Thạch Hà
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thạch Hà là một huyện nằm ở trung tâm của tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam
Mục lục |
[sửa] Địa lý
- Phía tây bắc giáp huyện Can Lộc, phía đông bắc giáp huyện Lộc Hà, phía nam giáp huyện Cẩm Xuyên và thị xã Hà Tĩnh, phía tây giáp huyện Hương Khê, phía đông nam giáp biển Đông. Huyện cách thủ đô Hà Nội 340 km, cách thành phố Vinh 40 km, cách thị xã Hà Tĩnh 7 km.
- Địa hình đồng bằng duyên hải, đất phù sa, đất cát ven biển.
- Sông Nghèn, Rào Cái chảy qua và đổ ra Cửa Sót, hồ Kẻ Gỗ.
- Khoáng sản: cát thuỷ tinh, quặng sắt.
- Giao thông: quốc lộ 1A, 15 chạy qua.
[sửa] Hành chính
31 đơn vị hành chính trực thuộc gồm các xã Thạch Liên, Thạch Kênh, Việt Xuyên, Thạch Sơn,Thạch Bàn, Phù Việt, Thạch Long, Thạch Đỉnh, Thạch Hải, Thạch Tiến, Thạch Thanh, Thạch Trị, Tượng Sơn, Thạch Lạc, Thạch Ngọc, Thạch Vĩnh, Thạch Lưu, Bắc Sơn, Thạch Đài, Thạch Hội, Thạch Thắng, Thạch Văn, Thạch Xuân, Thạch Tân, Thạch Hương, Thạch Điền, Nam Hương, Thạch Lâm, Ngọc Sơn và thị trấn Thạch Hà.
[sửa] Lịch sử
- Thời xưa, Thạch Hà là vùng đất thuộc châu Cửu Đức, rồi Hoan Châu, Nghệ An châu, Nghệ An phủ, Nghệ An thừa tuyên.
- Từ thời nhà Hậu Lê đến đầu thời kỳ nhà Nguyễn, huyện Thạch Hà thuộc phủ Hà Hoa (bao gồm: Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh), xứ Nghệ An.
- Năm 1831, vùng phía nam sông Lam của trấn Nghệ An tách ra thành lập tỉnh Hà Tĩnh thì một phần đất của Thạch Hà trở thành tỉnh lỵ, nay là thị xã Hà Tĩnh.
- Năm 1919, chính quyền thực dân phong kiến bỏ cấp phủ thì huyện Thạch Hà là một đơn vị hành chính trực thuộc tỉnh Hà Tĩnh.
- Năm 1976, huyện Thạch Hà thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh.
- Từ năm 1991, huyện Thạch Hà thuộc tỉnh Hà Tĩnh. Cũng năm đó, một số xã phía nam huyện Thạch Hà nhập vào Thị xã Hà Tĩnh.
- Năm 2007, một số xã phía đông bắc huyện tách ra cùng với một số xã phía đông của huyện Can Lộc lập ra huyện Lộc Hà nằm ven biển.
[sửa] Văn hóa và khoa bảng
- Làng Hà Hoàng, tổng Thượng Thất, huyện Thạch Hà, phủ Hà Hoa, trấn Nghệ An (nay là xã Thạch Hạ, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) là quê hương của dòng họ Vũ Tá nổi tiếng đời nhà Hậu Lê, với các danh tướng: Vũ Tá Đức, Vũ Tá Kiên, Vũ Tá Sát, Võ Tá Lý, Vũ Tá Dao...
- Làng Phong Phú, trấn Nghệ An (nay là xã Thạch Khê, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) quê hương của Đông cung tùy giảng thị nội Trương Quốc Kỳ , ông đỗ đầu Tiến sĩ Khoa thi Quý Dậu (1753)được vua Lê Thánh Tôn trao trọng trách dạy Thái tử Lê Duy Vĩ (người cũng là ông nội Đông Các Đại học sĩ Trương Quốc Dụng Tướng công). Thị độc học sĩ Trương Quốc Bảo, thân phụ của Đông các Trương Quốc Dụng, Cử nhân quan chủ sự Trương Quốc Quán (con Trương Quốc Dụng), Tiến sĩ Thừa hoa sứ Nguyễn Tôn Tây, Phó bảng Bùi Thố , võ tướng Dương Khuông... Nơi đây đã một thời có giọng hò điệu ví của thôn Nam Khê làm nức lòng người, được Huy chương vàng giải văn nghệ quần chúng tổ chức tại Hà Nội.
Thạch Hà cũng là quê hương của Phan Liêu; Tiến sĩ Trần Danh Tố (triều Hậu Lê); Trần Danh Bính; anh hùng Lý Tự Trọng.
Ngày nay có: Trung tướng Phạm Văn Long; Thiếu tướng Trần Đình Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội.
[sửa] Lễ hội truyền thống
- Hội Làng Long Đan, xã Thạch Long được tổ chức vào đầu mùa Xuân.
- Hội Kỳ Phúc Lục Ngoạt ở các xã: Thạch Lạc, Thạch Trị vào 14 và 15 tháng Bảy âm lịch.
- Hội đền lê Khôi, xã Thạch Kim được tổ chức vào ngày từ ngày 2 đến 16 tháng 5 âm lịch.
- Hội đền Nen, xã Thạch Tiến
- Hội đền Đông các đại học sĩ Tướng quân Trương Quốc Dụng tổ chức vào 25 - 26 tháng 6 âm lịch hàng năm tại đền thờ ông ở xã Thạch Khê huyện Thạch Hà tỉnh Hà Tĩnh.
[sửa] Di tích và thắng cảnh
- Đền Chiêu Trưng thờ danh tướng Chiêu Trưng vương Lê Khôi nhà Hậu Lê ở xã Thạch Bàn: Kiến trúc nghệ thuật thế kỷ 16.
- Danh thắng Quỳnh Sơn, núi Nam Giới:
- Nhà cụ Mai Kính: ở xã Phù Việt.
- Đền Thờ hai cha con Đông các Đại học sĩ Tướng công Trương Quốc Dụng và Cử nhân Chủ sự Trương Quốc Quán tại xã Thạch Khê.
[sửa] Kinh tế
- Nông nghiệp: Trồng lúa, trồng hoa màu, chăn nuôi trâu, bò, lợn, gà..
- Thủy sản: Đánh bắt và nuôi trồng cá, tôm, muối.
- Công nghiệp: Tương lai có triển vọng lớn về công nghiệp khai thác mỏ sắt Thạch khê.
- Dịch vụ và du lịch: tham quan các di tích và danh thắng nổi tiếng.
[sửa] Liên kết ngoài
 |
Các đơn vị hành chính cấp huyện thị trực thuộc tỉnh Hà Tĩnh-Việt Nam |
 |
||||||
|
||||||||
