Λύρα (αστερισμός)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Λύρα
πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα
Συντομογραφία	Lyr
Λατινικό όνομα	Lyra
Γενική	Lyrae
Έκταση	286,5 τετ. μοίρες (0,694 %) Κατάταξη 52ος
Αριθμός άστρων (μέγεθος ≤ 6,5)	73
Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 90°N - 42°S

Λύρα (Λατινικά: Lyra, συντομογραφία: Lyr) είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Η Λύρα είναι μικρός αστερισμός, αλλά ο κύριος αστέρας της, ο Βέγας, είναι ένας από τους λαμπρότερους του ουρανού. Ο Βέγας σχηματίζει μια κορυφή της ομάδας αστέρων του Θερινού Τριγώνου. Η Λύρα πήρε την ονομασία της από το έγχορδο μουσικό όργανο, πολύ γνωστό για τη χρήση του κατά την Κλασσική Αρχαιότητα κι ακόμη σ' ορισμένες περιοχές της Ελλάδας.

Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, ο νεαρός θεός Ερμής δημιούργησε τη λύρα από μεγάλο όστρακο χελώνας (χέλυο), το οποίο το κάλυψε με δέρμα ζώου και κέρατα αντιλόπης. Οι λύρες ταυτίζονταν με τις Απολλώνιες αρετές της μετριοπάθειας και της ψυχικής ισορροπίας, κι έτσι έρχονταν σ' αντίθεση με τους Διονυσιακούς αυλούς που αντιπροσώπευαν την έκσταση και τους εορτασμούς.

Η Λύρα, που ξεκινά από το βορρά, περιτριγυρίζεται από τους αστερισμούς του Δράκοντα, του Έλληνα ήρωα Ηρακλή, της Αλώπεκος και του Κύκνου.

Ορισμένοι από τους λαμπρότερους αστέρες της Λύρας είναι οι εξής:

α Λύρας (Βέγας): με φαινόμενη λαμπρότητα 0.03m αποτελεί το δεύτερο λαμπρότερο αστέρα του βόρειου ημισφαιρίου (μετά τον Αρκτούρο) κι τον πέμπτο λαμπρότερο αστέρα. Η φασματική του κατηγορία είναι A0 V κι απέχει μόνο 25.3 έ.φ. Στην πραγματικότητα αποτελεί πολλαπλό αστέρα (5 μέλη). Είναι ο πρώτος αστέρας που φωτογραφήθηκε ποτέ.

β Λύρας (Σέλιακ): μια ομάδα εκλειπτικώς διπλών αστέρων, οι αστέρες Βήτα Λύρας, έλαβε την ονομασία της από αυτό το μεταβλητό αστέρα (3.45m, φασματική κατηγορία B8 II).

γ Λύρας (Σουλαφάτ): ο κύριος αστέρας αυτού του πολλαπλού αστέρα έχει μέγεθος 3.24m και ανήκει στη φασματική κατηγορία B9 III.

δ Λύρας: διπλός αστέρας που αποτελείται από έναν γαλάζιο-λευκό αστέρα με μέγεθος 6m κι έναν ημιπεριοδικό ερυθρό γίγαντα του οποίου το μέγεθος ποικίλει μεταξύ 4m και 5m.

ε Λύρας: πολύ γνωστός τετραπλός αστέρας, που ονομάζεται επίσης ο Διπλά Διπλός (the Double Double) επειδή το καθένα από τα δυο λαμπρότερα μέλη αποτελεί συμπαγές διπλό σύστημα αστέρων.