Düzmece Mustafa

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Düzmece Mustafa veya Mustafa Çelebi (1393, Edirne - 1422), Yıldırım Beyazıt'ın veliaht olan en büyük oğludur. Düzmece lakabı, sahte şehzade olduğunu ileri süren dönemin Osmanlı tarihçilerince verilmiş ve kalmıştır.

Bizansa serbest bırakılmaması için fidye verilmesi, kendisine inananların sayısına ve toplum içindeki yerlerine bakıldığında,en sonunda yakalandığında edirnede asılarak idam edilmesi de bir belirtidir. Saltanat soyundan gelenlerin kanı akıtılmazdı.

II. Murat döneminin en büyük siyasi krizlerinden birine sebebiyet vermiştir. II. Murat'ın amcası olan Mustafa Çelebi'yle verdiği mücadeleden bir süre sonra, bir başka krize sebebiyet veren ve II. Murat'ın ağabeyi olan şehzade Küçük Mustafa Çelebi ile karıştırılmamalıdır.

Mustafa Çelebi, Ankara Savaşı'nda Hamidoğulları ve Tekeoğulları askeri ile birlikte cephenin ortasında yer almıştır. Bazı kaynaklar savaşta öldüğünü, bazı kaynaklar ise babası Yıldırım Bayezıt ile birlikte esir düşerek, babasının ölümünün ardından Timur tarafından Semerkant'a götürüldüğünü yazarlar. Timur'un ölümünden sonra 1405'de Anadolu'ya dönmüş, önce Niğde'ye, daha sonra da İsfendiyaroğulları beyinin yanına Kastamonu'ya gitmiştir. Ardından Rumeli'ye ve Eflak'a geçmiş, düzenleyeceği ayaklanma için bazı vali ve sancak beylerinden, Bizans İmparatoru II. Manuel'den ve bu arada bazı Avrupa devletlerinden yardım istemiştir. Topladığı kuvvetler Selanik'ten Tesalya üzerine giderken I. Mehmet'in ordusuna yenilmiştir. Bu yenilgiden sonra Selanik'e sığınmış, Bizans'tan yardım ve destek görmüştür. I. Mehmet Bizans İmparatoru ile anlaşarak Mustafa Çelebi'nin hayatı boyunca salıverilmemesi karşılığında yılda 900 bin akça ödemeyi önermiştir. Bu anlaşma çerçevesinde Bizans İmparatoru tarafından Limni adasına gönderilmiştir.

I. Mehmet'in ölümü ve Osmanlı-Bizans ilişkilerinin bozulması üzerine serbest bırakılmıştır. Gelibolu'ya geçerek kendine yandaş toplamaya başlamıştır. Rumeli beyleri ve akıncılar arasında taraftar toplamıştır. Sultan II. Murat Bayezid Paşa komutasındaki bir orduyu üzerine göndermişse de, bu ordunun komuta kademesi de Mustafa Çelebi tarafına ilhak etmiştir. Edirne'de hükümdarlığını ilan etmiş ve adına sikke bastırmıştır. Ancak II. Murat'ın ordularının baskısıyla hazinesi ile birlikte Eflak'a kaçarken Kızılağaç Yenicesi'nde yakalanmış ve 1422'de Edirne'de idam edilmiştir.