Nizameddin Yağıbasan
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yağıbasan ya da Nizameddin Yağıbasan (ö. 1164) Danişmendliler'in Sivas kolunun hükümdarı.
Yağıbasan Danişmendlilerin kurucusu olan Danişmend Gazi'nin torunu, ikinci Danişmendli hükümdarı Melik Gazi'nin oğluydu. Melik Gazi öldüğünde yerine Yağıbasan'ın kardeşlerinden Melik Mehmed Gazi geçti. Melik Mehmed Gazi 1143 yılında vefat edince yerine oğlu Zünnun geçti. Ama Yağıbasan Zünnun'u tanımadı ve kendini Sivas'ta Melik ilan etti. Yağıbasan'ın kardeşlerinden Aynüddevle de Elbistan'ı ele geçirdi. Böylece Danişmendliler üç kola ayrılmış oluyorlardı. Zünnun Kayseri'de, amcası Yağıbasan Sivas'ta, diğer amcası Aynüddevle de Elbistan'da hüküm sürmeğe devam ettiler.
Anadolu Selçuklu Sultanı I. Rükneddin Mesud Zünnun'u destekliyordu. Yağıbasan Anadolu Selçuklu ordusuna yenilerek Sivas'ı terketmek zorunda kaldı. 1159 yılında Bizanslılar ve Zengiler'le ittifak kurarak I. Rükneddin Mesud'un oğlu II. Kılıçarslan 'la çarpıştı. II. Kılıçarslan'ın kardeşi Şahinşah'la birlikte Çankırı'ya gitti ve 1164 yılında orada öldü.
[değiştir] Yağıbasan Medresesi
Nizameddin Yağıbasan 1157–1158 yılları arasında günümüzde Tokat iline bağlı olanNiksar ilçesinde Anadolu'da yaptırılan ilk medrese olduğuba inanılan bir medrese yaptırmıştır. Giriş kapısı üzerindeki kitabede aşağıdaki ifade yer almaktadır:
“Bu mübarek bina, el melik el âlem, el adil ebu-l Muzaffer Yağıbasan bin Melik Gazi bin Melik Danişment’in emri ile 552 (Hicri) senesinde yapılmıştır.”
