ญาบิร

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

   

15th century European portrait of "Geber", Codici Ashburnhamiani 1166, Biblioteca Medicea Laurenziana, Florence

อะบูมูซา ญาบิร บินฮัยยาน ที่ชาวตะวันตกเรียกว่า เกเบอร์ (Geber) ขึ้นชื่อลือชาว่าเป็นบิดาแห่งเคมี

ญาบิร บินฮัยยาน เกิดราวปี ค.ศ. 721 และเสียชีวิตในเมืองกูฟะหฺ ประเทศอิรักราวปี ค.ศ. 815 (บ้างก็ว่า 803)

หลังจากเกิดมาได้ไม่นาน บิดาของเขา ซึ่งพัวพันกับการก่อกบฏล้มอาณาจักรอุมัยยะหฺ ก็ถูกประหารชีวิต ญาบิรถูกส่งไปแผ่นดินอารเบีย ที่นั่นเขาได้เข้านับถือมัซฮับชีอะหฺ และเข้าสมัครเป็นลูกศิษย์ของอิมามญะอฺฟัร อัศศอดิก ในเมืองมะดีนะหฺ เนื่องจากท่านมีความสนใจในเรื่องเคมีและคณิตศาสตร์เป็นทุนเดิม อิมามญะอฺฟัร จึงประสิทธิ์ประสาทวิชาของนบีมุฮัมมัดที่ไม่เคยเผยแพร่ให้ใครมาก่อน แก่ญาบิร จนได้กลายเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่เด่นที่สุดในสมัยนั้น และภายหลังได้กลายเป็นนักเคมีแห่งราชสำนักของฮารูน อัรรอชีด

ญาบิร บินฮัยยาน ได้แต่งหนังสือและบทบันทึกเกี่ยวกับเคมี และวิทยาศาสตร์รวมทั้งหมดราว ๒๐๐๐ เล่ม ในวิทยาการต่าง ๆ รวมทั้งแผนที่ ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นบันทึกข้อมูลที่เขาเรียนรู้มาจากท่านอิมามญะอฺฟัร และส่วนหนึ่งแปลจากภาษาสันสกฤต ชาวยุโรปได้เริ่มแปลหนังสือของเขาเป็นภาษาละตินในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ ๑๑ และ ๑๓ หลายเล่ม และเป็นที่ยอมรับว่าเป็นหนังสือที่เขียนได้ดีมาก และกว่าจะหาผู้ที่เขียนได้เทียมเท่าก็อีก ๘ ศตวรรษต่อมา

แม้ว่าเขาจะลือชื่อว่าเป็นบิดาแห่งแห่งนักเคมีอาหรับเปอร์เซีย แต่นักวิชาการเชื่อว่า บุคคลที่อยู่เบื้องหลังเขาก็คือยอดอัจฉริยะ นั่นคือท่านอิมามญะอฺฟัรผู้เป็นปรมาจารย์