Koca Yusuf Paşa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Koca Yusuf Paşa I. Abdülhamit saltanatında 24 Ocak 1786 - 7 Mayıs 1789 ve III. Selim saltanatında 15 Şubat 1791 - 4 Mayıs 1792 tarihleri arasında toplam dört yıl yedi ay bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Abdullah(Abdülmennan) oğlu Koca Yusuf Paşa, 1730 yılında Gürcistan'da doğdu. Gürci Köle iken, 1748 de efendisi olan Hasan Kapdan bunu azad edip vefatına kadar hizmetinden ayrılmadı. Efendisinin ölümüne kadar Mısır'a onun hesabına gemi götürüp getirerek armatör, sonra kendi hesabına armatör, Kışları Kasımpaşa'da kahvecilik edip yazları donanma ile giderek ticaret eyler ve sermaye sahipleriyle Mısır'a gidip gelirdi. 1764/65'de riyale bulunan Cezayirli Hasan Paşa sermaye verip ticaretini beğenmekle, Kapdan-ı Derya olduğunda kendisine Hazinedar eyledi. Sonra Kapıcılıkla Kapı Kethüdası(Taşrada bulunan valilerin İstanbul’da Babıali ile münasebetlerinde yetkili kıldıkları kişi) olmuştur. Mabeyn'i Hümayuna gelişi gidişi sırasında Hazine-i Hümayun Vekili Osman Ağa'ya intisap peyda ederek onun hizmetiyle 23 Ağustos 1785 Vezir rütbesiyle Mora Valisi olup 25 Ocak 1786 Sadrazam oldu. Bir ay geçince İstanbula gelip 19 Ağustos 1787 Rusya ve Avusturya'ya harp ilan edilmekle Serdar-ı Ekrem olmuştur. (Mora'dan gelinceye kd. eski efendisi Cezayirli Hasan Pş. kaymakam) 24.1.1786 -7.6.1789 = 3,4,14 + 27.2.1791 - 4.5.1792 = 1,2,5 = 4,6,19 (müddet bakımından 42.). Şebeş Meydan Muharebesinde İmparator II. Joseph'in kumandasındaki Almanya imparatorluk ordusunu imha etmesi 21.9.1788.7 Haziran 1789 orduda iken azlolunup Sivas eyaletiyle Vidin Seraskeri olmuştur. 19 Aralık 1789 Kaptan-ı Derya olduysada yine Vidin Seraskerliğinde bırakıldı. Eylül-Ekim 1790 Konya Valisi, 12 Ekim 1790 Seraskerlikten azledilmiş olarak Köstendil Valisi, birkaç gün sonra Bosna Valisi ve Şubat 1791 ikinci defa Sadrazam oldu. 27 Şubat Şumnu'ya girdi. Seferi, Sulhla sona erdirip 7 Nisan 1791 İstanbul'a geldi ve 8 Mayıs 1792 azledilerek Trabzon Eyaletiyle Anapa Muhafızı oldu. Mart -Nisan 1793 azledilerek ardından Cidde Valisi ve Medine Seraskeri-Muhafızı oldu. Haziran 1800'de Cidde'de vefat eyledi.
Tedbirliydi. Oğulları Müderrislik almıştı. Bunlardan Mahmud Bey Molla ve Nazif Bey Sudûrdan oldu. Büyüğü Mustafa Rızaeddin Bey'dir. Kızları Esma Hanım ve Emine Hanım'dır. Yusuf Paşa Fındıklıda cami yakınındaki Çeşme ve Sebil'i yaptırmıştır. Bu gün kahvehane olarak kullanılmaktadır.. Eşi Hanife Hanım'dır. 1805 yılında vefat etmiştir. Sadullah paşa Yalısının ikinci sahipleridir. Yalı, Hanife Hanım ölünce kızı Emîne Hn.'a, ondan oğlu Hamdî Pş.'ya kaldı, Hamdi Paşa, Sâdullâh Paşa.'nın babası Es'ad Muhlis Paşa'ya satmıştır.Emine Hanım, Kapdan Seydi Ali Paşa'nın Eşidir. Oğlu Hamdi Mehmed Paşa, o'da, Sadrazam Derviş Mehmed Paşa'ya damat ve Müderris olmuştur. 14 Temmuz 1866 vefat etti. Karacaahmet'te Medfundur. Şişman olup iktidarı az ise de servet sahibi oldu. Onunda oğlu Eşi Emine Hanım'dan olan Mehmed Ali Paşa olup, diğer Eşinden olan, Ahmed Şemseddin Bey'dir.
