Vikipedi:Hizmetlilik başvurularında kaçınılması gereken gerekçeler

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu sayfa Vikipedi için bir yönergedir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak Vikipedistler tarafından benimsenmektedir. Ancak değiştirilmesi mümkündür ve sağduyuyla ele alınması gerekmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin Vikipedistler'den onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir madde varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin.

Kısayol: VP:YBKGG

Bu yazının yöneticilik başvuruları sürecinden azami oranda fayda edinilmesi için bir rehber niteliği taşıması amaçlanmaktadır. İtaat edilmesi şart olan bir politika olması veya yöneticilik başvurularında yorum yapacak her üyenin bu yazıyı bilmesi amaçlanmamaktadır.

Her yöneticilik başvurusu ile ortaya konan soru şudur: "Bu kullanıcı yöneticilik araçlarıyla güvenilebilir birisi olabilir mi?" Tanıdık olmayan bir adaya güvenilip güvenilemeyeceğine dair karara varmak sıklıkla zordur.

Genellikle "yöneticiliğin büyük bir mesele olmadığı" söylenir zira bir yöneticinin eylemleri diğer bir yönetici tarafından kolaylıkla geri alınabilir.

Yöneticilik başvuruları bir tür popülerlik yarışması veya potansiyel yöneticileri keyfi kriterlere sahip olmaları konusunda zorlamaya yönelik bir şey değildir. Potansiyel bir yöneticinin tartışmalı meselelerde doğru görüşe sahip olup olmadığına hükmedilecek bir şey değildir - fakat bu adayın ilgili durumlarda güncel politikaları tutarlı bir şekilde uygulayıp uygulamayacağına karar vermekten farklıdır.

Yorumda bulunurken örnekler vermek özellikle faydalıdır. Bunu yapmanın en iyi yolu da yorumda bulunduğunuz belirli davranışı aşikâr kılan bir sayfaya veya değişiklik karşılaştırmasına bağlantı vermektir.

Konu başlıkları 1 Bir yöneticilik başvurusuna karşı olan yorumlar 2 Vikipedi dışındaki etkinlikler 3 X'i destekleyen/karşı çıkan kullanıcı 4 Kullanıcı X'tir 5 Tam da A kişisinin dediği gibi 6 3 seçkin madde, 10 bin değişikliğe... sahip olmadan olmaz 7 Kullanıcının araçlara gereksinimi yok 8 Kendini aday gösterme durumları 9 Editcountitis - değişiklik sayısı hastalıkları... 10 Alanadı dengesi

[değiştir] Bir yöneticilik başvurusuna karşı olan yorumlar

Bir yöneticilik başvurusunda karşı yorumlar genellikle destekleyen yorumlardan daha çok incelenir. Özellikle bu karşı yorumlar açık seçik yazılır, örnekler verilir ve bu örneklerden yararlanarak aday olan kullanıcının niye yöneticilikle gelen fazladan üç fonksiyonu kullanmasına güvenilmediği açıklanırsa çok yararlı olurlar.

Ancak eleştirilerin yapıcı ve nazik olması beklenir. Eleştiriler kullanıcıya hangi davranışlarını değiştirdikleri taktirde bu güveni kazanacakları yolunda bir fikir vermelidir. Eğer bu değişiklik kolayca ve çabuk bir şekilde yapılabilecek türdense bunu yöneticilik başvurusu sayfasında yorum olarak yazmadan önce aday kullanıcının mesaj sayfasına yazmayı düşünün.

Eğer bir yöneticilik başvurusuna karşı çıkıyorsanız gerekçeniz sorulabilir. Eğer mümkünse lütfen karşı yöndeki yorumunuz hakkında dile getirilenleri değerlendirin ve nazikçe ilk gösterdiğiniz gerekçenin hâlâ arkasında durup durmadığınızı belirtin.

[değiştir] Vikipedi dışındaki etkinlikler

Vikipedi dışındaki etkinlikler genellikle yöneticilik başvurusunun bir parçası olarak değerlendirilmez. Bir aday gerçek hayatta ya da internet üzerinde başka bir yerde etkinliklerde bulunabilir ve bu etkinlikleri çok beğeniyor ya da karşı çıkıyor olabilirsiniz.

Eğer bir kullanıcının Vikipedi'ye olan katkıları yapıcı ise, Vikipedi dışındaki konuların çoğu önemsizdir:

Bazı uç durumlarda, ya da bir kullanıcının Vikipedi'ye olan katkıları üzerine olan bir yoruma ek olarak yararlı bir bilgi sağlayacaksa, Vikipedi dışı etkinlikler işin içine girebilir.

