Li Vå-Sinte-Ane
Èn årtike di Wikipedia.
Li Vå-Sinte-Ane (F. Lavaux-Sainte-Anne), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye rebané avou Rotchfoirt, el province di Nameur.
- Limeros del posse :
- asteure : 5580
- davance : 6926
- Limero diyalectolodjike : D 99
- Arondixhmint : Dinant
- Sipotaedje des djins : Les Petias (dabôrd k' a Åve, c' est des Petrês).
Po l' etimolodjeye et les vîs scrijhas, riwaitîz dins l' esplicant motî.
Ådvins |
[candjî] No di des plaeces del Vå-Sinte-Ane
- A vey avou des åbes et des bwès :
- li bati des Såwireas (la-minme Sauwirês, Fr. Salrays)
- li Hazale (la-minme A l' Azèle) : bwès pus crou kel solin, la k' gn a la bråmint des robetes.
- A vey avou des ôtès plantes et des biesses :
- li tchecawe (la-minme tchèkèwe, Fr. Tchèquewe)
- A vey avou des aiwes :
- li Wimbe (aiwe)
- Djudla l' aiwe (F. par delà l' eau)
- Li ptit vevî
- Li pont d' fier
- Li Gofe des berbis, li Gofe di Tibîwé, li Gofe al Tonoere; Li Tournante Gofe (la-minme Gofe tournante) : gn aveut la des anweyes.
- Li Bati d' Tibîwé, li Pont d' Tibîwé, li Gofe di Tibîwé (la-minme: Tibîwè, Fr. Tibiewet). Tibîwé, c' est la kel bî do molén cmince.
- A vey avou les tienes et les vås :
- Li gros Tiene, li Tiene do bî
- Djironvå
- A vey avou des dmorances et l' ovraedje des djins.
- Li Djårdinea (la-minme Djaurdjunia)
- A vey avou les cwate costés del Daegn
- Li Solin (bwès metou å solea)
- Ôtès sacwès et målåjhminces :
- L' Oubire, li ptite oubire (iye inte li bî do molén eyet l' aiwe.
[candjî] Djeyografeye
Li Vå-Sinte-Ane est raiweye pa l' aiwe di Wimbe.
[candjî] Economeye
Li cinse do tchestea, c' est l' pus grosse cinse do viyaedje. Ele fwait 80 ectåres. E 1910, il avént doze tchivås, et on tropea di pus d' cint bedots avou on bierdjî.
[candjî] A vey
Li Tchestea del Vå-Sinte-Ane a cmincî a-z esse basti diviè 1450, dizo Djhan II d' Bierlô. Il a stî rassonré e 1930. Et divni on muzêye del tchesse.
Li rlomêye djouweuse di tenisse Justine Henin s' î maria avou Pierre-Yves Hardene li 16 di nôvimbe 2002.
[candjî] Rilidjon
Gn a al Vå-Sinte-Ane ene kiminålté crustinne lomêye "la Fraternité des Tibériades" (leu waibe est cial).
[candjî] Tuzance walone
- Accint walon del Vå-Sinte-Ane : Prumî viyaejde del Fåmene la kel betchfessî ea si prononce -ia (did la, li spotaedje des djins "les Petias, dabôrd ki les cis d' Åve, li viyaedje astok, tot ralant so Welin, c' est les Petrês).
