Halid Bağdadî
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mevlânâ Halid-i Bağdadî (1779, Süleymaniye - 1827, Şam), Halidi yolunun öncüsü ünlü Kürt alim ve mutasavvıftır.
1813-1823 yılları arasında Bağdat'ta yaşamış ve Kadiri dergahında eğitim görmüş bir mevlevidir. Irak'ta Süleymaniye'ye 8 km uzakta Karadağ kasabasında doğmuştur. Zamanın ünlü hoca ve alimlerinden eğitim görmüştür. 1804 yılında Medine'ye, dört yıl sonrada Hicri 1224 yılında Hindistan'ın Cihanabad şehrinde Şeyh Abdullah Dehlevi'nin yanına giderek Nakşibendi tarikatının eğitimine girmiştir. Burada Abdullah Dehlevi'den "irşad icazeti" alarak beş tarikatta halife olmuştur. (Nakşibendi, Kadiri, Sühreverdi, Kübrevi, Çeşti) Süleymaniye'ye geri dönüp iki yıl sonra Bağdat'a giderek yerleşir. Burada öğrencilerine tefsir, hadis, tasavvuf, fıkıh gibi çeşitli dersler verir. On yıl sonra müridleri ve halifeleriyle birlikte Şam'a yerleşir. 1827 yılında Şam'da veba hastalığından vefat etmiştir. Türbesi Şam'da Salihiye'de olup ziyarete açıktır.
Babası Pir Mikail´dir. Osmanlıya yakınlığı ile tanınır. Müslümanların birliğini Osmanlı Devleti'nin sağlıyacağı düşüncesindeydi.
En büyük özelliği Medreselerinde eğitim dili olarak Osmanlıca, Arapça ve Farsça'nın yanında Kürtçe'yi kullanmış olmasıdır.
Bu nedenle Türkiye'deki Kürt hareketleri Bagdadî´yi önemli dinî alimlerden biri olarak görmektedir. [kaynak belirtilmeli]
İki temel inanç özelliği şeriata bağlılık ve Tasavvufta olduğunun tersine cerhî zikirden kaçınmak olarak özetleyebiliriz. Halifeleri aracılığıyla gerek Kuzey Irak´ta gerekse Şam, Kudüs, Bağdat ve Güneydoğu Anadolu'da binlerce müridi oldu. Sonradan "Mevlânâ" mahlasını aldı.
[değiştir] Kaynak
- Halidiye Risalesi (Mevlana Halid-el Bağdadi) Mevlana Halid Dizisi, Umran Yayınları, Hazırlayan: Yakup Çiçek, İstanbul, Ocak 1994, 328s.
