Αντίπαρος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Αντίπαρος είναι ένα από τα μικρότερα κατοικήσιμα κυκλαδίτικα νησιά του Αιγαίου Πελάγους. Τοποθετείται 1 ναυτικό μίλι νοτιοδυτικά της Πάρου, με το λιμένα της οποίας συνδέεται με μικρό τοπικό πορθμείο και καΐκια.

Ελληνική Δημοκρατία

Νήσος Αντίπαρος

Πρωτεύουσα Νήσου	Αντίπαρος
Νομός	Κυκλάδων
Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Αιγαίο Πέλαγος
Χώρα	Ελλάδα
Έκταση Κοινότητας	45,182χμ²
Πληθυσμός	1.037
Πυκνότητα Πλυθησμού	23 κάτοικοι / χμ²
Κοινοτικό Κατάστημα	Πλατεία Ρούσου
Πρόεδρος	Μανέτα-Φαρούπου Βαρβάρα
Τηλέφωνο	22840-61570
Fax	22840-61218
Επικοινωνία	k.antiparou@kep.gov.gr
Ιστότοπος:	www.antiparos.gr

Συντεταγμένες: 37°00′00″N 25°03′00″E / 37, 25.05

Εμπορικό Σοκάκι Αντιπάρου

Η κοινότητα των 45.182 στρεμμάτων είναι γνωστή για την εναλλακτική, άγρια κυκλαδίτικη ομορφιά με τις χαρακτηριστικές λευκές κατοικίες με πινελιές μπλε και πρασίνου, τα λιθόστρωτα σοκάκια και τις όμορφες μπουκαμβίλιες. Αποτελεί δημοφιλές τουριστικό θέρετρο το καλοκαίρι για Έλληνες και Βορειοευρωπαίους επισκέπτες, αλλά και τόπος επένδυσης Αμερικανών παραθεριστών.

Μοναδικός οικισμός της νήσου είναι η Κοινότητα Αντιπάρου, με 1.037 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ήτοι 23 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Ο οικισμός εντοπίζεται στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού, έμπροσθεν της Πούντας. Το ιστορικό κέντρο έγκειται στο ενετικό Κάστρο της Αντιπάρου, το οποίο συνδέεται με το μοναδικό εμπορικό δρομάκι με το γραφικό λιμάνι του νησιού.

[Επεξεργασία] Ετυμολογία

Η αρχαία ονομασία της νήσου ήταν "Ωλίαρος", λέξη φοινικικής προέλευσης που σημαίνει "δασώδες βουνό", που προδίδει ότι κάποτε δεν ήταν τόσο γυμνή από βλάστηση όπως σήμερα. Η σύγχρονη ονομασία που αποφασίστηκε να δοθεί στο νησί και τον οικισμό είναι "Αντίπαρος" που προέρχεται από τα συνθετικά "αντί" (δηλαδή "απέναντι") + "Πάρος", καθώς εντοπίζεται απέναντι από το γνωστό κυκλαδίτικο νησί.

[Επεξεργασία] Ιστορική Εξέλιξη

Ο ιδρυτής του Δουκάτου της Νάξου κατέλαβε την Αντίπαρο το 1207. Από τότε η Αντίπαρος παρείχε μόνιμα 30 ερέτες (=κωπηλάτες), στο "τσούρμο" (=πλήρωμα) στις γαλέρες του Δουκάτου. Από το 15ο αιώνα άρχισε η σκληρή δοκμασία της νήσου από Έλληνες και ξένους Πειρατές, που είχαν ως ορμητήριό τους τους όρμους του "Στενού των 14 ποδών" όπως αποκαλείτο τότε χαρακτηριστικά το στενό της Αντιπάρου και συνεχίζει μέχρι σήμερα στους αγγλικούς χάρτες, μέχρι που περιήλθε η νήσος στον σημαίνοντα βενετικό Οίκο των Λορεντάνο, που αποίκισαν αυτή και ανέγειραν το κάστρο τους, του οποίου τη πύλη στόλιζε ο θυρεός τους μέχρι τον 18ο αιώνα που κατέρευσε. Στη συνέχεια περιήλθε στον Οίκο των Πιζάνη μέχρι το 1537 που καταλήφθηκε από τον Χαϊρρεντίν Μπαρμπαρόσσα όπου και έμεινε τουρκική μέχρι της Παλιγγενεσίας, εκτός της περιόδου 1770 - 1774 που βρέθηκε υπό την κατοχή των Ρώσων, οι οποίοι και αφαίρεσαν πολλούς σταλακτίτες από το υπέροχο σπήλαιο της Αντιπάρου τους οποίους και μετέφεραν στη Ρωσία εμπλουτίζοντας το μουσείο Ερμιτάζ.

