Måmdey (veye)
Èn årtike di Wikipedia.
Måmdey (la-minme, Mâmdî, Mâmdi; F. Malmedy ), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye divnou intité, el province di Lidje.
- Limeros del posse :
- asteure : 4960
- davance : 4890
- Limero diyalectolodjike : My 1 ; mwaisse pont d' l' A.L.W.
- Arondixhmint : Vervî; e 1920, Måmdey esteut ene mwaisse veye d' arondixhmint.
- Lomaedje des djins : Måmdiyin, Måmdiyinne (la-minme: mâmdiyin, Mâmdiyène)
Ådvins |
[candjî] Etimolodjeye do no
Po l' etimolodjeye et les vîs scrijhas, riwaitîz dins l' esplicant motî. Gn a eto ene Fåve etimolodjike. C' esteut deus gaméns, onk ki vleut esse mwaisse. I djheut tofer "mi mame dit (çoula)" po-z acertiner çou k' i djheut. Si camaeråde, cwand on lyi dmandéve dou k' il esteut, i respondeut di "m' mame dit" -> Mamdi.
[candjî] No di des plaeces di Måmdey
Hamteas :
- Al Falijhe (la-minme : al Falîhye)
- A Djeråmont (Fr. Géromont).
Les ôtès nos d' plaeces di Måmdey sont metous so ene pådje tote seule.
[candjî] Istwere
Fondåcion d' on covént dins les bwès e 648, par Sint Rmåke, i dvénrè abeye et srè rmetowe avou Ståvleu po fé li Principåté di Ståvleu-Måmdey. Djalotes ene di l' ôte, elle alît ene d' on costé et l' ôte di l' ôte diviè l' an 1000, dj' ô bén: Ståvleu avou Lidje, Måmdey avou Cologne.
E 1815, li Cossina d' Wîne dina les pårotches di l' evetchî d' Cologne al Prûsse. Eto, Måmdey divna Prûssyin (çou k' on lomrè l' Walonreye Prûssyinne), et mwaisse-veye d' on canton (kreis).
E 1887, on rmeta eshonne les hamteas tot ahivant li comene di Bévurcé.
E 1920, Måmdey fourit metou avou l' Beldjike, avou les Redîmés Payis (cossina d' Versailles, 1925). Di 1940 a 1944, li veye fourit, cor on côp, rclamêye almande. Elle a a stî foirt avadjeye påzès bombårdumints a l' Ofinsive da Von Rundstedt (decimbe 1944).
[candjî] Tuzance walone
[candjî] Soces et Foclore
- Soce di scrijheus et d' bouteus : Royå Club Walon di Måmdey
- Li cwarmea d' Måmdey wice k' on rtrove des persounaedjes avou des nos walons: les haguetes avou les hape-tchå, li trouvlê.
[candjî] Waloneus
- Augustin François Villers (diccionairî)
- Hubert Scius (diccionairî)
- Henry Bragard
- Henri Colette
- Jean-Marie Masset
