Amelia Earhart
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Amelia Mary Earhart (*Atchinson, Kansas, 24 de xullo de 1897 - †Océano Pacífico, 2 de xullo de 1937). Aviadora estadounidense. Célebre polas súas marcas de voo e por tentar o primeiro viaxe aéreo arredor do mundo sobre a líña ecuatorial.
Índice |
[editar] Infancia e mocidade
Amelia pasou boa parte da súa infancia cos seus avós maternos quen lle proporcionaron un estilo de vida cheo de comodidades mentres o seu pai trataba de atopar éxito profesional na área legal, cousa que non conseguiu. O seu avó era un prominente cidadán de Atchinson e nunca viu con bos ollos ao seu xenro a quen consideraba un bo para nada.
Amelia deu mostras dunha personalidade inqueda e audaz que se involucraba en actividades propias dos mozos: escalaba árbores, deslizábase en trineo e disparaba a ratas cun rifle. Tamén tiña como pasatempo reunir recortes de xornais de mulleres famosas que sobresaían en actividades tradicionais dos homes.
Foi en 1908 que viu o seu primeiro aeroplano nunha feira do estado de Iowa cando se mudou a Des Moines cos seus pais . Nas súas memorias escribiu acerca dese primeiro encontro cun avión: era unha cousa feita de cables oxidados e madeira, nada interesante.
Debido a problemas familiares e económicos (o seu pai caeu no alcoholismo e despedírono do seu traballo) o status dos Earhart viuse desmellorado. Polo que se mudou a Chicago coa súa nai e a súa irmá en 1914. Ao chegar a Primeira Guerra Mundial enrolouse como voluntaria en labores de enfermería.
En 1920 a súa familia puido reunirse novamente en California, onde asistiu a un espectáculo aéreo en Long Beach e quedou prendida dos avións. Conseguiu que a levasen a bordo dun biplano no que voou por 10 minutos sobre Os Ánxeles, as súas palabras acerca desta experiencia foron: axiña que como despegamos eu sabía que tería que voar de agora en diante.
[editar] Amelia a aviadora
As súas primeiras clases tívoas coa instrutora Anita Neta Snook , outra piloto pioneira. Por ese tempo logrou adquirir un prototipo do aeroplano Kinner ao que chamou o canario, no que sufriu un que outro accidente, cousa común nesa época pola pouca fiabilidade dos motores e a lentitude das naves. A súa instrutora non lle daba moita credibilidade como piloto , unha opinión que non a abandonaría durante a súa carreira. Xa para outubro de 1922 tivo o seu primeiro record de altitude ao voar a 14.000 pés de altura.
Amelia deixou por un momento a aviación e comprou un automóbil ao que lle puxo o sobrenome de the yellow peril (o perigo amarelo) no que levou á súa nai a través do país cara a Boston. Ao ser os automóbiles aínda unha novidade a xente interesábase por ela e preguntáballe de onde viña.
En 1925 uniuse á Asociación Aeronáutica Nacional. Investiu diñeiro para construír unha pista de aterraxe, vendeu avións Kinner e promoveu a aviación especialmente en mulleres. Xa comezaba a facerse dun nome na sociedade. O Boston Globe recoñecíaa como unha das mellores pilotos dos Estados Unidos.
[editar] Anos de marcas e recoñecementos
O 26 de abril de 1927, recibiu unha chamada que cambiou a súa vida: o capitán H.H. Railey preguntoulle se quería ser a primeira muller en cruzar o Atlántico. Ésta fora preguntado por un editorialista de Nova York (George Putnam), se coñecía a unha muller adecuada para esa empresa. Railey quedou impresionado pola similitude de Earhart con Charles Lindbergh, polo que a chamou Lady Lindy. Putnam ao coñecer a Amelia admitiuna como a muller para a viaxe, ela aceptou coa condición de ir como pasaxeira.
