Pourcea

Èn årtike di Wikipedia.

Nourins del raece "Pîtrin" al fôre di Libråmont

Les pourceas u coshets, c' est on no po djåzer del biesse k' on lome sincieuzmint Sus scrofa domseticus, et ki, dins l' lingaedje corant, a on diferin no, sorlon si ådje eyet si seke :

"troye" po les frumeles k' ont ddja pouchlé.
"verat" u "godi" po les måyes ki plèt siervi
"troyete" po les frumeles ki vont divni des troyes (3 moes disk' å prumî djonnlaedje)
"goret" u "coshet" u "pouchlon" po les djonnes nén co spanis.
nourin u moyinea po les djonnes djusse sipanis.
craxhåd po les pourceas d' 100 kg, bons a touwer (a 3 moes, 3 samwinnes et 3 djoûs).
påkî po les pourceas k' on sougne pou touwer å coutours du Påkes .

Dinltins, les pourceas estént aclevés dins des rans. E sacwantès plaeces, il estént moennés dins les bwès pa on poirtchî en on tropea ki s' loméve li sonre. Mins asteure, el Walonreye et ôte pårt e l' Urope, on tént des pourceas dins des grossès poitchreyes.

Li plaece la k' des gros menirs (rwè, princes, signeurs) aclevént bråmint des bovrins si loméve ene "cinse poitchrece" (did la, les deus viyaedjes ki s' lomnut Poitchrece).

Les singlés sont des såvaedjes pourceas. Si s' polnut i mopliyî avou les coshets.

Alez s' vey e splitchant motî po des linwincieusès racsegnes so les mots "pourcea", "poirtchî", "sonre" et "ran".

L' aclevaedje des pourceas a leyî des nos d' plaeces el Walonreye.

[candjî] Mopliyaedje

Cwand l' troye va a måye, ele grogne et pestele. Mins cwand l' veråt potche dissur leye, ele dimeure coete, tot l' tins di l' acoplaedje. Eto, po veye si ene troye va a godi, li poirtchî lyi poize les mwins so les rins, et ele doet dmorer sins bodjî.

Li troye va 3 moes, 3 samwinnes et 3 djoûs.

Ele coshlêye disk' a 13 catoize coshets. Mins, come ele n' a k' 12 tetes, les racoulots sont målåjheys a schaper.

Li spanixhaedje si fwait a deus moes, la kel pouchlon a a pô près 20 kilos.