İslamcılık

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Batılı güçlerin İslam dünyasına özellikle askeri ve ekonomik alanlardaki meydan okuyuşunun hız kazandığı 18.ve 19.yüzyıl döneminde müslüman aydınların aradığı kurtuluş reçetelerinden biri olarak ortaya çıkmıştır. Cemaleddin Efgani, Reşid Rıza, Muhammed Abduh gibi yazarların eserlerinde geleneksel İslam düşüncesi ve anlayışının eleştirisiyle ilk nüvelerini göstermeye başlamıştır. Sözkonusu yazarların eserlerinde görülmeye başlanan dindeki doğaüstü bazı ifadelerin "hurafe" ile nitelendirildiği, geleneksel dini otoritelerin önemsizleştirildiği ve dinin yeniden yorumlanmasına ihtiyaç duyulduğu anlayışı tüm müslüman ülkelerde yankı bulmaya başlamış dönemin Osmanlısında da dindarlıklarıyla bilinen birkısım alim de bu görüşlerden etkilenmişlerdir. Bunun neticesinde Mehmet Akif Ersoy , Mustafa Sabri Efendi ve daha nice şair, bilgin ve yazar müslümanlar ile İslamiyet arasındaki ayırımı güçlü bir şekilde vurgulayıp dönemin İslam anlayışının İslam toplumlarını geri bıraktığı şeklinde bir yaklaşımı savunmaya devam etmişlerdir. İslâmcılık akımına sonraları sosyolojik ve dini yaklaşımı sebebiyle birtakım eleştiriler yöneltilmiştir. Kendi içinde teknik ile düşünce arasındaki ilişkiyi göremeyip dini salt bir takım ahlaki boyutlarından ibaret kabul edip teknolojiyi yüceltmek gibi bir çelişkiyi İslâmcılık akımı kendinde barındırmaktadır. Türkiye ve diğer müslüman ülkelerde bu sıfatla anılan yazarların etkisi hâlâ derin bir şekilde sürmektedir ve bu durum İslamcılık akımının ve yazarlarının daha yakından incelenmesini gerektirmektirmektedir. Ne yazık ki ilgili akımı derinlemesine tahlil eden çalışma sayısı şu an itibariyle çok yetersizdir.