Hızır Hâkim | Hayrettin Paşa | Zağanos Paşa | Ali Bey | Mahmut Paşa | Yavuz Sultan Selim (Şehzade)| İskender Paşa | Mehmet Bey | Kasım Bey | Ali Paşa | Mehmet Paşa | Hüseyin Paşa | Ahmet Paşa | Karaman Paşa | Abdulbaki Paşa | Yusuf Paşa | Bali Paşa | İbrahim Paşa | İbrahim Paşa | Osman Paşa | Hüseyin Paşa (Yeniçeri Ağası)| Mustafa Paşa | Ş. Mehmet Paşa | Hüseyin Paşa | İsmail Paşa | Abdurrahman Paşa | Osman Paşa | Yahya Paşa | Hacı Veli Paşa | İbrahim Paşa | Küçük Mustafa Paşa | Çeteci Abdullah Paşa | Üçüncü Zade Ömer Paşa | Hekimoğlu Ali Paşa | Ali Paşa | Kaymakam Mustafa Paşa | Canikli Mustafa Paşa | Mehmet Paşa | Canikli Hacı Ali Paşa | Mikdat Paşa | Hacı Ali Paşa | Çerkez Hasan Paşa | Hacı Ali Paşa | Mikdat Paşa | Şahin Paşa | Battal Paşa | Köse Mustafa Paşa | Battal Paşa | Sarı Abdullah Paşa | Guğuzade Süleyman Paşa | Koca Yusuf Paşa | Bicanzade Ali Paşa | Yusuf Ziya Paşa | Battal Paşa | Tayyar Paşa | Yusuf Ziya Paşa | Tayyar Paşa | Hacı Şahin Paşa | Seyit Osman Paşa | Şerif Paşa | Ali Paşa | Ahmet Aziz Paşa | Süleyman Paşa | Mehmet Hüsrev Paşa | Hacı Hasan Paşa | Osman Paşa | Abdullah Paşa | Damat Halil Paşa | İsmail Rahmi Paşa | Hayrettin Paşa | Rüstem Paşa | Abdurrahman Sami Paşa | Vasıf Paşa | Sarım Paşa | İsmet Paşa | Çerkez Havıf Paşa | Besim Paşa | Ragıp Paşa | Hazı İzzet Paşa | Cemal Paşa | Emin Muhlis Paşa | Hacı Ali Paşa | Esat Muhlis Paşa | Halil Paşa | Emin Muhlis Paşa | Ali Paşa | Galip Bey | Ahmet Rasim Paşa | Asım Paşa | Saffet Paşa | Nusret Paşa | Ahmet Rasim Paşa | İbrahim Paşa | Yusuf Ziya Paşa | Sırrı Paşa | Yusuf Ziya Paşa | Sırrı Paşa | Aziz Paşa | Asım Paşa | Sururi Paşa | Arif Paşa | Ali Paşa | Kadir Paşa | Reşat Paşa | Ziver Paşa | Tahir Paşa | Ferit Paşa | Hacı Arif Paşa | Mustafa Bey | Ferit Ahmet Ubuk Paşa | Süleyman Nazif Bey | Bekir Sami Bey | Mehmet Ali Ayni | Semih Rıfat Bey | Cemal Azmi Bey | Süleyman Necmi Bey (Nisan 1918 - 27 Mart 1919)| Ali Galip Bey (19 Nisan 1919 - 24 Eylül 1919)| Ali Haydar Bey (Kasım 1919 Ocak 1920)| Haluk Bey | Rüştü Paşa | Sabit Sami Bey| Hamit Bey (17 Şubat 1920 - Ekim 1920) Milletvekilliği sıfatıyla Ankara'da bulunduğu (Haziran - Eylül 1920) sırada, Üçüncü Tümen Komutanı Rüştü Bey Vali Vekilliğinde bulunmuştur| Sabri Bey | Abdullah Naci Bey (Nisan 1921 - Ağustos 1921)| Ebubekir Hazım Bey (26 Ağustos 1921 - Aralık 1922)| İhsan Bey | Şükrü Bey (10 Mayıs 1923 - 25 Ağustos 1923)| Nazım Bey | Cemal Bey |