Η μεγαλύτερη όμως καταστροφή που συνέβη στην Αντίπαρο ήταν από τους Έλληνες πειρατές το 1794 όταν Κεφαλωνίτες και Μανιάτες έφθασαν στο νησί και κυριολεκτικά το λεηλάτησαν απαγάγοντες και την κόρη του Βενετού υποπρόξενου "γκρατσιόζα Φραντζίσκα" με συνέπεια να δημιουργηθεί ένα άνευ προηγουμένου ανθελληνικό κύμα στην τότε Ευρώπη. Κατά τον Τόρνεφορτ το 1770 στην Αντίπαρο αριθμούσαν 78 οικίες με περίπου 200 κατοίκους.

[Επεξεργασία] Χαρακτηριστικά

Μορφολογία

Αρχιτεκτονική Κάστρου

Η Αντίπαρος εντοπίζεται ακριβώς δυτικά από την Πάρο από την οποία και την χωρίζει το Στενό της Αντιπάρου. Το μέγιστο μήκος της Αντιπάρου είναι 7 μίλια σε κατεύθυνση από Βορρά προς Νότο, ενώ το μέγιστο πλάτος της φθάνει τα 2,8 μίλια. Η συνολική επιφάνειά της υπολογίζεται στα 37-38 τ.χλμ., ενώ η ψηλότερη κορφή της, ο Άγιος Ηλίας, στο μέσον του νησιού, είναι 308 μ., και από τον λιμένα Παροικία της Πάρου απέχει περίπου 6 μίλια. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η ομώνυμη Κοινότητα Αντιπάρου, παλαιότερα Κάστρο, που καταλαμβάνει την έκταση της νήσου, καθώς και τις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος νησίδες Στρογγυλό και Δεσποτικό. Η Αντίπαρος έχει ηφαιστειογενές πέτρωμα και ξηρό κλίμα, άνυδρο και με πολύ υγρασία. Τα άνθη που ευδοκιμούν στην περιοχή είναι κυρίως οι μπουκαμβίλιες που στολίζουν τον κήπο κάθε κατοικίας και καταστήματος.

Αρχιτεκτονική

Άποψη του Χωριού

Η αρχιτεκτονική, όπως και σε όλα τα κυκλαδίτικα νησιά, επιτάσσει αυστηρούς κανονισμούς για τη διατήρηση της κυκλαδίτικης ομοιομορφίας που συντίθεται από τις χαρακτηριστικές λευκές οικίες με τις μπλε πόρτες και παράθυρα, την αυλή και τους κήπους στολισμένους με μπουκαμβίλιες και λοιπά άνθη. Συχνά τα χαρακτηριστικά αυτά συμβαδίζουν με την ύπαρξη της πέτρας είτε στα σοκάκια της γειτονιάς, είτε στους φράχτες της αυλής.

Το κάστρο που χτίστηκε το 1440 από την άλλη φαίνεται να έχει ένα πολύ συγκεκριμένο και ιδιαίτερο στυλ αρχιτεκτονικής. Οι κατοικίες συνθέτουν ένα συμπαγές συγκρότημα με 24 διώροφες κατοικίες μέσα στο κάστρο, 24 μονώροφες στον Ξώπυργο και 16 διώροφες στην εξωτερική ζώνη, ενώ νάμεσα στις κατοικίες υπάρχουν και τρία εκκλησάκια, αλλά και το παλαιό υδραγωγείο. Και εδώ διατηρείται η αρχιτεκτονική των λευκών κατοικιών, με τα μπλε παράθυρα και τις μικρές αυλές από την πίσω μεριά του κάστρου.

Διασκέδαση

Κεντρική Αγορά

Η Αντίπαρος φαίνεται να είναι νησί δύο ταχυτήτων κατά τους θερινούς μήνες της τουριστικής περιόδου. Κατά τη διάρκεια της ημέρας επικρατεί απόλυτη ησυχία που συνθέτει ένα τοπίο ιδανικό για διαμονή οικογένειας ή ζευγαριού. Το πρωί προτείνεται μια επίσκεψη στο Σπήλαιο της Αντιπάρου με τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες μέσω του τουριστικού λεωφορείου, καθώς δεν υπάρχει συγκοινωνία ή taxi στο νησί. Το μεσημέρι ενδείκνυται μια βόλτα στα τουριστικά καταστήματα και τα γραφικά καφέ στο σοκάκι, που κατά το πλείστον τα διακοσμούν και τα δουλεύουν νέα παιδιά κατά τους θερινούς μήνες. Αργότερα, μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο της Αντιπάρου (στην είσοδο του Κάστρου) και στην ιστορική οικία όπου γυρίστηκε η ταινία "Μανταλένα" με την Αλίκη Βουγιουκλάκη έμπροσθεν του Μουσείου προτείνεται για μια επαφή με τη νεότερη ιστορία της περιοχής.

