Flevoland
Uut Wikipedia
|
|||||
 |
|||||
| 'Oôdstad | Lelystad | ||||
| Commissaoris van de Konienginne |
Michel Jager | ||||
| Belangriekste godsdienst(en) | protestant, katteliek | ||||
| Belangriekste streektaele(n) | Urkers, Standaerdnederlands | ||||
| Oppervlakte - Land - Waeter |
elfde 1419 km² 993 km² |
||||
| Inweuners - Totaol - Bevolkiengsdichteid |
twaolfde 365.301 (2005) 257 inw./km² |
||||
| Volkslied | Waar wij steden doen verrijzen... | ||||
| Officiële website | http://www.flevoland.nl/ | ||||
Flevoland is eên van de twaolf provincies van Nederland. Ze bestaet vo 't groôste deêl uut land dat-a in de twintigste eêuwe gewonne wier op de zeê en wier pas in 1986 opgericht. 'Oôdstad is Lelystad, awast is Almere vee groôter. Flevoland grens vol an Friesland en Overijssel en mee dieken an Gelderland, Utrecht en Noord-'Olland. Ten westen leit 't an 't Markermeer en 't IJsselmeer.
In'oud |
[bewerk] Geografie
Zoôas bove gezeid bestaet Flevoland naebie 'elemaele uut joenk polderland. Van noord nae zuud bin dat de Noordoôstpolder, Oôstelijk Flevoland en Zudelijk Flevoland. Binnen de bediekienge van de Noordoôstpolder leie tweê vroegere eilanden: Urk en Schokland. Gemiddeld leit d'eêle provincie 'n paer meter onder de zeespiegel.
't Groôste deêl van de provincie is bestemd vo landbouw. 'n Nie onbelangriek stik - vee meer dan ze oorspronkelijk bedoeld aodde - oor vandaeg d'n gebruukt vo bebouwienge, daerin overloôp vanuut de Randstad, voraol van Amsterdam, in kom weune. Vedders bin d'r ok natuurgebieden in de polder; 't bekendste en belangriekste bin de Oôstvaerdersplassen tussen Almere en Lelystad, 'n stik polder wat-a nie droôggevallen is omdat 't te diepe leit.
[bewerk] Geschiedenisse
In de negentiende eêuwe ontstoenge d'r vee plannen om de Zujerzeê, of stikken d'rvan, droôg te maeken. Dit wier zoôwè gedae om sturmvloeden te vokommen as om d'r nieuwe landbouwgrond bie te kriegen. In 1918 wier de Zujerzeêwet angenomme, daerin beslote wier 't plan van Cornelis Lely uut te voeren. De drie polders die-an Flevoland uutmaeke 'oorde daerbie. In 1942 kwam de Noordoôstpolder klaer. Oôstelijk en Zudelijk Flevoland volgde in 1957 resp. 1968. De tweê zujelijke polders, daer-a in 't begin nog vreêd weinig mensen weunde, wiere ondergebrocht in 't Openbaer Lichaem Zujelijke IJsselmeerpolders. De Noordoôstpolder 'oorde agauw bie Overijssel. As de polders meer beweund raekte wiere d'r gemeênten gemaekt vo de belangriekste plekken: Dronten (1972), Lelystad (1980), Almere (1984) en Zeewolde (1984). Uutendelienge wier in 1986 't Openbaer Lichaem opgedoekt en wier de nieuwe provincie Flevoland gesticht uut Urk, de Noordoôstpolder en de Zujelijke IJsselmeerpolders.
De naem Flevoland wier gekoze nae Flevo, de naem van 'n meer of binnezeê in de Romeinsen tied dat/die zou uutgroeie toet de Zujerzeê. 'n Vroeg-middeleêuwse naem van datzelfde waeter, Almere, wier gebruukt vo eên van de steeën.
[bewerk] Politiek en bestier
[bewerk] Provincie
De Staeten in Flevoland è 39 zetels; vo 2007 waeren dat 'r 43. De indeêlienge is sins de verkieziengen van 7 maert 2007 zoô:
|
VVD |
9 |
[bewerk] Gemeênten
Flevoland ei nie meer as zes gemeênten, mee vosproenk de minste van aolle provincies in Nederland. In de korte geschiedenisse van de provincie bin d'r ok noôit 'erindeêliengen gewist.
|
|
[bewerk] Waeterschappen
De provincie Flevoland vaol saeme mee 't Waeterschap Zujerzeêland.
[bewerk] Justitie
Flevoland ei gin eige rechtbank. De provincie maek deêl uut van 't arrondissement Zwolle-Lelystad, mee de rechtbank in Zwolle. Dit ressorteert onder 't 'Of van Arnem.
[bewerk] Cultuur
Flevoland bestae grof gezeid uut drie cultuurgebieden: Urk, 't nieuwe platteland en de steeën.
[bewerk] Godsdienst
Urk is eên van de meêst orthodox-christelijke durpen in Nederland. Zoô goed as iedereêne zit bie 'n kerkgenootschap - aollemaele protestants. Op 't nieuwe land bin de kerken, en zeker de orthodoxe, nie zoô over'eersend. In de steeën zitte vee butenlandse immigranten, die-a dikkels moslim of soms hindoe bin. 't Merendeel van de mensen is onkerkelijk.
[bewerk] Taele
Deu de joenge geschiedenisse oor d'r alleên op Urk 'n traditioneel dialect gepraot, maer dan wè wee deur 'eel de bevolkienge. Dit Urkers is 'n uniek dialect wat-a 'n bitje tussen 't 'Ollands en 't Nedersaksisch instaet. In Lelystad en Almere bin vee Amsterdammers gae weune, zoôda je dae vee Amsterdams oor. Op 't platteland spreke de ouwere boeren dikkels nog 't dialect van de streek daer ze vandaene komme, mae de middelbaeren en de joengeren praote d'r Algemeen Nederlands. In de polders van Flevoland oor volgens onderzoek zelfs 't "zuverste" Nederlands van 'eel 't land gesproke.