[değiştir] X'i destekleyen/karşı çıkan kullanıcı

Eğer destek çıkan ya da karşı gelen yorum aday kullanıcının belirli bir konuya karşı olan desteği yada karşı gelmesi ise bu durumun neden kullanıcının yöneticilik fonksiyonlarını kullanmasını etkileyebileceğinin yorum içinde verilmesi çok yararlı olacaktır.

Bir kullanıcı herhangi bir konuda çok keskin görüşlere sahip olabilir ancak aynı zamanda bu görüşlerini ilerletmek için Vikipedinin yöneticilik fonksiyonlarını kullanmayacağına dair güven duyulan bir kullanıcı da olabilir. Örneğin görüşleri "kapsamacı" (Problemli maddeleri silmek yerine tutarak düzeltme görüşünü benimseyen Vikipedistler) ya da "silici" (Vikipedi'de maddelerin belirgin ve kesin kıstaslara uyması gerektiği görüşünü benimseyen Vikipedistler) yönde olmasına rağmen, yalnızca çok belirgin ve tartışma gerektirmeyen durumlarda silme fonksiyonunu kullanabilir ve makul Vikipedi editörlerinin bu silmeleri onaylamaması çok düşük bir olasılıktır.

Burada değerlendirilmesi gereken soru kullanıcının kişisel görüşlerinden çok, bu kişisel görüşlerinin genel görüşbirliğine ve politikalara karşı çıkacak bir eyleme yol açmayacağı konusunda güvenilir olup olmadığıdır.

[değiştir] Kullanıcı X'tir

Eğer kullanıcının değiştiremeyeceği bir konu ise bunu dile getirmek hemen hemen hiçbir zaman yarar sağlamaz.

Eğer böyle bir yorum bırakmaya meyilliyseniz yalnızca kullanıcının Vikipedi'deki etkinliğine yönelik bir yorum bırakmayı bir düşünün.

[değiştir] Tam da A kişisinin dediği gibi

Bazen bir kullanıcı sizin düşündüklerinizi dile getirmiş olabilir, böyle durumlarda bu kullanıcılarla hemfikir olduğunuzu belirtmek mantıklıdır. Bazen de dile getirilenlerin çoğu sizin görüşlerinize uyuyor olabilir, bu gibi durumlarda da hangi noktalarda uyuştuğunuzu (hangi noktalarda da uyuşmadığınızı) dile getirmek yararlı olacaktır.

[değiştir] 3 seçkin madde, 10 bin değişikliğe... sahip olmadan olmaz

Kullanıcılar genellikle değişiklik sayıları arttıkça deneyim kazanır. Bir VikiProjeye katılım, seçkin madde adayları, silinmeye aday maddeler ve yöneticilik başvuruları gibi konularda tartışmalara katılan adayların bu katkıları kullanıcıya yönetici olarak kullanabilecekleri bir deneyim sağladığı gibi size de kullanıcının yöneticilik fonksiyonlarını hakkıyla kullanıp kullanamayacağı yönünde fikir verir.

Yöneticilik başvurusu yapan adayların katkıları ve istatistikleri hemen ulaşılabilecek şekilde sayfada bağlantı olarak verilmiştir. Genelde ya da özel bir alanadında, seçkin maddelerde ya da tartışmalardaki değişikliklerin sayısı üzerine verilmiş anlık kararlar, özellikle bu değişikliklerin niteliğini ve yöneticilik ile olan ilgisini dikkate almadan verildiğinde pek yararlı olmaz. Bu tarzda bir yorum bırakmaya meyilliyseniz en azından adayın değişikliklerini inceleyebilmek için zaman ayırıp ayıramayacağınızı bir düşünün.

[değiştir] Kullanıcının araçlara gereksinimi yok

Mümkün olduğu kadar çok güvenilir yöneticinin olması Vikipedi'ye yarar sağlar. Yöneticilik başvuruları bir kullanıcının yöneticilik fonksiyonlarını güvenilir bir şekilde kullanıp kullanamayacağı ile ilgilidir, bu fonksiyonları en üst düzey performans ile kullanıp kullanamayacakları ile değil.

Her ne kadar yöneticilerin etkin olarak bu fonksiyonları kullanması çok iyiyse de ayda bir kaç kez bu fonksiyonları kullanan bir katılımcıda topluluğa yarar sağlamaktadır.

SAM gibi bazı süreçler de çalışan bazı katılımcılar tüm yöneticilerin bu süreçte deneyimli olduğunu düşünebilir. Halbuki bazı kullanıcılar Vikipedi'ye yalnızca sınırlı bazı alanlarda katkıda bulunurken, diğer alanlarda pek katkıda bulunmayabilirler. Bazı süreçlerde varolan yöneticilerin bir kısmı pek katılımda da bulunmayabilir. Değişiklik yapmak ve katılımcılarla iletişime girmek dışında bir yönetici adayının kesinlikle bilmesi gereken çok az süreç bulunmaktadır.

