İsmail Maşuki

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İsmail Maşuki(d.1508-ö.1528), Türk Tasavvuf tarihinde "Oğlan Şeyh" diye de bilinen, Bayrami-Melami tarikatından sufi büyüğü.

[değiştir] Hayatı

Hicri 914 tarihinde doğmuştur. Babası Pir Ali'nin vefatından sonra tarikatın başına kendisi geçmiştir. İstanbul ve Edirne'de kendisine pek çok mürid kazanmıştır.

Gölpınarlı'nın aktardığı bir rivayete göre Maşuki, müritlerine bazen "Allah, Allah" zikri yerine "Allahım, Allahım" dedirtirmiş. Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle oniki öğrencisiyle birlikte padişahın yanına gelen İsmail Maşuki, padişahın önündeki sorgulamasında Vahdet-i vücud'a dair görüşünde ısrar etmiş ve Şeyhülislam İbn Kemal'in fetvasıyla öğrencileriyle birlikte Sultanahmetteki At Meydanında idam edilmiştir.

Müritlerinden Irakizade Hasan Efendi idam edildiği yere bir mescit yaptırmış ve Oğlan Şeyhin idam edildiği yere de şehitlik (meşhet) yaptırılmış ve parmaklıkla çevirmiş, daha sonra da aynı yere sembolik olarak bir kabir yaptırılmıştir. Ancak mescit daha sonra yanmıştır.

[değiştir] Şiirlerinden

Kalbin Allah olduğuiçün suretin Rahmandır;
Kim Mükevvin ismin ey meh, haliki ekvândır.

Surete nispet mugayir görünür eşya kamu,
Lâkin ol ma'ni yüzünden cümlesi bir cândır.

Ayni Hak oldu vücudum, kaçma ey Hak sureti;
Hak ile Hak olagör, gel vehmi ko, Şeytândır...

Nûş kıldı çünki ruhum şol şarabı aşkını
Mest olup yitürdü kendin, baki ol sultândır.

Kim ki aşk ile vücudun bildi vü buldu bu gün
Kendü kendiözün yitürmedi; ulu sultândır.

[değiştir] Kaynakça

Abdülbaki Gölpınarlı, Melamilik ve Melamiler, Gri Yayın, İstanbul, 1992. (Kitabın orijinal basım tarihi 1931)
Dr. Mahmut AY “Osmanlıda İtikadi Alanda Aykırı Bir Düşünce: Şeyh İsmail Maşuki”, İslami Araştırmalar Dergisi, Cilt/Vol:12, Sayı/No:1, Ankara, 1999.