พระวรราชกุมารี

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

พระวรราชกุมารี (The Princess Royal) เป็นพระอิสริยยศตามราชประเพณี (แต่ไม่เป็นแบบอัติโนมัติ) ซึ่งพระมหากษัตริย์พระราชทานแก่พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ที่สุด พระอิสริยยศนี้ดำรงอยู่ตลอดพระชนม์ชีพของเจ้าหญิงพระองค์นั้น ดังนั้นจึงไม่สามารถที่จะสถาปนาเจ้าหญิงพระองค์อื่นให้เป็นพระวรราชกุมารีอีกพระองค์ได้ (โดยเฉพาะอย่างยิ่งสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ไม่เคยทรงเป็นพระวรราชกุมารีเลย) จวบจนถึงปัจจุบันนี้ได้มีพระวรราชกุมารีมาแล้วทั้งสิ้น 7 พระองค์ [1] โดยพระองค์ล่าสุดคือ เจ้าฟ้าหญิงแอนน์ พระวรราชกุมารี

พระอิสริยยศนี้เกิดขึ้นเมื่อสมเด็จพระราชินีเฮนเรียตตา มาเรีย (พ.ศ. 2252 - พ.ศ. 2312) พระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอ็องรีที่ 4 แห่งฝรั่งเศส และพระมเหสีในสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ ทรงมีพระประสงค์ที่จะเลียนแบบการสถาปนาพระอิสริยยศ "Madame Royale" ให้กับพระราชธิดาพระองค์ใหญ่ของกษัตริย์ฝรั่งเศส พระอิสริยยศนี้จะต้องได้รับพระบรมราชโองการอนุญาต (Royal Warrant) ไม่ใช่สถาปนาจากพระราชสัญญาบัตร (Letters Patent) และไม่ได้พระราชทานแก่พระราชธิดาพระองค์ใหญ่โดยอัติโนมัติ หากแต่จะเป็นการแต่งตั้งจากพระราชวินิจฉัยของพระมหากษัตริย์

เจ้าหญิงแมรี (หรือ สมเด็จพระราชินีนาถแมรีที่ 2) (พ.ศ. 2208 - พ.ศ. 2237) พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเจ้าเจมส์ที่ 2 และสมเด็จพระราชินีมเหสีในสมเด็จพระเจ้าวิลเลียมที่ 3 แห่งอังกฤษ เจ้าชายแห่งออเรนจ์ (พ.ศ. 2193 - พ.ศ. 2245) และ เจ้าหญิงโซเฟีย โดโรเธียแห่งฮาโนเวอร์ พระราชธิดาเพียงพระองค์เดียวในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 1 และทรงเป็นสมเด็จพระราชินีมเหสีในสมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดอริค วิลเลียมที่ 1 แห่งปรัสเซีย ทรงเหมาะสมกับพระอิสริยยศนี้ หากแต่ไม่ทรงได้รับพระราชทาน

[แก้] รายพระนามของพระวรราชกุมารี

เจ้าหญิงที่ทรงเคยดำรงพระอิสริยยศเป็น "พระวรราชกุมารี" อย่างเป็นทางการมีจำนวน 7 พระองค์ ดังนี้

