Transene
Èn årtike di Wikipedia.
Transene (so plaece Transine; ni prononcîz nén Tranzine; fr: Transinne), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou Libin.
- Dimorants: 375 (1965); 423 (2004).
- Limero del posse: 6890 (vî limero 6915)
- Limero diyalectolodjike: Ne 12 (pont dilérin d' l' A.L.W.)
- Arondixhmint: Li Tchestea
- Sipotaedje: Oulines (halenes)
- Rime-rame: A Our, li diale î court; a Maissin, on l' ratind; a Anloe, on l' fote sol toet; a Viyance, on lyi fote so s' panse; a Transene, on lyi fote so s' schene (la-minme a Transine, on lî fout s' sa chine); a Smu, on lyi fote so s' cou et ås Libins, on l' pind.
Po les vîs scrijhas et l' etimolodjeye, loukîz e splitchant motî
Ådvins |
[candjî] Nos di des plaeces di Transene
I sont studyîs spepieuzmint so ene pådje tote seule.
[candjî] Istwere
Li ban d' Transene a todi stî raloyî å ban d' Viyance.
Transene a stî rebané e 1971 avou Anloe, Viyance (et l' hamtea d' Glaireuse), Ridû, (et les hamteas di Lesse, Hamwaide, et Setchri), Les Libins, Ôtchamp et Smu, po fé li novele intité di Libin.
[candjî] Djeyografeye
Transene est metou al croejhlåde inte les voyes di Brussele-Nameur-Lussimbork, et Lidje-Bouyon-Rinse. Did la, li Bårire (passaedje del Dutcheye di Bouyon ås Bas-Payis).
Transene est raiwî pa l' Aiwe di Lesse, ki fwait limite avou l' ancyin ptit ban d' Maissin.
Li viyaedje est metou so l' otostråde E411 (rexhowe 34b).
[candjî] Industreyes
- cawolin: dispu 1860, gn a co do saetchaedje disk' eviè 2010.
- ostelreye: otel del Bårire (k' a cmincî e 1902).
- Amuzmints: Spice-came (Euro-Space-Center).
[candjî] Tuzance walone
- Teyåte e walon: Gn a yeu do teyåte e walon (pol fotbal) e 1946-1948. On louwéve les lives. Les wangnes alént po on camp d' prijhnîs politikes.
- Sicrijheu e walon: Lucyin Mahin.
- Diyalectolodjeye: Sacwants rcweraedjes di l' A.L.W. ont stî fwait po Transene. C' est Ernest Delaite di Rdû k' a-st amoenné Jean Haust lu-minme amon Djôzef Djilet, k' esteut secretaire. Sacwants diferinces rissintowes avou les viyaedjes vijhéns :
- Po les crompires, on dit des canadas a Transene, des trukes a Viyance et Libin.
- A Rdû, on-z a ddja des mots del Fåmene : rexhe, fé prandjire (a Transene, fé midi, sôrti).
- A Maissin, codjowaedje des rwaitants di l' indicatif prezintrece avou l' cawete -at; Transene est l' dierin viyaedje sol voye di Lidje a Sdan avou l' codjowaedje lidjwès:
- A Transene cwand il l' dijhèt, i l' fijhèt; a Maissin, cwand i l' dijhat, i l' fijhat.