Hồ Tông Thốc
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Hồ Tông Thốc, là một nhà sử học của Việt Nam vào cuối thời nhà Trần.
Mục lục |
[sửa] Tiểu sử
Tên của ông nguyên là Hồ Tông Thốc. Sách Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục ghi là Hồ Tôn Thốc (đổi sang Tôn do kiêng húy nhà Nguyễn).
Ông sinh ra và lớn lên tại xã Kẻ Cuồi, nay là xã Thọ Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Năm 17 tuổi, ông đã đậu tiến sĩ.
Năm 1372, ông được phong làm Hàm lâm viện học sĩ.
Đại Việt sử ký toàn thư (VIII, 9) viết:
- Tông Thốc (người Sĩ Thành, Diễn Châu) tuổi trẻ đỗ cao, rất có tài danh. Trước đó, Thốc chưa được nổi tiếng lắm, gặp tết Nguyên tiêu, có đạo nhân là Lê Pháp Quan treo đèn đặt tiệc, mời khách văn chương đến dự làm vui. Thốc nhận thiếp xin đề thơ, làm xong trăm bài thơ ngay trên bữa tiệc. Mọi người xúm lại xem, rất thán phục. Từ đấy tiếng dậy kinh sư, vì giỏi văn học nên được người đương thời kính trọng, mà thơ rượu thì không ngày nào không có.
- Trước kia Tông Thốc làm An phủ, có lấy của dân, việc bị phát giác, Nghệ Tông thấy làm lạ hỏi ông chuyện đó. Tông Thốc lạy tạ thưa rằng: "Một con chịu ơn vua, cả nhà ăn lộc trời", vua tha tội cho. Sau ông được thăng nhiều lần, đến Hàn lâm học sĩ phụng chỉ kiêm Thẩm hình viện sứ, thọ hơn 80 tuổi, mất tại nhà.
Từ điển Bách khoa Việt Nam (2005), mục Hồ Tông Thốc [1] viết:
- ..Đỗ trạng nguyên và làm quan trong triều vào cuối đời Trần. Năm 1386, làm hàn lâm phụng chỉ, sau đó được thăng an phủ sứ, chức thái bảo tước quận công...
Trang web tỉnh Bình Thuận có đề cập đến "Nhà thờ trạng nguyên Hồ Tông Thốc, Loại công trình: Nhà thờ, Loại di tích: Lịch sử, Địa điểm: Xã Thọ Thành, huyện Yên Thành , tỉnh (thành) Nghệ An."[2]
Tuy nhiên, Đại Việt Sử ký Toàn thư, Cương mục đều thống nhất với nhau ở thông tin ông đỗ cao khi tuổi trẻ mà không nói rằng ông đỗ Trạng nguyên, trong khi Đại Việt sử ký toàn thư có liệt kê các vị đỗ đầu của tất cả các kỳ thi của thời Trần. Thông tin rằng ông "làm hàn lâm phụng chỉ, sau đó được thăng an phủ sứ" cũng ngược với đoạn trích từ Đại Việt Sử kí Toàn thư ở trên về mặt thứ tự.
[sửa] Các tác phẩm
- Việt sử cương mục (nay không còn)
- Việt Nam thế chí (nay không còn)
- Phú học chỉ nam
- Thảo nhân hiệu tần thi tập (thơ)
[sửa] Hình ảnh công cộng
Tên ông được đặt cho trường Trung học Cơ sở Hồ Tông Thốc, xã Thọ Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An, đường Hồ Tông Thốc, xã Nghi Phú, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An.
