Haksöz Dergisi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun yardım sayfasını lütfen inceleyiniz. |
 |
Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Haksöz, 1991 yılından bu yana Türkiye, İstanbul merkezli olarak yayın yapmakta olan aylık dergi ve ayni adla anılan İslamî siyasal ve usuli açıdan ıslahatçı ve köktenci harekettir. Reformist değil geçmişteki kökleri temel alan ve bunlara geri dönüşü amaçlayan bir harekettir. Hareket kendisini daha ziyade bir İslami uyanış hareketi olarak tanımlar[kaynak belirtilmeli].
1991 yılında İstanbul'da yayın yapmaya başlayan Haksöz dergisi kendisini çağdaş İslami ihya ve öze dönüş hareketinin bir parçası olarak görmekte ve metodolojik olarak Cemaleddin Afgani, Muhammed Abduh, Seyyid Kutup, Ali Şeriati, Reşid Rıza, Muhammed İkbal gibi öze dönüş ve uyanış yanlısı düşünür ve yazarların izinden gitmektedir.
Hareketin öncüleri arasında eski Yeniden Milli Mücadele geleneğinden kopmuş kişiler olduğu gibi, çeşitli Kur'an çalışmaları, muhafazakar çevrelerden koparak tevhidi çizgiye gelmiş kişiler de bulunmaktadır[kaynak belirtilmeli].
Modernist ve geleneksel İslami duyarlılıklardan farklı olarak dinin özgür bilincin yüklenmesi ile, Kur'an ve sahih sünnet bağlamında anlaşılması gerektiğini savunur ve Kur'an'ın ve sahih peygamber örnekliğinin/sünnetin hayatın her alanını yönlendiren bir rehber olduğunu ifade eder. Müslüman topluluğun yeniden Kur'an'da tarif edilen canlılığını kazanması için öncelikle dine sonradan eklenen unsurlardan uzaklaşılması ve öze dönüş hareketinin tamamlanmasını zorunlu görür. Hareketin anlayışına göre dine sonradan eklenen bu unsurlar dinin ariliğini bozan şeylerdir, saptırmalardır. Öte yandan gruba göre bu süreç salt akademik ve usuli bir tartışma olmamalıdır zira onlara göre sosyal hayattaki haksızlıklara karşı siyasal ve kültürel duruşun İslam'ın temelini oluşturur. Bu anlamı anti-emperyalist bir yöne sahiptir ve benzeri anti-emperyalist mücadeleleri destekler. Siyasal anlamda bir yandan tedrici bir dönüşüm ile toplumun ıslahını, öte yandan devrimci mücadele ile sosyal dönüşümü amaçlar.
Sosyal hayatta İslamî şahitliği ve Müslüman kimliğinin gelişmesini, inanç alanının hurafe ve bidatlardan arındırılarak dinin özüne dönülmesini, savunan hareketin İktibas dergisi, Fecr Yayınları, Yöneliş Yayınları, çeşitli Kur'an çalışma grupları, İlmi ve Kültürel Araştırmalar Vakfı (İLKAV) gibi hareketlerle metodolojik olarak ve akide bağlamında benzeştiği ve hem bu hareketleri beslediği hem de onlardan beslendiği görülür[kaynak belirtilmeli].
Haksöz modernist ve gelenekçi İslam anlayışı ile çatışır ve bunları İslam'dan çağdaş ve kadim iki sapma olarak görür. Gerek modern gerekse geleneksel İslamî ıstılahın ıslah edilmesi ve Kur'an merkezli bir metodoloji ve ontoloji ile tecdide tabi tutulmasını savunur. Bu noktada "Kur'an merkezli bir arındırma" savunulan temel kavramdır. Bu anlamı ile gelenek, geleneksel dinî külliyât, dinî rivayetler, hadis rivayetleri, fıkıh ve akaid birikimi, tarihsel metinler, modern ideoloji ve felsefe başta olmak üzere tüm ontolojik kaynakların Kur'anî ıstılahlarla sorgulanması ve sonradan eklenen bidatlardan arındırılması temel bir stratejidir. Bu süreç, gruba göre, ne salt akademik ne de salt siyasal bir süreçtir; ancak hayat içerisinde yürüyen, ontolojik bağlamı olan, entelektüel boyutu yoğun, yaratıcı bir süreçtir.
Öte yandan hareket, temelde İslam'ı salt ahlaki ve inançsal bir olgu olarak görmemektedir ve dinin sosyal hayatta zulmü, bozulma ve çürümeyi yoketmek üzere vahyolunduğunu kabul eder. Bu çerçevede siyasal olarak İslam'ın tüm diğer çağdaş yorumlarında olduğu gibi emperyalizme, adaletsizliğe ve sömürüye karşıdır, kapitalizm ve türevlerine karşı direnişi savunur, liberal ideoloji ile temelden çatışır. Haksöz Türkiye'de Anti-Amerikancı, anti-kapitalist İslami cephenin önderliğini ve yüreklendiriciliğini yapmaktadır. Beyazıt Eylemliliklerinden Başörtüsü eylemlerine dek sokak merkezli siyasal mücadeleyi, sosyal tavır alışı önemsemiştir ve öncüsü olmuştur. Bu politikası, taktik bir politika olmaktan çok, peygamberin mücadelesinin "zulmü ifşa ve hakkı anmak" olarak gördüğünden dolayı savunduğu akidevi ve ibadi bir görevdir.
Haksöz hareketi 2007 yılı itibari ile yaygın anlamda Özgür Düşünce ve Eğitim Hakları Derneği(ÖZGÜR-DER) çerçevesinde faaliyet yürütmektedir. Özgür-Der 28 Şubat darbesinden sonra okullarına alınmayan Üniversiteli başörtülü bazı öğrencilerin öncülüğü ve müslüman önderlerin girişimleri sonucu kurulmuştur.
Hareketin Haksöz yanında katkı yaptığı ve editörlüğünü sürdürdüğü Kudüs Dergisi gibi yarı akademik nitelikli bir üç aylık periyodik yayını ve Türkiye solunun Özgür-Üniversite deneyimine benzeyen alternatif yaygın eğitim faaliyetleri bulunmaktadır. Hareket Türk bölgelerinde olduğu kadar Türkiye'deki Kürt bölgelerinde de yaygınlaşmaktadır. 90'lı yıllarda çıkan ancak şuan yayın yapmayan yarı akademik nitelikli Dünya ve İslam dergisi de hareketin üretim faaliyetlerinden biridir. Hareket Ekin Yayınları ile İslami uyanış sürecine dair eserleri yayınlamakta ve çeşitli akademik ve yarı-akademik platformlarda varlık göstermektedir. İslam Dünyası Tarih ve Kültür Araştırmaları Merkezi (İDKAM) ve bazı vakıf ve derneklerde örgütlenmektedirler. Hareketin sitesi [Haksöz-Haber] adres açıklamasısitesidir.
