Naomh Pól
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Is é Naomh Pól (timpeall 10 - timpeall 67) ceann de na haspail is cáiliúla agus is tábhachtaí i stair na Críostaíochta. Tá a litreacha fós in úsáid i rith aifrinn beagnach gach Domhnach. Murab ionann agus na haspail eile ní raibh aithne aige pearsanta aige ar Íosa Críost. Níor chreid sé i scéal Íosa go dtí lá amháin nuair a chonaic sé aisling de Íosa aiséirithe ar a mbealach go dtí an Damaisc.
Tá tionchar ollmhór aige ar Thiomna Nua an Bhíobla toisc an méid scríbhneoireachta a rinne sé agus is féidir linn radharc a fháil ar an gCríostaíocht i dtús a réimse. Tá ceithre litir déag againn scríofa uaidh agus is é is dóichí go bhfuil siad na cinn is sine. Tá sé luaite in acht na naspal freisin.
Tá formhór de na litreacha seo scríofa chuig séipéal timpeall na Tuirce, na Gréige, na hÁise Bige agus na Róimhe, tá siad lán le heolas faoi conas saol Críostaí a bheith agat agus céard a bhí i dteachtaireacht Íosa.
Rugadh é i dTarsas, ait a bhfuil an Tuirc suite sa lá atá inniu ann. Ina saol óige admhaíonn sé féin gur chaith sé anuas ar Chríostaithe agus bhí sé i láthair nuair a déanadh mairtíreach de Naomh Stiofáin. Ach lá amháin agus é ar a bhealach go dtí an Damaisc, tháinig Íosa chuige agus d'impigh sé ar Phól, i ndiaidh an eachtra seo bhí Pól dall go dtí gur bhaistigh Ananias é. Ó shin ar aghaidh thug Pól faoi teachtaireacht Íosa a scaipeadh.
Tar eis theastail ar fud na háite ag múineadh an soiscéal. D'fhill sé lá ar Iarúsailéim, cé go lig na júdaigh dó fánacht ansin ar dtús, tháinig fearg ar grúpa mór a bhí réidh le é a chuir chun báis ach sábhail saighdiúir rómhánach é. Gabhadh agus chuireadh i bpriosúin é. Níl sé iomláin cinnte céard a tharla dó riamh bás a fháil. De réir Eusebius ó Chaesarea (a scríobh sa 4ú aois) chuireadh chun báis é faoi riail an Impire Nearó. Tá traidisiún ann go bhfuair Naomh Pól bás ar an lá cheanna agus Naomh Peadar (29 Meitheamh) sa bhliain 64 nó 67. Dá ndeachfadh sé go dtí an Spáinn (de réir cuntaisí airithe) b'fhéidir gur chuaigh sé go dtí an Gréig agus an Áis beag. Pé scéal é is cosúil gur gabhadh é, agus go chuireadh chun báis é sa Róimh.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.