Rouye
Èn årtike di Wikipedia.
Ene rouye (on dit eto : ene emîsseure), c' est ene maladeye, k' adjond copurade les dinrêyes, k' est enindjeye pa des tchampions microscopikes del famile des uredinalae.
L' emîssêye dinrêye est come pikêye di des brunes ou des djaenès taetches, come des erunixheures, so les buks et les foyes.
Li rouye pout ataker eto le verdeures come li celeri. Dins l' lingaedje corant, on dit: les celeris ont "l' maladeye".
Li rouye rishonne ene miete a l' alternarioze, k' est rascråwêye pa on parint do mildiou (ci famile la n' est pus rwaitêye come des tchampions microscopikes å djoû d' ouy).
[candjî] Mediaedje des rouyes des dinrêyes
Gn a bråmint des touwe-tchampions (fondjicides) ki rotnut siconte del rouye, inte di zels, l' azossistrobene, li metil-tiofanate eyet l' carbindazene.
I fåt medyî divant k' les dinrêyes ni påtexhe, ôtmint, les spores åront ddja ataké les grins. Li mî, c' est tins do stindaedje (montaedje a påte). Cwand gn a bråmint do risse, on pout eto médyî deus côps, å fortchaedje et l'deujhinme côps djusse divant l' florixhaedje.
Ene dinrêye médieye siconte des rouyes pout rinde cåzu l' dobe ki ene nén médieye. Les grins sont bråmint pus gros, et pus beas. I s' vindèt bråmint mî.
[candjî] No dins les ôtes lingaedjes
- francès rouille (k' a dné l' no walon).
- arabe marokin harraguiya (li ptite brouleuse).
