Nikolaas II van Rusland

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Keiser Nikolaas II van Rusland.

Nikolaas II Aleksandrowitsj (Russies: Николай II Александрович; Nikolai II Aleksandrowitsj) (Tsarskoje Selo, 6 Mei 1868 – Jekaterinburg, 16 Julie 1918) was die laaste tsaar van Rusland en die laaste heerser van die Romanof-dinastie (1613-1917). Tydens sy heerskappy het Rusland byna 17% van die oppervlakte van die aarde beslaan.

[wysig] Vroeë lewe

Nikolaas was die seun van tsaar Aleksander III en Maria Fjodorowna. Hy word "Nicky" genoem deur sy familie en vriende. In 1884 raak hy verlief op Alix van Hesse, dogter van groothertog Lodewyk IV van Hesse en prinses Alice van Engeland, tweede oudste dogter van koningin Victoria. Hy is 16, sy net 12.

Hulle ontmoet weer in 1889, toe hy 21 en sy 17 is. Nadat sy Sint Petersburg besoek het, sê Nikolaas as Alix nie sy vrou word nie, sal hy nooit trou nie^[1]. Sy ouers is egter teen die verhouding gekant, want hulle hoop om Rusland se nuwe bondgenootskap met Frankryk te versterk deur ’n huwelik tussen Nikolaas en prinses Hélène van Orléans, dogter van Philippe, comte de Paris van die Huis van Orléans.

Op 8 April 1894 raak Nikolaas verloof aan prinses Alix. In November van daardie jaar neem sy die ortodokse geloof aan en kry die naam Aleksandra Fjodorowna.

Aleksander het gedink daar is nog baie tyd oor om sy oudste seun die sake van die regering te leer. Gedurende 1894 gaan sy gesondheid egter agteruit en op 20 Oktober dié jaar sterf hy onverwags op 49-jarige ouderdom. Nikolaas voel so onvoorberei vir sy rol as tsaar dat hy in trane vra: "Wat gaan met my en die hele Rusland gebeur?"^[2]

Die datum vir Nikolaas en Aleksandra se troue, wat eers die volgende lente sou plaasvind, word vervroeg omdat Nikolaas haar steun nou nodiger as ooit het. Hulle trou op 26 November 1894.

[wysig] Titel

Nikolaas se volle titel was Ons, Nikolaas die Tweede, deur die genade van God keiser en outokraat van die hele Rusland, van Moskou, Kiëf, Wladimir, Nowgorod; tsaar van Kazan, tsaar van Astrachan, koning van Pole, tsaar van Siberië, tsaar van Tsjersonesos, tsaar van Georgië; lord van Pskof en groothertog van Smolensk, Litaue, Wolhinië, Podolië en Finland; prins van Estland, Liwonië, Koerland en Semigalië, Samogitië, Belostok, Karelië, Twer, Joegra, Perm, Wjatka, Wolga-Bulgarië en ander gebiede; lord en groothertog van Nizjni Nowgorod, Tsjernigof, Rjazan, Polotsk, Rostof, Jaroslawl, Beloozero, Oedorski, Obdorië, Kondië, Witebsk, Mstislaf en al die noordelike gebiede; monarg van Iwerië, Kartalinië en die Kabardiese lande en Armeense gebiede; erf-lord en heerser van Tsjerkassië; lord van Turkestan; erfgenaam van Noorweë, hertog van Schleswig-Holstein, Stormarn, Dithmarschen en Oldenburg, en so meer, en so meer, en so meer.

[wysig] Bewind

Nikolaas voel verplig om die outokratiese beginsels van sy pa in stand te hou, maar het ’n veel swakker persoonlikheid as sy pa. Hy word deur twee bekwame ministers bygestaan, naamlik Sergei Witte, minister van finansies van 1892-1903, en Pjotr Stolipin, premier van 1906-1911, wat ’n betekenisvolle bydrae lewer om die ekonomiese ontwikkeling van Rusland te bevorder. Nikolaas steun hulle egter nie konsekwent nie omdat hy van mening is dat dit sal afbreuk doen aan sy outokratiese mag. Maar sonder die teenwoordigheid van ’n sterk minister word hy maklik deur bekendes gemanipuleer.

Nikolaas is ten gunste van die behoud van vrede in Europa. Hy is een van diegene wat inisiatief neem vir die hou van die Den Haagse Vredeskonferensie van 1899, wat aanleiding gee tot die stigting van die Internasionale Hof van Arbitrasie.

[wysig] Ongewilde tsaar

[wysig] Bloedige Sondag

Foto deur die Levitsky-maatskappy van die laaste keiserlike gesin. Regsom van regs bo: keiserin Aleksandra, Anastasia, Aleksei, Tatjana, tsaar Nikolaas II, Olga en Maria (Liwadija, 1913)

Op Saterdag 21 Januarie 1905 stel ’n priester, George Gapon, die regering in kennis dat ’n optog van werkers die volgende dag in Sint Petersburg sou plaasvind. Hy vra dat die tsaar teenwoordig sal wees sodat hulle ’n petisie aan hom kan oorhandig. Die ministers ontmoet dadelik om die probleem te bespreek. Hulle oorweeg dit nie eens om die tsaar, wat in Tsarskoje Selo buite Sint Petersburg is, in te lig oor die optog of die petisie nie. Hulle voorstel dat ’n ander lid van die keiserlike familie die petisie ontvang, word afgewys. Eindelik besluit die ministers om ekstra troepe na die stad te bring en te hoop sake ruk nie handuit nie. Daardie aand word die tsaar vir die eerste keer van die optog in kennis gestel.

