شیر (لبنیات)
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
- برای دیگر کاربردهای شیر به صفحه ابهام زدایی بروید.
شیر مایعی مغذی است که توسط غدد پستانِ پستانداران تولید می‌شود. شیر غذای اصلی نوزادان را تشکیل می‌دهد که قادر به هضم غذاهای گوناگون نیستند. انسان‌ها مانند سایر پستانداران در دوران نوزادی از شیر مادر تغذیه می‌کنند. مردم مناطق مختلف از شیر چهارپایان اهلی مخصوصا گاو و دیگر چهارپایان نظیر گوسفند، بز و شتر استفاده می‌کنند.از شیر برای تهیه لبنیات نظیر خامه، کره، ماست، بستنی، پنیر، کشک، لاکتوز، شیر خشک و بسیاری محصولات دیگر استفاده می‌شود. شیر حاوی مقادیر قابل ملاحظه‌ای چربی اشباع‌شده و پروتین و کلسیم می‌باشد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخچه
شیر حیوانات در آغاز دوران اهلی‌کردن به عنوان غذا استفاده شده‌است. گوسفند و بز در بین سال‌های ۹۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال (ق‌م) در خاورمیانه اهلی شدند. در حدود ۷۰۰۰ سال (ق‌م) احشام در نقاطی ازافریقا و ترکیه به صورت گله در آمدند. همچنین شیر در عصر حجر در انگلستان و ایرلند استفاده شده‌است.
[ویرایش] شیر دیگر حیوانات
غیر از شیر گاو از شیر حیوانات زیر هم استفاده می‌شود:
در روسیه و سوئد لبنیات نوعی گوزن شمالی استفاده می‌شود. شیر اسب و الاغ دارای چربی کمی است در حالیکه شیر خوک آبی بیش از ۵۰٪ چربی دارد.
[ویرایش] ارزش غذایی شیر حیوانات مختلف
ارزش غذایی شیر به ازای ۱۰۰ گرم[۱]
| ترکیبات | واحد | گاو | بز | گوسفند | گاومیش |
|---|---|---|---|---|---|
| آب | گرم | ۸۷٫۸ | ۸۸٫۹ | ۸۳٫۰ | ۸۱٫۱ |
| پروتین | گرم | ۳٫۲ | ۳٫۱ | ۵٫۴ | ۴٫۵ |
| چربی | گرم | ۳٫۹ | ۳٫۵ | ۶٫۰ | ۸٫۰ |
| کربوهیدرات | گرم | ۴٫۸ | ۴٫۴ | ۵٫۱ | ۴٫۹ |
| انرژی | کیلو کالری | ۶۶ | ۶۰ | ۹۵ | ۱۱۰ |
| کیلو ژول | ۲۷۵ | ۲۵۳ | ۳۹۶ | ۴۶۳ | |
| شکر (لاکتوز) | گرم | ۴٫۸ | ۴٫۴ | ۵٫۱ | ۴٫۹ |
| اسیدهای چرب: | |||||
| اشباع‌شده | گرم | ۲٫۴ | ۲٫۳ | ۳٫۸ | ۴٫۲ |
| تک چربی غیر اشباع | گرم | ۱٫۱ | ۰٫۸ | ۱٫۵ | ۱٫۷ |
| چند چربی غیر اشباع | گرم | ۰٫۱ | ۰٫۱ | ۰٫۳ | ۰٫۲ |
| کلسترول | میلی‌گرم | ۱۴ | ۱۰ | ۱۱ | ۸ |
| کلسیم | واحد | ۱۲۰ | ۱۰۰ | ۱۷۰ | ۱۹۵ |
[ویرایش] پانویس‌ها
[ویرایش] منابع
