Kensonenn diweuz dre serriñ divouezh
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
LFE – niverenn | 101 |
LFE – unicode | p |
LFE – skeudenn | |
X-SAMPA | p |
Selaou |
---|
Unan eus ar c'hensonennoù e taolennoù ofisiel al lizherenneg fonetikel etrebroadel ganti un arouezenn ispisial eo ar gensonenn diweuz dre serriñ divouezh treuzskrivet [p] hervez reolennoù al LFE, ganti an niverenn dave 101.
Kavet e vez stank ar fonenn [p] evel fonem (pe evel alofonenn fonemoù all) e-touez yezhoù ar bed hag gant yezhoù 'zo, da skouer ar yezhoù indez-aryek komzet en India, e vez enebiet meur a doare [p] an eil ouzh ar re all ar al live fonologel.
Mankout a ra, avat, ar fonenn [p] e tro-dro da 10% eus holl yezhoù ar bed ma vez implijet gante ar gensonenn mouezhiet par [b], evel da skouer en darn vrasañ eus ar yezhoù komzet tro-dro d'ar Sahara, en o zouez an arabeg unvan. N'ouzer ket hag-eñ eo bet kollet ar fonenn-mañ gant ar yezhoù-se a-hed ar wezh. E familh-yezhoù all, da skouer ar c'hentkeltieg hag ar c'henteuskareg e vanke ar fonenn [p] daosut ha ma raent gant ar fonenn [b] ivez hervez an enklaskoù bet kaset da-benn war an dachenn-se.
E yezhadur ar brezhoneg emañ liammet ar fonem-mañ ouzh ar e fonem divouezh par [b] hag ouzh ar fonem dre daravat mouezhiet dre ar c'hemmadurioù dre vlotaat (sellit ivez ouzh ar pennad: "Dereziadur kensonennel"):
- [p] > [b]
- "penn" > "da benn"
- [p] < [b]
- "bag" > "ho pag"
- [b] > [v]
- "bag" > "da vag"
Hervez reolennoù fonotaktikel ar brezhoneg e vez divouezhiet atav, evel an holl kensonennoù dres serriñ hag ivez ar kensonennoù dre c'hwitellat, e dibenn ur ger pe c'hoazh dirak ur gensonenn divouezh all (sellit ouzh ar pennad: "Liveadur").
[kemmañ] Doareoù resis
LFE | Deskrivadur |
---|---|
p | plaen |
pʰ | c'hwezhet |
pʲ | staonkaet p |
pʷ | gweuzet p |
p˺ | didarzh p |
p̌ | mouehziet p |
pʼ | dre strakal p |
[kemmañ] Skouerioù
- Brezhoneg: pal [pa:l]
- Tchekeg: pes [pɛs], "ki"
- Galleg: pomme [pɔm], "aval"
- Jorjieg: პირი [ˈpiri], "genoù"
- Alamaneg: pack [pʰak], "bern"
- Gresianeg: πόδι [ˈpo̞.ði], "gar/troad"
- Hungareg: pápa [paːpɒ], "pop"
- Italianeg: papà [paˈpa], "tad"
- Japaneg: ポスト (posuto) [pos(ɯ)to], "boest-lizhiri"
- Pachtoueg: ﭙﺎﻧﻴﺮ [pɑ'nir], "fourmaj laezh"
- Piraha: pibaóí [pìbàóí], "dourgi"
- Portugaleg pai [pai], "tad"
- Ruseg плод [plot], "frouezhenn"
- Spagnoleg: peso [ˈpe̞so̞], "pouez"
- Svedeg: apa [ˈaː.pʰa], "marmouez"
- Turkeg: kap [kɑ̟p], "pod"
[kemmañ] Gwelit ivez:
Kensonennoù | Gwelit ivez: LFE, Vogalenn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout. |