[değiştir] Kendini aday gösterme durumları

Bir çok mükemmel kullanıcı yöneticilik fonksiyonlarını almaya hazırdır ancak herhangi bir nedenle henüz başka bir kullanıcı tarafından yöneticiliğe aday gösterilmemiştir. Vikipedi fazladan etkili, dengeli ve deneyimli yöneticilerle ancak daha da iyiye doğru gider. Eğer bir aday açıkça yönetici olmak için gereken niteliklere sahip olduğunu gösterdiyse ne kadar erken yönetici olursa bu herkesin yararınadır. Dolayısıyla bir adaya yalnızca kendi kendine aday oldu diye karşı çıkmak yarar sağlamayacaktır. Ancak bazı kullanıcılar kendi kendine aday olanların başkaları tarafından aday gösterilenlere oranla daha yüksek standartlara uyması gerektiğini düşünebilir.

Başkalarına kendisini aday göstermesini istemekten rahatsızlık duyabilecek değerli adaylar, başkalarının dikkatini çekene kadar uzun süre beklemek zorunda kalabilirler.

[değiştir] Editcountitis - değişiklik sayısı hastalıkları...

En sorunlu "kaçınılması gereken gerekçe"lerden birisi de genellikle bir değişiklik sayacına bakarak karar verilen değişiklik sayısının uygun olmayan şekilde kullanılmasıdır. Elbetteki yalnızca 100 değişikliğe sahip olan bir katılımcı yönetici olmak için pek deneyimli değildir. Ancak bunun tersi olan Vikipedi'yi gerçekten bilmek için çokça değişiklik sahibi olma gerekçesi iki farklı soruna neden olur:

• İlk olarak çok yüksek sayıda değişiklik kullanıcının güvenilirliğinin bir garantisi değildir. Çok sayıda değişikliğe sahip olup engelleme kayıtlarına bakıldığında bir çok kereler engellenmiş katılımcılar olabilir. Yine vandalizmleri geri almak ve uyarıda bulunmak gibi işleri AWB gibi yarı otomatik araçlara yaptırarak binlerce değişiklik sayısına sahip olan kullanıcılar da olabilir. Faydalı olan bu tarz değişiklikler genelde ne düzenleme yeteneği ne de kullanıcılarla iletişime geçmeyi gerektirir (Vikipedi vandalları çoğunlukla vurkaç tarzındadır). Benzer şekilde eğer birisi kafasna koyarsa her gün yeni üye olan kullanıcılar hoşgeldin mesajı atan ve bundan daha fazla bir iletişime girmeden binlerce değişiklik yapan kullanıcılar da olabilir. Kısacası değişikliklerin niceliğinden çok niteliği değerlendirilmelidir, bir katılımcı adayın katılımlarını detaylı olarak incelemiyorsa yalnızca değişiklik sayısına bakarak desteklememelidir.

• İkinci olarak ise 3.000, 4.000 ya da 5.000 gibi rastgele bir değişiklik sayısını en az deneyim eşiği olarak ortaya koymak maddeleri iyileştirmek ve yeni madde yaratmak için zaman harcayan adayları cezalandırdığı gibi potansiyel adayların da şevkini kırabilir. Kaynakları bulmak ve yazımı düzenlemek zaman alır. Vikipedi her ne kadar vandallarla mücadele edenlere, yazı hatalarını düzeltenlere ve sorunları etiketlerle belirtenlere ihtiyaç duysa da Vikipedi'nin gerçek değeri maddelere içerik ekleyenlerle uygun olduğunda yeni madde girenlere bağlıdır. Bir adayın niteliğini yaptığı anlam ayrımı sayfalarına ya da yönlendirme sayfalarına bakarak belirlemek zor olduğu kadar maddelere önemli ölçüde katkısı bulununan, tartışmalı maddelerde tartışma sayfasını kullanan, değişikliklerini açıklayıp, diğer kullanıcılarla iletişime giren adayları değerlendirmek de o kadar kolaydır.

Kısacası yöneticilk başvurusuna yorumuyla katılan bir kullanıcı yalnızca toplam değişiklik sayısına bakıyorsa adayın katılımı konusunda yanlış yargılara varabilir. Aday hakkında anlamlı bir yorumda bulunabilmek için katkıların sayılarına ve dağılımına bakmaktan çok kendilerine bakmak gerekir. Ve kesinlikle bir adayı desteklemek ya da bir adaya karşı çıkmak için değişiklik sayısı tek başına gerekçe olarak gösterilmemelidir.

