Mía dò
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| Mía dò | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
| Phân loại khoa học | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Tên hai phần | ||||||||||||||
| Costus speciosus (J.Konig) Sm. |
Mía dò hay còn gọi là cát lồi, đọt đắng, đọt hoàng, tậu chó (Lạng Sơn), củ chóc, (danh pháp khoa học Costus speciosus Sm., đồng nghĩa Costus loureiri Horan.) có lẽ là loài thực vật phổ biến nhất thuộc chi Costus (chi Mía dò) của họ Mía dò (Costaceae)[1]. Chi Mía dò khác với gừng thông thường ở chỗ chỉ có một hàng lá xếp hình xoắn ốc.
Mục lục |
[sửa] Đặc điểm
Đây là loài thân cỏ, mọc thẳng, có 50-60 cm. Thân mềm, mọc ngang, có thân rễ nạc phát triển thành củ. Lá có bẹ, mọc so le, lúc non xếp thành hình xoắn ốc, có lông, đáy là tròn, đầu phiến nhọn, nhẵn. Cụm hoa mọc thành bông ở ngọn thân, màu trắng, không cuống, hình trứng, mọc rất sít, lá bắc xếp cặp đôi không đối xứng, màu đỏ. Quả nang, chứa nhiều hạt nhẵn, màu đen, bóng.
Bộ phận dùng của cây mía dò là thân rễ, được thu hái quanh năm. Cát lồi còn dùng được cả búp và cành non. Thân và lá thường dùng làm thuốc, đọt có thể ăn được.
[sửa] Phân bố
Cây có nguồn gốc Đông Nam Á, ngoài ra cũng được đưa tới quần đảo Cook, Fiji, và Hawaii.
Loài này sinh trưởng bằng thân rễ và phát tán bằng hạt nhờ chim chóc.
[sửa] Công dụng
Theo dân gian Việt Nam, mía dò dùng để chống viêm, chữa các bệnh như sốt, đái buốt, đái vàng, thấp khớp, đau lưng, đau dây thần kinh. Ngọn và cành non còn tươi nướng, giã, vắt lấy nước nhỏ tai chữa viêm tai, làm mát gan, giảm đau nhức (Lạng Sơn).
Cát lồi là một trong các loại rau thường được dùng với bánh xèo Nam bộ.
Cây được dùng từ xưa trong hệ thống y học Ayurveda, theo đó thân rễ dùng để trị sốt, chứng phát ban, hen suyễn, viêm cuống phổi. Trong Kama Sutra, nó được nhắc tới như một thành phần mỹ phẩm bôi lên lông mi để tăng sự thu hút về mặt tình dục.
[sửa] Chú thích
- ^ Một số hệ thống phân loại trước đây xếp vào họ Gừng, các hệ thống hiện nay thì tách chi Mía dò ra thành họ riêng là họ Mía dò.
[sửa] Liên kết ngoài
 |
Bài này còn sơ khai. Bạn có thể góp sức viết bổ sung cho bài được hoàn thiện hơn. Xem phần trợ giúp để biết thêm về cách sửa đổi bài. |