• เจ้าหญิงแมรี (แมรี เฮนเรียตตา สจ๊วร์ต; 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2174 - 24 ธันวาคม พ.ศ. 2203) พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1
  • ทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรราชกุมารี ในปี พ.ศ. 2185
  • อภิเษกสมรสเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2184 ณ โบสถ์หลวง พระราชวังไวท์ฮอลล์ กรุงลอนดอน กับ เจ้าชายวิลเลียมที่ 2 เจ้าชายแห่งออเรนจ์ (ประสูติ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2169 สิ้นพระชนม์ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2193 ต่อมาทรงเป็น เจ้าหญิงแห่งออเรนจ์ และ เคานท์เตสแห่งนัสเซา
• เจ้าหญิงแอนน์ (2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2252 - 12 มกราคม พ.ศ. 2302) พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 2
  • ทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรราชกุมารี เมื่อวันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2270
  • อภิเษกสมรสในวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2277 ณ โบสถ์หลวง พระราชวังเซนต์เจมส์ กรุงลอนดอน กับ เจ้าชายวิลเลียมที่ 4 ชาร์ลส์ เฮนรี ฟริโซแห่งออเรนจ์ (1 กันยายน พ.ศ. 2254 - 22 ตุลาคม พ.ศ. 2294) ต่อมาทรงเป็น เจ้าหญิงแห่งออเรนจ์ และ เจ้าหญิงผู้สำเร็จราชการแห่งฟรีสแลนด์
• เจ้าหญิงชาร์ล็อต (ชาร์ล็อต ออกัสตา มาทิลดา; 29 กันยายน พ.ศ. 2309 - 5 ตุลาคม พ.ศ. 2371) พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3
  • ทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรราชกุมารี เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน พ.ศ. 2332
  • อภิเษกสมรสวันที่ 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2340 ที่โบสถ์หลวง พระราชวังเซนต์เจมส์ กรุงลอนดอน กับ สมเด็จพระราชาธิบดีฟรีดริชที่ 1 แห่งเวือร์ทเท็มแบร์ก (ฟรีดริช วิลเฮล์ม คาร์ล; 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2297 - 30 ตุลาคม พ.ศ. 2359) ต่อมาทรงเป็น สมเด็จพระราชินีชาร์ล็อตแห่งเวือร์ทเท็มแบร์ก
• เจ้าหญิงวิกตอเรีย (วิกตอเรีย อเดเลด แมรี หลุยซา; 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2383 - 5 สิงหาคม พ.ศ. 2444) พระราชธิดาในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย
  • ทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรราชกุมารี เมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2384
  • อภิเษกสมรสในวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2401 ณ โบสถ์หลวง พระราชวังเซนต์เจมส์ กรุงลอนดอน กับ สมเด็จพระจักรพรรดิฟรีดริชที่ 3 วิลเฮล์ม นิโคเลาส์ คาร์ลแห่งเยอรมนี (15 ตุลาคม พ.ศ. 2374 - 18 มิถุนายน พ.ศ. 2431) ต่อมาทรงเป็น สมเด็จพระจักรพรรดินีวิกตอเรียแห่งเยอรมนี
• เจ้าหญิงหลุยส์ (หลุยส์ วิกตอเรีย อเล็กซานดรา แด็กมาร์; 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2410 - 4 มกราคม พ.ศ. 2474) พระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7
  • ทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรราชกุมารี เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2408
  • ทรงอภิเษกสมรสในวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2432 ณ พระราชวังบัคกิงแฮม กรุงลอนดอน กับ อเล็กซานเดอร์ วิลเลี่ยม จอร์จ ดัฟฟ์ (เกิด 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2392 ถึงแก่กรรม 29 มกราคม พ.ศ. 2455) หลังจากการอภิเษกสมรสทรงเป็น ดัชเชสแห่งไฟฟ์
• เจ้าหญิงแมรี (วิกตอเรีย อเล็กซานดรา อลิซ แมรี; 25 เมษายน พ.ศ. 2440 - 28 มีนาคม พ.ศ. 2508) พระราชธิดาพระองค์เดียวในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5
  • ทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรราชกุมารี เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2475
  • อภิเษกสมรสเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2465 ณ มหาวิหารเวสต์มินส์เตอร์ กรุงลอนดอน กับ เฮนรี จอร์จ ชาร์ลส์ ลาสเซลส์ (9 กันยายน พ.ศ. 2425 - 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2490) หลังจากการอภิเษกสมรสทรงเป็น เค้านท์เตสแห่งแฮร์วูด
• เจ้าหญิงแอนน์ (แอนน์ เอลิซาเบธ อลิซ หลุยส์; ประสูติ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2493) พระราชธิดาพระองค์เดียวในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2
  • ทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระวรราชกุมารี เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน พ.ศ. 2530
  • อภิเษกสมรสครั้งแรกเมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2516 ณ มหาวิหารเวสต์มินส์เตอร์ กรุงลอนดอน แต่ทรงหย่าร้างเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2535 กับ ร้อยเอก มาร์ค แอนโธนี ปีเตอร์ ฟิลลิปส์ (เกิด 22 กันยายน พ.ศ. 2491)
  • อภิเษกสมรสครั้งที่สองเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2535 ณ เมืองเครธี มณฑลอเบอร์ดีนไชร์ สก็อตแลนด์ กับ พลเรือโท ทิโมธี เจมส์ แฮมิลตัน ลอเรนซ์ (เกิด 1 มีนาคม พ.ศ. 2498)

[แก้] Princess Royal กับประเทศไทย

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ได้ทรงพระนิพนธ์แปลพระอิสริยยศ Princess Royal ไว้ในหนังสือเกิดวังปารุสก์ และพระนิพนธ์อีกหลายเล่มว่า เจ้าฟ้าพระวรกุมารี (อาจใช้ พระวรราชกุมารี เพื่อให้ความหมายใกล้เคียงกับภาษาอังกฤษมากขึ้น - ผู้เขียน) หรือบางทีทรงทับศัพท์ตรงตัวว่า เจ้าฟ้าหญิงรอยัล

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น "สยามบรมราชกุมารี" แต่มิใช่ "มกุฎราชกุมารี" การแปลพระนามาภิไธยเป็นภาษาอังกฤษ หากจะแปลให้ถูกต้องนั้นไม่ควรจะใช้คำว่า the Crown Princess of Thailand เพราะพระอิสริยยศ มกุฎราชกุมารีแห่งประเทศไทย ยังไม่เคยมีเจ้าหญิงพระองค์ใดได้รับการสถาปนา แต่เพราะว่าทรงมีพระอิสริยยศสูงกว่าเจ้าฟ้าหญิงพระองค์อื่นๆ ในพระราชวงศ์จักรี ในเมื่อแปลเป็น Crown Princess ไม่ได้ นักวิชาการหรือนักประวัติศาสตร์บางท่านจึงได้ขนานพระนามาภิไธยว่า HRH The Princess Royal of Thailand แต่พระองค์ก็ไม่เคยทรงใช้พระนามาภิไธยนี้

ด • พ • ก พระวรราชกุมารี
เจ้าหญิงแอนน์ พระวรราชกุมารี (2530 – ปัจจุบัน) เจ้าหญิงแมรี เคานท์เตสแห่งแฮร์วูด (2475 - 2508) · เจ้าหญิงหลุยส์ ดัชเชสแห่งไฟฟ์ (2448 - 2474) · เจ้าหญิงวิกตอเรีย พระจักรพรรดินีแห่งเยอรมนี (2384 - 2444) · เจ้าหญิงชาร์ล็อต พระราชินีแห่งเวือร์ทเท็มแบร์ก (2332-2371) · เจ้าหญิงแอนน์ เจ้าหญิงแห่งออเรนจ์ (2270 - 2302) · เจ้าหญิงแมรี เจ้าหญิงแห่งออเรนจ์ (2185 - 2203)