Πύλη Κάστρου

Το ιστορικό τοπίο με τα λίθινα τοιχώματα και τα αριστοκρατικά στοιχεία διαμορφώνουν ένα κλίμα ρομαντικό, ενώ οι απόμακρες, αμμώδεις παραλίες φαίνεται να προτιμώνται από τα ομοφυλόφιλα και μη ζευγάρια για το απογευματινό τους μπάνιο, αλλά και για γυμνισμό κυρίως από τους Ευρωπαίους που φαίνεται να προτιμούν τα κυκλαδίτικα νησιά. Το βράδυ αντίθετα αυτή η φιλήσυχη εικόνα φαίνεται να αλλάζει άρδην, με τους επισκέπτες της Πάρου, Έλληνες, Ευρωπαίους και Αμερικανούς να ξεχύνονται στο νησί, γεμίζοντας ασφυκτικά τα διάσπαρτα σοκάκια του χωριού για να δοκιμάσουν τον τοπικό οβελία, να δειπνήσουν στις ταβέρνες και στις πιτσαρίες ή να πιουν το ποτό τους στα ποικίλα bar του κέντρου, μετά τη βόλτα στα εμπορικά και τουριστικά καταστήματα της περιοχής. Η νυχτερινή διασκέδαση θεωρείται αδικαιολόγητα ακριβή, ενώ μετά από διαμαρτυρίες των κατοίκων τηρούνται περισσότερο οι κανόνες κοινής ησυχίας προς τη νύχτα.

Κέντρα εστίασης στο κέντρο της κοινότητας είναι δύο, το εμπορικό σοκάκι που ξεκινάει από το λιμανάκι και καταλήγει στις Πλατείες Ρούσου και Αγίου Νικολάου, λίγο πριν το Κάστρο, αλλά και η παραλιακή οδός με τις πολυτελείς καφετέριες.

Χαρακτηριστικά Κατοίκων

Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού, καθότι πρόκειται για μια μικρή κοινωνία με λιγοστούς κατοίκους κατά τους χειμερινούς μήνες, είναι κοινωνικοί. Αντιθέτως, κατά τους θερινούς μήνες ο πληθυσμός αυξάνεται και οι περισσότεροι αφήνουν για λίγο το βασικό τους επάγγελμα και ασχολούνται με εποχικές εργασίες (π.χ. ενοικίαση δωματίων, μεσιτικές εργασίες κ.α.) κάτι που τους καθιστά πολυμήχανους.

[Επεξεργασία] Κοινοτικές και Ιδιωτικές Υπηρεσίες

Κέντρο Νεότητας

Το κοινοτικό κατάστημα της Αντιπάρου εντοπίζεται μαζί με το Πολυδύναμο Ιατρείο σε ένα στενάκι του εμπορικού δρόμου λίγο πριν το κάστρο, πλησίον της Πλατείας Ρούσου. Η κατασκευή πλήρους αποχετευτικού συστήματος ξεκίνησε λίγο πριν την τουριστική περίοδο του 2006, αλλά σταμάτησε προσωρινά μέχρι το πέρας της. Ιδιαίτερα στο κάστρο είναι έντονη πολλές φορές η δυσοσμία, κυρίως κατά το βράδυ, καθώς οι οικίες είναι πολύ παλιές. Οι κεντρικές υπηρεσίες των Κυκλάδων λειτουργούν στην πρωτεύουσα του Νομού τη Σύρο (όπως π.χ. η υγειονομική).

Στην περιοχή λειτουργεί μόνο Δημοτικό Σχολείο που αποτελεί και το κέντρο νεότητας για τους μικρούς κατοίκους.

Όσον αφορά τις ιδιωτικές υπηρεσίες, λειτουργούν τρία μεσιτικά-αρχιτεκτονικά γραφεία, το ένα στο βόρειο άκρο της παραλιακής, το δεύτερο στο σοκάκι και το τρίτο στη συμβολή τους, καθώς και τράπεζα. Για δικηγορικές υπηρεσίες απαιτείται επίσκεψη στην Πάρο.