Editcountitis ile ilgili bir başka önemli nokta da adayın yeteri kadar deneyimli olduğuna ama aylık değişiklik sayısına bakarak "yeteri kadar sıklıkla" değişiklik yapmadı yargısına varmaktır. Ne açıdan bakılırsa bakılsın sonunda Vikipedi'ye katılan herkes gönüllüdür; dolayısıyla katılımcılardan belirli bir katılım düzeyi istemek uygun değildir. Eğer bir yönetici haftada on dakika yönetici fonksiyonlarını kullanabiliyorsa bu Vikipedi için aksi olduğunda yararlanamayacağı on dakikalık yararlı bir hizmettir.

[değiştir] Alanadı dengesi

Farklı görevler farklı alanadlarında çeşitli sayıda değişiklik gerektirir. Vandalizmi geri alan ve kullanılmayan telif haklı saklı resimleri etiketlemekle uğraşan bir kullanıcının uygun tarz da bu işlemleri yaptığı takdirde uyarı etiketlerini girmesi nedeniyle kullanıcı mesaj sayfalarındaki değişiklik sayısı orantısız olarak çok fazla sayıda olacaktır.

Bazen bir farklı alandalarındaki katkılarının dengesizliği nedeniyle karşı yorumlarla karşılaşır. Bu gerekçelerin en uç ve sorunlu noktası örnek olarak kullanıcının Vikipedi alanadında (politikaları anlama), ana alan adında (madde üzerinde değişiklik), kullanıcı mesaj alanadında (kullanıcı ile iletişim) ve tartışma alanadında (diğer katılımcılarla yapıcı bir şekilde çalışma) uygun bir dengede değişikliğe sahip olmamasının gösterilmesidir. Bazen bu gerekçeye SAM ve Yöneticilk başvurusu tartışmalarındaki değişiklik sayıları da eklenebilir.

Bu tarz karşı yorumlarda üç farklı sorunla karşılaşılır:

• İlk olarak, alanadlarındaki değişiklik sayıları farklı nedenlerle oluşabilir: tartışma alanadındaki yğksek syıda değişiklik kullanıcılarla iletişimde deneyimi gösterdiği gibi yalnızca VikiProje etiketlerinin otomatik olarak girilmesinden de gelebilir. Kullanıcı mesaj sayfalarında yüksek sayıda değişiklik sorunlu kullanıcılarla iletişimden gelebildiği gibi (çok iyi yapması pek de kolay olmayan bir durum) çoğu anonim IP kullanıcı sayfalarına vandalizm etiketleri yapıştırmaktan da gelebilir (gereken bir etkinlik olsa da çok zor değildir). Vikipedi ve Vikipedi tartışma sayfalarında bulunan değişiklikler yararlı da olabilir gevezelik de; yöneticilik başvurularında ve SAM tartışmalarındaki katılım yararlı yorumlarla olduğu gibi basitçe "ben de, ben de" katılımı olabilir.

• İkinci olarak, özel bir yetenek farklı alanadlarında da sergilenebilir, örneğin diğer kullanıcılarla iletişime girmek için kullanıcı mesaj sayfaları, madde tartışma sayfaları, Vikipedi ve Vikipedi tartışma sayfaları kullanılabilir. Benzer olarak politikaların anlaşılması ve bunlar hakkında iyi yorumlar yapılması farklı alanadlarındaki değişikliklerde görülebilir. Kısacası alanadları ve yetenekler aynı değildir ve tek bir alanadındaki değişiklik sayısının az olması çok fazla bir şey kanıtlamaz.

• Üçüncü olarak, katılımcılar Vikipedi'ye farklı şekillerde katılımda bulunurlar. Telif hakkı sorunu olan resimleri belirlemeye yardımcı olmak ile yeni maddelerdeki sorunları belirlemek birbirinden farklıdır; bu ikisi de katılımcılar arasındaki tartışmaları yatıştırmaktan farklıdır ama her üçü de yöneticiler için önemli olan yetenekleri sergiler. Vikipedi'deki yöneticilerden her şeyde iyi olmaları beklenmez. Yöneticilerin çoğunluğu ilgi alanlarında odaklanır, sonuçta hiçbir parayla çalışmıyor, neden ilginç olmayan ve sıkıcı işlerle uğraşsınlar?

Ancak temel olan madde düzenleme/yazma, diğer katılımcılarla birlikte çalışma, Vikipedi politikalarını ve topluluğunu anlama yönünde hiç bir şey yapmamış olan katılımcılara karşı yorumda bulunmak uygundur. Ancak bir adaya başka bir katılımcı gibi katılımda bulunmadığı ya da "ideal" bir aday gibi katkıda bulunmadığı gerekçesiyle karşı çıkmak faydalı değildir. Bu Vikipedi'yi iyi bir yöneticiden mahrum bırakarak varolan yöneticilerin yapmayı tercih ettikleri idarî görevlere daha az zaman ayırarak, yapmak zorunda olduklarını hissettikleri görevlere yönelmesine neden olur.