Almaz

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Almaz (Rusça: Алмаз, mücevher) Sovyetler Birliği'nin çok gizli askeri uzay istasyonu projesi. Üç Almaz istasyonu fırlatıldı, bunlar gizlilik nedeniyle Salyut sivil programına dahilmiş gibi gösterildiler: Salyut 2, Salyut 3 ve Salyut 5.

Salyut 2, yörüngeye oturduktan kısa süre sonra düştü, fakat Salyut 3 ve 5 başarılı olarak kullanıldı. Salyut 5'ten sonra Sovyet askeri yönetimi uzay istasyonlarının bakım masraflarının sağladığı yarardan fazla olduğuna karar verdi ve proje iptal edildi.

Almaz projesi, Vladimir Çelomey tarafından ABD hava kuvvetlerinin insanlı uzay istasyonu projesi Manned Orbiting Laboratory'e karşı başlatıldı. Başlangıçta iki proje benzer özellikler taşıyordu. İstasyonun içinde iki kişilik bir mürettebatla bir Proton roketi kullanılarak fırlatılması, mürettebatın bir aylık gözlem çalışmalarından sonra bir kapsülle dünyaya dönmesi planlanıyordu. Soyuz projesindeki gecikmeler üzerine, Almaz askeri uyduları düşürme görevini de üstlendi. Almaz uzayda yine Çelomey'in tasarım bürosunce geliştirilen ve Proton roketiyle fırlatılan TKS araçlarıyla ikmâl edilecekti.

Gözetleme cihazlarına ek olarak Almaz'da bir 23mm Nudelmann uçak topu vardı. Salyut 3, bu topla başarılı deneme atışları yaptı. Almaz programı iptal edilmeden önce imal edilen son istasyonlardan olan OPS-4'te top yerine iki güdümsüz füze bulunuyordu. OPS-4 uzaya gönderilmedi.

İnsanlı Almaz programının iptal edilmesinden sonra kalan Almaz istasyonları takip eden onyılda insansız radar uyduları olarak kullanıldılar. Almaz'ın cankurtaran sandalı TKS, Mir'in ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun modüllerine temel oluşturdu.

Günümüzde özel uzay uçuş şirketi Excalibur Almaz, modernize edilmiş Almaz istasyonları fırlatmayı ve bunlara TKS kapsülleriyle hizmet vermeyi planlamaktadır.