Пăлхар чĕлхи
Википедири материал
Пăлхар чĕлхи (протопăлхар, прапăлхар, авалхи пăлхарсен чĕлхи, авалхи пăлхар) — темиçе çывăх пĕртăван Балканра, Вăтам Атăлçи тата Çурçĕр Кавказри пăлхар йăхĕсен чĕлхи.
Пăлхарсен чĕлхи хальхи чăваш чĕлхипе пĕрле пăлхар-хасар ушкăнне тĕрĕк çемйине кĕреççĕ.
[тӳрлет] Истори
Малтанхи пăлхар чĕлхи, V ĕмĕрте Азов тинĕсĕн таврашĕнче сарăлнă, хăй хыççăн çыру палăкĕсене хăварман.
Танайçи пăлхар чĕлхи VII—X ĕмĕрсенче Балканра саралнă. Унран глоссем юлнă, çаплах вăл хальхи Балкан чĕлхисенче, венгр чĕлхине кĕрсе юлнă.
VIII ĕмĕртенпе Атăлçире атăлçи-пăлхар чĕлхи саралнă. Арап графикипе çырнă XIII—XIV ĕмĕрсенчи эпитафисене Атăлçи Пăлхар çĕрĕсенче тупнă. Çак ротацисăмлă дж-диалект пулать.
[тӳрлет] Вуламалли
- Benzing J. Das Hunnische, Donaubolgarische und Wolgabolgarische (Sprachreste) // PhTF. T 1, 1959
- Хакимзянов Ф. С. Язык эпитафий волжских булгар. М., 1978
- Мудрак О. А. Заметки о языке и культуре дунайских булгар // Orientalia et Classica VI, Аспекты компаративистики 1. М., 2005. pdf
- Inscriptions and Alphabet of the Proto-Bulgarians, by Peter Dobrev
[тӳрлет] Çаплах пăхăр
- Пăлхар топонимĕ
- - Закиев М.З. ЛИНГВОЭТНИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ВОЛЖСКИХ БУЛГАР – ГЛАВНОГО ЭТНИЧЕСКОГО КОРНЯ ТАТАР
| Тĕрĕк чĕлхисем | |||
| Хĕвеланăç тĕрĕк чĕлхисем | |||
| Пăлхар | Пăлхар† | Чăваш | Хун† | Хазар† | ||
| Чагатай | Aini²| Чагатай† | Ili Turki | Lop | Уйгур | Узбек | ||
| Кăпчак | Бараба | Пушкăрт | Крым тутарĕсен¹ | Куман† | Карачай-Палкар | Караим | Каракалпак | Казах | Кăпчак† | Крымчак | Кумык | Нухай | Тутар | Урум¹ | ||
| Огуз | Афшар | Азербайджан | Крым тутарĕсен¹ | Гагауз | Хоросани турккă | Османтурккㆠ| Печенег† | Кашкай | Салар | Турккă | Турмен | Урум¹ | ||
| Хĕвелтухăç тĕрĕк чĕлхисем | |||
| Халай | Халай | ||
| Кăркăс-Кыпчак | Алтай | Кăркăс | ||
| Уйгур | Чулым | Долган | Fuyü Gïrgïs | Хакас | Çурçĕр алтай | Шор | Тофалар | Тува | Хĕвеланăç Юкур | Саха / Якут | ||
| Авалхи тĕрĕк чĕлхи† | |||
| Ăнлантаркăч: ¹Пĕр ушкăнра мар, ²Хутăш чĕлхе, †çухалнă чĕлхесем | |||
