Lê Văn Đệ
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Lê Văn Đệ (1906-1966) là một họa sĩ Việt Nam.
[sửa] Tiểu sử
Ông sinh tại Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre.
Ông lên Sài Gòn học xong trung học thì trúng tuyển (một trong 10 học sinh nhập học khóa đầu tiên) Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (Ecole Supérieure des Beaux Arts de l'Indochine) tại Hà Nội. Năm năm sau ông tốt nghiệp thủ khoa. Bạn đồng khóa với ông có những tên tuổi lớn trong làng nghệ thuật Việt Nam sau này như Lê Phổ, Nguyễn Phan Chánh và Mai Trung Thứ.
Năm 1931 ông sang Pháp với học bổng học trường Cao đẳng Mỹ thuật Paris rồi tu nghiệp ở Roma và Athena. Sở trường của ông là tranh lụa, tranh sơn dầu và bích họa với khuynh hướng tân cổ điển.
Ông đoạt Giải nhất Triển lãm Báo chí Công giáo Thế giới tại Rôma (1st prize World Catholic Press Exhibition). Trong số những tác phẩm nổi tiếng của ông trong thời kỳ này là các tranh Bà thầy bói, Trên sân ga Montparnasse, Thiếu nữ điểm trang và Trong gia đình. Riêng bức Trong gia đình được Bộ Văn hóa Pháp mua và trưng bày tại Viện Bảo tàng Luxembourg. Đặc biệt là có hai bức bích họa (fresco) tựa Thánh mẫu nhân từ (Mater amabilis) và Thánh nữ Madeleine dưới chân thánh giá nay giữ ở viện Bảo tàng Vatican. Cũng trong khoảng thời gian ông được Tòa Thánh La Mã bổ làm họa sĩ cho Tòa Thánh.
Sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc, ông về Sài Gòn sinh hoạt với Trung tâm Nghệ thuật Việt Nam do ông sáng lập. Ông cũng là người vẽ lại cờ vàng ba sọc đỏ trình lên quốc trưởng Bảo Đại để chọn trong mấy mẫu cờ làm quốc kỳ.[1] Lá cờ này được chính phủ Nguyễn Văn Xuân công bố ngày 2 tháng 6 năm 1948.
Với sự thành lập Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn năm 1954, ông được chính phủ Việt Nam Cộng hòa bổ làm giám đốc trường cho đến năm 1966 khi ông mất. Trường này đã đào tạo nhiều họa sĩ danh tiếng ở Miền Nam như Lê Thành Nhơn và Đỗ Quang Em.
Năm 1973 để vinh danh ông và tưởng nhớ đóng góp của ông, trường Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn cho dựng bức tượng chân dung đặt ở sân trường do điêu khắc gia Lê Thành Nhơn thực hiện. Sau năm 1975, bức tượng đã bị dỡ đi.