Wilmer Stultz e Louis Gordon serían os que pilotaran o avión, un trimotor Fokker F7, ao que chamaron Amizade. Amelia foi nomeada comandante do voo.
Despegaron o 3 de xuño de 1928 cara a Halifax, Nova Escocia . Logo de esperar un mellor clima , fixérono ata o 18 rumbo a Europa. Arribaron a Berry Pourt no sur de Gales (xa con pouca gasolina) e non en Irlanda como fora planeado.
A mesma Amelia recoñeceu que todo o traballo fixérono os pilotos , pero ao arribar os reporteiros ignoráronos e abordárona a ela. Recibiu felicitacións do mesmo presidente Coolidge.
A súa fama creceu nos medios de comunicación e comezou a dar presentacións públicas grazas ao traballo de Putnam . O axudouna a publicar o seu libro vinte horas , corenta minutos, acompañábaa a todas partes. Foi tanta a unión de ambos os que ao fin contraeron matrimonio en 1931.
Continuou impulsando a aviación entre as mulleres, tanto que organizou unha carreira aérea para mulleres a través do país en 1929 dos Ánxeles a Cleveland , que foi chamada the powder-puff derby. Fundou a organización as noventa e nove na súa habitación de hotel en Cleveland con outras pilotos, pois incluía a 99 membros . Foi a súa primeira presidenta. En 1930 axudou a formar e ser vicepresidenta de relacións públicas dunha aerolínea entre Nova York , Philadelphia e Wáshington. A súa carreira como aviadora non foi interrompida: crebou marcas de velocidade para mulleres no seu Lockheed Veiga.
A esta altura sentía que era a oportunidade de facer un voo soa polo Atlántico, pois outras mulleres estábano por intentar, e George estimulábaa para manter o seu nome en primeira plana. Ata 1932 ninguén fixera unha viaxe en solitario desde Lindberg. Ela faríao desde Harbour Grace, ata Newfoundland en Gran Bretaña . O 20 de maio realizou a viaxe exactamente 5 anos logo de Lindy. No Lockheed Veiga xa modificado realizou a viaxe.
Posto que ela non tomaba café ou té, mantíñase esperta cheirando sales. Só levaba un termo con sopa e unha lata de mollo de tomate. Chegou fóra do punto planeado en Londonderry no norte de Irlanda. Baixando do avión preguntoulle a un home que se achegaba e tiveron a seguinte conversación: Onde estou?... no pasteiro de Gallegher... vés de lonxe?... de América respondeu ela. Impuxo máis marcas : primeira muller en facer un voo solitario no Atlántico, primeira persoa en facelo dúas veces, a distancia máis longa voada por unha muller sen parar , record por cruzalo no menor tempo.
Os recoñecementos acumuláronse: fixo un tour por Europa, en New York fixo un percorrido baixo choiva de papeis, o presidente Hoover condecorouna coa medalla dourada especial da National Geographic Society, recibiu chaves da cidade de moitas partes, foi votada a muller máis destacada o ano. O congreso a condecorou coa Distinguished Flying Cros dada por primeira vez a unha muller.
En 1934 anunciou a George que a próxima aventura seria un voo a través do Pacífico desde Hawai a California e despois a Washington , dez pilotos intentárono e morreron. Saíu de Honolulu o 11 de xaneiro de 1935 e aterro en Oakland, ante unha multitude que a vitoreaba. Roosevelt envioulle os seus parabéns. Ese mesmo ano realizou a primeira viaxe solitaria dos Ángeles a Cidade de México e de alí a Newark.
Xa en 1935 comezou a formularse os plans para facer unha viaxe ao redor do mundo. O Lockheed Electra 10E foi a máquina elixida. Marcaría dous fitos: a primeira muller en facelo e a maior distancia posible circunnavegando o globo no seu ecuador. Segundo ela era o voo que lle quedaba por realizar.
