กล้วยพัด

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

กล้วยพัดเป็นพืชชนิดหนึ่งที่มีลักษณะโดดเด่น แม้ว่าจะมีลำต้นคล้ายปาล์ม แต่ก็มิใช่ปาล์ม แม้ว่ามีใบคล้ายกล้วย แต่ก็ไม่ใช่กล้วย แม้ว่าจะอยู่ในวงศ์เดียวกันกับกล้วย แต่ก็อยู่ในสกุลต่างกัน และมีลักษณะร่วมกันไม่มากนัก แท้จริงแล้ว กล้วยพัดเป็นพืชในสกุลเดียวกับปักษาสวรรค์ และเป็นพืชที่เรียกว่าโมโนไทพิก นั่นคือ มีเพียงชนิดเดียวของสกุลนี้ อย่างไรก็ตาม การจำแนกกลุ่มพืชในวงศ์นี้ยังเป็นที่ถกเถียง บางครั้งก็นำกล้วยพัดไปไว้ในสกุลเดียวกับกล้วย (Musaceae) ก็มี สำหรับชื่อในภาษาไทยชื่อ กล้วยพัด ส่วนในภาษาอังกฤษนั้น เรียก traveler's palm หรือ traveler's tree

[แก้] ลักษณะ

กล้วยพัดมีความโดดเด่นที่ใบเรียงตั้งขึ้นคล้ายพัดจีน เป็นพืชพื้นเมืองของเกาะมาดากัสการ์ ในมหาสมุทรอินเดีย ส่วนในประเทศไทยนั้นมีตั้งแต่สมัยใดไม่ปรากฏหลักฐาน ปัจจุบันมีการปลูกกล้วยพัดในสถานที่ต่างๆ มากมาย เพราะมีลักษณะลำต้นไม่ใหญ่เกินไป รูปทรงสวยงาม ดูแลง่าย และไม่ทิ้งกิ่งก้านหรือใบให้เกะกะ

กล้วยพัดเป็นพืชมีเหง้า มีก้านใบยาว ใบสีเข้ม ยื่นดิ่งขึ้นจากโคนต้น ยาวเต็มที่ราว 3 เมตร และกว้างราว 25-50 เซนติเมตร มีเหง้าฝังอยู่ใต้ดิน เมื่อโตขึ้นจึงโผล่พ้นดิน แผ่ใบเป็นสมมาตร รวมความสูงทั้งหมดเต็มที่ 9-18 เมตรเลยทีเดียว ส่วนขนาดลำต้นนั้นมีเส้นผ่าศูนย์กลางราว 30 เซนติเมตร ตรงโคนใบมีลักษณะโค้งอุ้มน้ำได้มากถึง 1 ลิตร ด้วยเหตุนี้จึงมีชื่อว่า traveller’s tree หรือ traveller’s palm เพราะนักเดินทางสามารถดื่มน้ำจากหลายๆ ส่วนของพืชชนิดนี้ ทั้งที่ซอกโคนใบ และช่อดอกของกล้วยพัด ได้อย่างดี

ดอกของกล้วยพัดมีสีขาวขุ่น ขนาดเล็ก กระจุกเป็นช่อ มีช่อดอกยาวถึง 30 เซนติเมตร ออกดอกได้ตลอดปี และมีผลสีน้ำตาล ภายในมีเมล็ดสีฟ้า

[แก้] การขยายพันธุ์

กล้วยพัดสามารถขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด และหน่อหรือเหง้า สามารถปลูกในดินทรายหรือดินเหนียว ที่มีการระบายน้ำ และมีความชื้นพอสมควร อาจใส่ปุ๋ยบ้างเดือนละครั้ง (18-18-18) ส่วนในช่วงหน้าร้อนอาจให้ปุ๋ยน้อยลง ควรปลูกในสถานที่ที่มีแสงแดดเต็มที่ อาจปลูกในอาคารได้ แต่ควรมีแสงแดดส่องอย่างสม่ำเสมอ แต่อย่าปลูกในที่ที่มีลมพัดแรง หากต้องการใบที่สวย ไม่แตก หรืออาจปลูกให้ต้นไม้อื่นบังลมบ้างก็ได้

กล้วยพัดเติบโตในประเทศไทยได้ดี ด้วยสภาพอากาศและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม ทั้งยังทนทานต่อโรคและศัตรูพืชชนิดอื่นๆ ด้วย

มีความเชื่อดั้งเดิมในถิ่นกำเนิดของกล้วยพัดว่า หากนักเดินทางไปยืนตรงหน้าต้นกล้วยพัดแล้วอธิษฐาน ขอสิ่งใด ก็จะได้สิ่งนั้นตามความประสงค์