത്തില്‍ പ്രത്യേകം തയ്യാറാക്കിയ സംഗീതമണ്ഡപമാണ്‍ ഇതിന്റെ വേദി. പ്രശസ്ത സംഗീത വിദ്വാന്മാരും സംഗീത വിദ്യാര്‍ത്ഥികളും ഇതില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നു. ഇതില്‍ പഞ്ചരത്ന കീര്‍ത്തനാലാപനമാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനം. ഏകാദശി ദിവസം രാത്രി ശ്രീരാഗത്തിലുള്ള “കരുണ ചെയ് വാനെന്തു താമസം കൃഷ്ണാ” എന്ന സങ്കീര്‍ത്തനത്തോടെ സംഗീതോത്സവം സമാപിക്കുന്നു.
- വൈശാഖം
മേടമാസത്തിലെ കറുത്തവാവ് കഴിഞ്ഞാല്‍ “വൈശാഖ പുണ്യകാലം” ആരംഭിക്കുന്നു. ഈ സമയത്ത് ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തില്‍ വമ്പിച്ച ഭക്തജനത്തിരക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്നു. വൈശാഖ കാലം മുഴുവന്‍ ക്ഷേത്രം ഊട്ട്പുരയില്‍ വച്ച് “ഭാഗവത സപ്താഹപാരായണം” നടത്തപ്പെടുന്നു. വൈശാഖത്തിലെ വെളുത്ത പക്ഷത്തിലെ തൃതി (അക്ഷയതൃതീയ) ‘ബലരാമ ജയന്തി’ എന്ന പേരില്‍ ആചരിക്കപ്പെടുന്നു.
[തിരുത്തുക] ചിത്രശാല
 ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രം |
 ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്ര കവാടം |
 ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്ര കവാടം |
 ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്രത്തിനു മുന്‍പിലെ കടകള്‍ |
 ഗുരുവായൂര്‍ ക്ഷേത്ര കവാടം |
[തിരുത്തുക] പ്രശസ്തരായ ഭക്തന്മാര്‍
- മേല്‍പ്പത്തൂര്‍ നാരായണ ഭട്ടതിരിപ്പാട്
- ചെമ്പൈ വൈദ്യനാഥ ഭാഗവതര്‍
- പൂന്താനം
- വില്വമംഗലം
- കുരൂരമ്മ
- മാനവേദന്‍
- കൂടല്ലൂര്‍ കുഞ്ഞിക്കാവ് നമ്പൂതിരി
- മഞ്ജുള
[തിരുത്തുക] ഇതും കാണുക
- ഗുരുവായൂരപ്പന്‍
- ഗുരുവായൂര്‍ കേശവന്‍
- പൂര്‍ണ്ണത്രയീശ ക്ഷേത്രം
- പുന്നത്തൂര്‍ കോട്ട
- മമ്മിയൂര്‍
- മമ്മിയൂര്‍ ക്ഷേത്രം
- ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം
[തിരുത്തുക] പുറത്തുനിന്നുള്ള കണ്ണികള്‍
- ഗുരുവായൂര്‍ ദേവസ്വം - ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസം
- ഗുരുപവനപുരി.com
- ഗുരുവായൂര്‍ . കോം
- ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഉപഗ്രഹ ചിത്രം
- കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളും ഐതീഹ്യങ്ങളും
| തൃശ്ശൂരിലെ പ്രധാന സ്ഥലങ്ങള്‍ |  |
|---|---|
| അയ്യന്തോള്‍ | മണ്ണുത്തി | ഒളരിക്കര | ഒല്ലൂര്‍ | ആമ്പല്ലൂര്‍ | അടാട്ട് | കേച്ചേരി | കുന്നംകുളം | ഗുരുവായൂര്‍ | ചാവക്കാട് | ചേറ്റുവ | കാഞ്ഞാണി | വാടാ‍നപ്പിള്ളി | തൃപ്രയാര്‍ | ചേര്‍പ്പ് | ഊരകം | പട്ടിക്കാട് | വടക്കാഞ്ചേരി | ചേലക്കര | ചെറുത്തുരുത്തി |കൊടകര | പുതുക്കാട് | മാള | പെരിങ്ങോട്ടുകര | ചാലക്കുടി | ഇരിങ്ങാലക്കുട | കൊടുങ്ങല്ലൂര്‍ | |
