Osmanlı Ressamlar Cemiyeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, İkinci Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra kurulan, Türk ressamlarının ilk örgütüdür.

1908’de kurulan cemiyet; 1929 yılında Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birlği’nin kuruluşuna kadarki tek ressam birliğidi. 1921’de Türk Ressamlar Cemiyeti, 1926’da Türk Sanayii Nefise Birliği ve 1929’da ise Güzel Sanatlar Birliği adını alan cemiyet, Ressam Rubi’nin önerisiyle bir araya gelen Hoca Ali Rıza, İbrahim Çallı, Sami Yetik, Şevket Dağ, Ahmet Ziya Akbulut, Hikmet Onat, Ahmet Izzet, Osman Asaf, Hüseyin Haşim gibi ressamların girişimiyle kuruldu. Dönemin sanat ve sanatçı sorunlarına eğilen tek örgüt oldu. İlk başkanlığını Ressam Sami Yetik’in yaptığı cemiyet Halil Paşa, Hüseyin Zekai Paşa, Nazmi Ziya Güran, Hüseyin Avni Lifij, Feyhaman Duran, Müfide Kadri gibi ressamlardan oluştu.

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti tıpkı Sanayii Nefise Mektebi Alisi gibi Abdülmecid tarafindan desteklendi. Şehzade derneğin sergilerine katıldığı gibi, cemiyetin yayın organı ve ilk sanat dergisi olan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Mecmuası’nın yayımlanmasına da yardım etti. Cemiyetin kurulması, batılı anlamda yağlıboya sanatının Türk kültür ve sanat hayatındaki yerini almasının önemli atılımlarından biri oldu. Cemiyet, Galatasaray Sergileri’yle Türk ressamlarının eserlerinin tanıtımının öncülüğünü yaptı. Her yıl İstanbul’da açtığı sergilere katıldığı gibi, Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra Ankara’da açılan sergilerine de katıldı.

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Mecmuası 1910’da yayın hayatına girdi. Mimarlık, heykel ve resim çalışmalarıyla ilgili etkinlikler hakkında bilgi ve haberlerle dolu olan dergi, döneminin tek güzel sanatlar dergisiydi. Dörtte bir gazete sayfası büyüklüğünde olan dergi, Sanayii Nefise Mektebi mezunlarının etkinliklerine de yer veriyordu.

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti etkinliklerinin oturduğu ve benimsendiği yıllarda yurda dönen 1914 kuşağı sanatçıları bir dernek ile bir mecmuayı hazır buldular. Güzel Sanatlar Akademisi’nin öğretim üyelerinden Salvatore Valeri ve Warnia Zarzacki’nin emekli olmalarıyla boşalan yerlerine 1914’te İbrahim Çallı, 1915’te Hikmet Onat, 1918’de Nazmi Ziya, 1919’da Feyhaman Duran, 1927’de Namık İsmail resim atölyelerine öğretmen olarak atandılar.

[değiştir] Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Mecmuası

Bir araya gelip düşüncelerini ve sanat anlayışlarını topluma yansıtmak gereğini duyan ressamlar 1912-1913 (Balkan Savaşı yıllarında) Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Mecmuası’nı yayınladılar. Ancak 18 sayı olarak yayınlanabilen ve resim kültürünün yaygınlaşmasına yardımcı bu aylık dergi oldu. Derginin iki özel sayısından biri Osman Hamdi’ye, diğeri ise Hoca Ali Rıza’ya ayrıldı.

[değiştir] Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, Şerif Abdülkadir Zade Hüseyin Haşim Bey’in yönetiminde ve Cemiyetin yayın organı niteliğinde olan bir gazetenin yayımını (normal gazete boyutlarının 1/4’ü büyüklükte) Mart 1911 ile Temmuz 1914 arasında 18 sayıya kadar sürdürebildi. Sanayii Nefise Resim Bölümü mezunu Osman Asaf’ın sorumlu yöneticisi olduğu “gazete” 20. yüzyılda ilk kez plastik sanatların önemi üstünde duran ve her vesileyle basının etkili diğer organları ve ilgililere seslenen ilgi çekici özelliklerini sürdürdü. “Gazete”de çağın modası olan ağdalı bir dille, sanatlara ilişkin sorunlar savunuldu ve güncel olaylara değinen yazılardan başka sanat tekniklerine ilişkin makalelere de yer verildi. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti gazetesinde Hoca Ali Rıza’dan Sami Yetik, Ruhi Arel, Ahmet Ziya Akbulut’a kadar birçok resim sanatçısının yazıları yer aldı. “Gazete” de Hoca Ali Rıza gibi ustaların resim sanatından ne anladıklarını belirten yazıların yanı sıra okuyucuda doğaya karşı özel bir ilgi uyandırmaya yönelik birtakım yazılar da yer aldı.

[değiştir] Kaynakça

• Sezer Tansuğ- Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi