Hồ Tchad

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

hồ Tchad
[[Hình: Khu vực hồ Tchad \|giữa\|200px\|hồ Tchad - Hồ Tchad và vùng phụ cận]] Hồ Tchad và vùng phụ cận
Tọa độ	13°0′N 14°0′E
Kiểu hồ	Endorheic
Nguồn cấp nước chính	sông Chari
Nguồn thoát đi chính	Soro & Bodélé Depressions
Quốc gia lưu vực	Chad Cameroon Niger Nigeria
Diện tích bề mặt	1,350 km² ^{[cần chú thích]}
Độ sâu trung bình	1.5 m ^{[cần chú thích]}
Độ sâu tối đa	11 m ^{[cần chú thích]}
Dung tích	10.8 km³ ^{[cần chú thích]}
Độ dài bờ¹	650 km ^{[cần chú thích]}
Cao độ bề mặt	280 m ^{[cần chú thích]}
¹ Độ dài bờ là đại lượng không chính xác, có thể không chuẩn hóa cho bài này.

Hồ Tchad là một hồ nước ngọt vùng Trung Phi nơi giáp giới của bốn quốc gia: Tchad, Cameroon, Nigeria và Niger.

Sông Chari là nguồn nước chính chảy vào hồ, cung cấp hơn 90% lưu lượng.

Vì hồ Tchad rất nông (điểm sâu nhất chỉ hơn 10m) nên mực nước bị giao động mạnh theo từng mùa. Hồ không có chỗ tháo nước.

[sửa] Lịch sử

Hồ Tchad có lẽ là một nội hải với diện tích trồi sụt theo khí hậu trong suốt 13.000 năm qua. Vào khoảng 4.000 năm trước Công nguyên, hồ có diện tích hơn 400.000 km² sau đó hồ trải qua những chu kỳ cạn nước vào những năm 8500 năm trCN, 5500 năm trCN, 2000 năm trCN và 100 năm trCN.

Khi người Âu châu đến thám hiểm khu vực hồ Tchad năm 1823 thì hồ có diện tích khá lớn nhưng hồ đã thu hẹp lại nhất là trong khoảng 40 năm nay vì nhu cầu dân số, mục súc, và hiện tượng sa mạc hóa.

Vào thập niên 1960, hồ Tchad có diện tích 26.000 km². Đến năm 2000 thì hồ đã thu hẹp chưa tới 1.500 km². Biến chuyển này do lượng mưa với chiều hướng giảm sút và áp lực dẫn thủy tưới ruộng tăng lên, rút bớt nước từ sông Chari khiến lưu lượng chảy vào hồ không đủ để duy trì thủy lượng trong hồ. Với hiện tượng trên rất có thể hồ Tchad sẽ cạn hoàn toàn vào thế kỷ 21.

Hồ Tchad ảnh vệ tinh năm 2001, nước hồ sắc xanh lam, lòng hồ cạn được cây xanh màu lục phủ kín. Hình trên chụp biến chuyển giữa năm 1973 và 1997.

[sửa] Sinh thái

Với độ sâu hạn hẹp, ven hồ là những bãi lầy nhiều lau sậy. Thổ dân địa phương thường canh tác vùng ven hồ khi mực nước rút xuống để trồng cây lương thực. Hồ còn là nguồn ngư nghiệp.

Dã cầm, dã thú hồ Tchad khá đa dạng gồm linh dương, hà mã, rái cá các loại thủy cầm và cá sấu nhưng số lượng đã giảm nhiều.

[sửa] Tranh chấp lượng nước

Với mực nước hồ thuyên giảm bốn quốc gia ven hồ phải đối diện với vấn đề phân chia nguồn nước còn lại. Ủy ban thủy vực hồ Tchad (LCBC, Lake Chad Basin Commission) được lập từ năm 1964 để giải quyết nhiều vấn đề phức tạp nhất là chống chọi với nạn hạn hán năm 1973 và 1983-4. Hội viên gồm bốn quốc gia trực tiếp cùng Cộng hòa Trung Phi (gia nhập năm 1994) và Sudan (gia nhập năm 2000).