[editar] A tráxica travesía ao redor do mundo
Frederick Noonan foi escollido como acompañante polo sua familiaridade no voo sobre o Océano Pacífico, levaría outros dous tripulantes como técnicos. A primeira etapa seria de Oakland a Hawai o 17 de marzo de 1937. Pero despegando preto de Pearl Harbor tivo problemas e o aeroplano deslizouse fóra de control . Houbo danos considerables. Un dos tripulantes atribuíu o accidente como responsabilidade de Amelia. O Electra foi enviado de regreso a California para reparacións e Amelia continuou os plans para facer outro intento. Esta vez o curso da viaxe sería cara ao leste. De agora en diante só viaxarían Noonan e Earhart.
Logo de recibir ao Electra partiu dos Ánxeles cara a Florida o 21 de maio de 1937. O 1 de xuño saíron de Miami, e o seu primeiro destino foi San Xoán, Porto Rico, de aí bordeou América do Sur con rumbo a África e o Mar Vermello. Realizou un voo inédito na historia da aviación desde alí cara a Karachi na India, despois dirixíronse rumbo a Calcuta o 17 de xuño. Posteriormente o seu destinos foron Rangoon,Bangkok e Bandoeng, Singapur.
En Bandoeng ocorreron algúns contratempos: atraso polo mal tempo e á aeronave realizáronselle reparacións. E o máis grave: Amelia enfermouse de Disentería. Partiron de alí o 27 cara a Darwin en Australia onde mandou os paracaídas de regreso por que non serían necesarios no que restaba da viaxe.
Chegou a Lae, Nova Guinea o 29 de xuño con 22.000 millas voadas e 7.000 restantes. Comunicouse co Herald Tribune. As fotos mostrábana enferma e cansa. Partiu ás cero horas GMT o 2 de xullo, crese que o avión tiña 1.000 galóns de combustible para 20 ou 21 horas de voo; pero a situación atmosférica non era a máis favorable: nubrado e con choivas intermitentes.
No restante mantería comunicación co gardacosta estadounidense Itasca. Ás 7:20 horas GMT reportou a súa posición a 20 millas ao suroeste das Illas Nukumanu. Ás 8:00 GMT fixo o seu último contacto de radio con Lae en curso á Illa Howland a 12.000 pés de altura. Non se sabe o curso logo de Nukumanu. Despois houbo transmisións curtas ao Itasca pero non se soubo a súa posición porque as mensaxes eran moi breves.
Ás 19:30 GMT recibiuse o seguinte reporte: KHAQQ chamando ao Itasca. Debemos estar encima de vostedes pero non os vemos... o combustible estase esgotando... Ás 20:14 GMT o gardacosta recibiu a última mensaxe dando a súa posición, cara ás 21:30 GMT determinaron que o avión puido haberse estrelado no mar e comezou a procura.
Estableceuse que o aeroplano caeu de 35 a 100 millas da costa da illa Howland, albiscouse unha chalupa pero non se atopou nada. De acordo aos expertos crese que o avión puido flotar debido aos tanques baleiros. O presidente Roosevelt autorizou a procura con 9 barcos e 66 avións , unha operación dun custo de 4 millóns de dólares. Ao redor do 18 de xullo o rastrexo foi abandonado en a área de Howland. George Putnam buscou máis axuda para continuar pero as esperanzas de atopalos foron xa inexistentes. Un faro foi construído en 1938 na illa Howland na súa honra. Da súa desaparición houbo multitude de teorías acerca do seu final e o do seu compañeiro.
En vida Amelia regularmente enviaba cartas a George , nunha delas escribiu: por favor debes saber que son consciente dos perigos, quero facelo porque o desexo. As mulleres deben intentar facer cousas como o fixeron os homes. E cando fallen, o seu fracaso non debe ser senón un reto para outras.
[editar] Ligazóns externas
- Amelia Earhart (en castelán)
- Historia e vida Amelia Earhart (en inglés)
- Museo Amelia Earhart (en inglés)