Op Sondag 22 Januarie 1905 begin vader Gapon sy optog. Die werkers loop vreedsaam en vrolik deur die stad se strate. Party dra kruise, ikone en godsdienstige plakkate, ander Russiese vlae en portrette van die tsaar. Hulle sing godsdienstige liedere en God Behoed die Tsaar. Om 14:00 moet die verskillende groepe voor die Winterpaleis bymekaarkom. Oral in die stad vind hulle egter dat hul pad na die paleis deur troepe geblokkeer word. Onseker wat dit beteken en gretig om nie die ontmoeting met die tsaar mis te loop nie, beweeg die groepe mense vorentoe. In hierdie oomblik van chaos brand die soldate los. Koeëls tref mans, vroue en kinders en laat bloedvlekke op die sneeu.

Die amptelike syfer van slagoffers is 92 dood en ’n paar honderd gewond; die ware syfer was waarskynlik veel hoër. Intussen verdwyn Gapon en ander leiers word gevange geneem. Hulle word uit die hoofstad verban en versprei elders gerugte dat duisende mense doodgeskiet is. Daardie dag, bekend as "Bloedige Sondag", verander die verloop van die Russiese geskiedenis. Dit vernietig die ou, legendariese geloof dat die tsaar en die volk een is. Buite Rusland val die toekomstige Britse eerste minister Ramsay MacDonald die tsaar aan. Hy noem hom ’n "bloedbevlekte skepsel" en "alledaagse moordenaar"^[3].

[wysig] Raspoetin

Die enigste seun van Nikolaas en Aleksandra, tsarewitsj Aleksei, ly aan hemofilie, ’n oorerflike bloedsiekte waarvoor geen genesing bestaan nie. Die lekeprediker en “wonderwerker” Grigori Raspoetin word deur familielede beskou as moontlike geneser van die seun en kry gou invloed op veral die tsarina. Sy invloed wek verset by die invloedryke adel en hy word uiteindelik in Desember 1916 deur ’n aantal Russiese adellikes vermoor.

[wysig] Oorloë

Tydens sy outokratiese regime raak Nikolaas II in twee oorloë gewikkel, en albei het rampspoedige gevolge vir Rusland. Die eerste, die Russies-Japannese Oorlog, word in 1905 die aanleiding van ’n rewolusie. Die tsaar word hierdeur gedwing om die instelling van ’n soort parlement, die Doema, te aanvaar.

Die tweede oorlog waarin die tsaar Rusland begeef, is die Eerste Wêreldoorlog. Op 24 Februarie 1917, in ’n tyd van bittere armoede ná drie jaar van oorlog, strawwe oorlogswinters en miljoene slagoffers, begin ’n spontane volksopstand in Moskou, wat die eerste fase is van die Russiese rewolusie. Hoewel die tsaristiese orde tot op daardie staduim elke opstand onderdruk het, gebeur dit hierdie keer nie. Inteendeel, sommige soldate skiet hul eie offisiere en neem aan die opstand deel. ’n Week later, op 2 Maart, word Nikolaas gedwing om afstand te doen van die troon ten gunste van sy broer, Michail, en word na Jekaterinburg verban.

[wysig] Dood

Die laaste foto van Nikolaas II, wat geneem is terwyl hy in ballingskap was

Op 16 Julie 1918, toe die Wit Leër op die punt staan om Jekaterinburg te verower, word die tsaar en sy hele familie doodgeskiet op bevel van die plaaslike sowjet. Die lyke word grotendeels verbrand en daarna in ’n park begrawe.

Kort ná die ineenstorting van die Sowjetunie kry die Romanofs ’n vorm van erkenning: In 1998 word die oorskot van Nikolaas II, sy vrou en drie van sy kinders herbegrawe in Sint Petersburg.

Op 14 Augustus 2000 word die hele gesin deur die Russies-Ortodokse Kerk tot heiliges verklaar.

[wysig] Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [1]

1. ^ Massie, Robert K., The Fate of the Romanovs: The Final Chapter, Random House, ISBN 394-58048-6, 1995
2. ^ Feinstein, Elaine (2006). Uittreksel uit Anna of All the Russias. Vintage. ISBN 978-1-4000-3378-2.
3. ^ Massie, Robert K., The Fate of the Romanovs: The Final Chapter, Random House, ISBN 394-58048-6, 1995, p. 125

[wysig] Eksterne skakels

• The Execution of Tsar Nicholas II, 1918, EyeWitness to History.
• Briewe van Nikolaas II.
• Briewe van die tsaar aan die tsaritsa 1914–'17.
• Briewe van die tsaritsa aan die tsaar 1914–'17.
• Briewe van Nikolaas II geskryf in ballingskap.
• Thirteen Years at the Russian Court deur Pierre Gilliard.
• Memories of the Russian Court deur Anna Vyrubova.
• Frozentears.org ’n Media-biblioteek oor Nikolaas II en sy gesin.
• Yakov Yurovsky se weergawe van die teregsteling van die keiserlike gesin.
• Nikolai II — Lewe en Dood, Edvard Radzinski. Later in Engels gepubliseer as The Last Tsar: the Life and Death of Nicholas II (Russies).