گیاهان دارویی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

هشدار: با این که تلاش می‌شود که اطلاعات ارائه شده در مقالات صحیح و کامل باشند، اما ویکی‌پدیا هیچ مسئولیتی در قبال درستی اطلاعات مربوط به داروها یا کارکرد و مضرات آنها به عهده نمی‌گیرد.

گیاهان دارویی گیاهانی هستند که از آنها خواص درمانی دیده شده است.

[ویرایش] اثربخشی

توضیح خواص درمانی زیره و شوید در نسخه عربی (پیرامون ۱۳۳۴ م.) از کتاب ماتریا مدیکا از نوشته‌های دیوسکورید.

برخی معتقد به خواص درمانی برای گیاهان داروئی نبوده یا در مورد آن اظهار تردید می‌‌کنند. بیشتر مردم به هنگام بیماری به سوی داروهای شیمیایی روی می‌‌آورند که در اینجا سؤال دومی مطرح می‌‌گردد که، آیا داروهای گیاهی بهترند یا داروهای شیمیایی؟ پاسخ اول : تردید در مورد اثربخشی گیاهان داروئی از آنجا ناشی می‌‌گردد که نحوه آماده سازی داروهای گیاهی و تحویل آنها به مردم به نحو صحیح انجام نمی‌گیرد و در نتیجه خواص درمانی گیاه از بین رفته و یا تقلیل می‌‌یابد که این امر موجب عدم تأثیر گیاه در درمان بیماری می‌‌گردد. از مواردی که باعث کاهش اثر بخشی گیاه می‌‌گردد:

• کشت در زمینی که از نظر مواد خاص مورد نیاز گیاه، دچار کمبود باشد.
• عدم مبارزه صحیح با آفات و بیماریهای گیاهان داروئی کشت شده که بعضاً، باعث کاهش مواد مؤثر گیاه یا تغییر نسبت ترکیبات مفید گیاه می‌‌گردند.
• رعایت نکردن زمان مناسب برداشت (برحسب وضعیت هوا و ساعات روز)
• خشک کردن گیاه در شرایط نامناسب (از نظر درجه حرارت- مدت زمان خشک کردن یا سرعت خشک کردن و…)
• عدم نگهداری صحیح و بسته بندی مناسب (فرارّ بودن برخی ترکیبات - آلودگی گیاه برداشت شده به قارچ یا باکتری و…)
• تقلبات داروئی (بعضاً بطور عمدی یا غیر عمد گیاهی به‌عنوان گیاه دیگر به صرف داشتن ظاهر مشابه فروخته می‌‌شود و این مسأله علاوه بر اینکه در سطح گونه گیاهی- به فراوانی - اتفاق می‌‌افتد بعضاً در حد جنس گیاه نیز صورت می‌‌گیرد)

پاسخ دوم : داروهای شیمیایی از برخی جهات نسبت به داروهای گیاهی برتری دارند ولی مصرف طولانی و یا در برخی موارد مصرف مقطعی این داروها می‌‌تواند عوارض جانبی برجای گذارد که بعضاً، از خود بیماری نیز خطرناک ترهستند. همچنین استفاده مداوم، بی رویه و نادرست داروهای شیمیایی باعث ایجاد میکروبهای بسیار مقاوم شده که داروهای شیمیایی بر روی آنها بی تأثیر بوده و یا کم اثرند و در نتیجه بیماران باید به سوی آنتی بیوتیکها و داروهای قوی تری که هر روز با نامهای جدید ارائه می‌‌گردند، روی آورند.

[ویرایش] روش تهیه برخی از اشکال مصرفی داروهای گیاهی

• دم کرده: مقدار تعیین شده از پودر گیاه را، در مقدار معینی از آب جوش ریخته و بهم می‌‌زنند. بعد روی ظرف را پوشانده و به مدت 30-15 دقیقه صبر می‌‌کنند سپس آن را صاف می‌‌کنند.
• جوشانده : الف) جوشانده ملایم : مقدار معینی از گیاه خردشده را با 4/1 لیتر آب جوش مخلوط کرده ومی گذارندکمی بجوشد. سپس آن را از حرارت دور کرده، صبر می‌‌کنند تا دم بکشد، سپس آن را صاف می‌‌کنند ب) جوشانده معمولی : تفاوت آن با جوشانده ملایم در افزایش زمان جوشش است.
• خیسانده: این شکل برای مواد مؤثری که در اثر حرارت از بین می‌‌روند توصیه می‌‌شود. برای تهیه خیسانده سرد مقدار مشخصی از پودرگیاه را در حجم معینی از آب ریخته در ظرف را 6 الی 12 ساعت می‌‌بندند، سپس محتویات ظرف را صاف می‌‌کنند.

[ویرایش] منابع

• ولاک-ژان و استودولا- ژیری - گیاهان داروئی - ترجمه ساعد زمان - انتشار ققنوس -1376
• صمصام شریعت - مادی و معطر، فریبرز - درمان با گیاه - انتشارات مشعل -1376
• رجحان -محمد صادق - دارو درمان گیاهی - انتشارات علوی -1378
• صمصام شریعت - هادی - پرورش و تکثیر گیاهان داروئی - انتشارات مانی 1374