ปฏิทินสุริยคติไทย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ด • พ • ก ปฏิทิน
ปฏิทินสากล	ฮิจญ์เราะหฺ · เกรโกเรียน · ISO · ปีสุริยคติ
	ประเภทปฏิทิน
	สุริยจันทรคติ · สุริยคติ · จันทรคติ
ปฏิทินอื่นๆ	อาร์เมเนีย · บาฮาอี · เบงกาลี · พุทธ · จีน · คอปติก · เอธิโอเปีย · เจอร์เมนิก · ฮีบรู · ฮินดู · อินเดีย · อิหร่าน · ไอริช · ญี่ปุ่น · ชวา · เกาหลี · มายา · เนปาล · ทมิฬ · ไทย (จันทรคติ – สุริยคติ) · ทิเบต · ตุรกี · เวียดนาม· โยรูบา · โซโรอัสเตอร์ · ฮิจญ์เราะหฺ
	ประเภทปฏิทิน
	จูเลียนต้นฉบับ · รูน

ปฏิทินสุริยคติไทย คือปฏิทินอย่างเป็นทางการของประเทศไทยในปัจจุบัน เป็นระบบปฏิทินสุริยคติอ้างวันเดือนปีตรงตามปฏิทินเกรกอเรียนที่มีจำนวนวัน 365 หรือ 366 วันในแต่ละปี โดยปรับเปลี่ยนจากปฏิทินจันทรคติไทยเดิมเมื่อ พ.ศ. 2431 (จุลศักราช 1240) ในสมัยรัชกาลที่ 5 ชื่อเดือนในภาษาไทยทั้งสิบสองในปฏิทินตั้งชื่อโดยกรมพระยาเทววงศ์วโรปการ

ในปฏิทินไทยจะมีการแสดงปีปฏิทินสุริยคติไทยเป็นหลักแสดงในรูปแบบปีพุทธศักราช และในหลายปฏิทินมักจะมีการแสดงวันพระ วันข้างขึ้น ข้างแรม ปีจีน และคริสต์ศักราชควบคู่กันไป ในปฏิทินปัจจุบัน ระยะห่างระหว่างปีคริสต์ศักราชกับปีพุทธศักราชจะต่างกัน 543 ปี (ซึ่งปี พ.ศ. 2543 จะตรงกับปี ค.ศ. 2000 พอดี)

[แก้] เดือน

ในปฏิทินสุรยคติไทยใช้จำนวนเดือน 12 เดือน ตามปฏิทินเกรกอเรียน โดยจำนวนวันในแต่ละเดือนได้อ้างอิงตามเช่นเดียวกันโดยในแต่ละเดือนจะมีจำนวนวันตั้งแต่ปี 28-31 วัน ชื่อเดือนทรงตั้งโดยกรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ โดยทรงใช้ตำราจักรราศี ซึ่งแสดงการโคจรของดาวเคราะห์รอบดวงอาทิตย์ในหนึ่งปีตามวิชาโหราศาสตร์ โดยทรงนำคำสองคำมาสมาสกัน คำต้นเป็นชื่อราศีที่ปรากฏในช่วงเวลานั้นรวมกับคำว่า "อาคม" หรือ "อายน" ที่หมายถึง "การมาถึง" โดยได้ระบุวันอย่างชัดเจนโดยคำว่า "คม" สำหรับเดือนที่มี 31 วัน และคำว่า "ยน" สำหรับเดือนที่มี 30 วัน ยกเว้นเดือนกุมภาพันธ์ที่มี 28 หรือ 29 วัน ถ้าเป็นปีอธิกสุรทิน^[1]

ชื่อไทย (อักษรย่อ)	คำอ่าน	รากศัพท์	ความหมาย
มกราคม (ม.ค.)	มะ-กะ-รา-คม หรือ มก-กะ-รา-คม	มกร + อาคม	การมาถึงของราศีมังกร
กุมภาพันธ์ (ก.พ.)	กุม-พา-พัน	กุมภ + อาพันธ์	การมาถึงของราศีกุมภ์
มีนาคม (มี.ค.)	มี-นา-คม	มีน + อาคม	การมาถึงของราศีมีน
เมษายน (เม.ย.)	เม-สา-ยน	มษ + อายน	การมาถึงของราศีเมษ
พฤษภาคม (พ.ค.)	พรึด-สะ-พา-คม	พฤษภ + อาคม	การมาถึงของราศีพฤษภ
มิถุนายน (มิ.ย.)	มิ-ถุ-นา-ยน	มิถุน + อายน	การมาถึงของราศีมิถุน
กรกฎาคม (ก.ค.)	กะ-ระ-กะ-ดา-คม	กรกฎ + อาคม	การมาถึงของราศีกรกฎ
สิงหาคม (ส.ค.)	สิง-หา-คม	สิงห + อาคม	การมาถึงของราศีสิงห์
กันยายน (ก.ย.)	กัน-ยา-ยน	กันย + อาคม	การมาถึงของราศีกันย์
ตุลาคม (ต.ค.)	ตุ-ลา-คม	ตุล + อาคม	การมาถึงของราศีตุล
พฤศจิกายน (พ.ย.)	พรึด-สะ-จิ-กา-ยน	พฤศจิก + อายน	การมาถึงของราศีพิจิก
ธันวาคม (ธ.ค.)	ทัน-วา-คม	ธนู + อาคม	การมาถึงของราศีธนู

[แก้] วันในสัปดาห์

ในปฏิทินสุรยคติวันในสัปดาห์ตามปฏิทินเกรกอเรียนเช่นกันโดยในแต่ละสัปดาห์จะประกอบไปด้วย 7 วัน ซึ่งเริ่มต้นสัปดาห์ด้วยวันอาทิตย์

ชื่อไทย	คำอ่าน	ชื่อทางโหร	สีประจำวัน	สีประจำวัน ตามตำราสวัสดิรักษา
อาทิตย์	อา-ทิด	อาทิจวาร (อ)	██ สีแดง	██ สีแดง
จันทร์	จัน	จันทรวาร (จ)	██ สีเหลือง	██ สีนวลขาว
อังคาร	อัง-คาน	ภุมวาร (ภ)	██ สีชมพู	██ สีม่วงคราม
พุธ	พุด	วุธวาร (ว)	██ สีเขียว	██ สีแสด
พฤหัสบดี	พะ-รึ-หัด-สะ-บอ-ดี หรือ พรึ-หัด-สะ-บอ-ดี	ชีววาร (ช)	██ สีแสด	██ สีเขียวปนเหลือง
ศุกร์	สุก	ศุกรวาร (ศ)	██ สีฟ้า	██ สีเมฆ
เสาร์	เสา	โสรวาร (ส)	██ สีม่วง	██ สีดำ

[แก้] อ้างอิง

ปฏิทินไทย
ศักราช	มหาศักราช — จุลศักราช — รัตนโกสินทรศก — พุทธศักราช
ปฏิทิน	ปฏิทินจันทรคติไทย — ปฏิทินสุริยคติไทย แก้ไข