ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర - పూర్వమధ్య యుగము
వికీపీడియా నుండి
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర |
|||||
---|---|---|---|---|---|
----------- కాలరేఖ ----------- | |||||
చరిత్ర పూర్వ యుగము | క్రీ.పూ. 1500 వరకు | ||||
పూర్వ యుగము | క్రీ.పూ. 1500 - క్రీ.త. 650 వరకు | ||||
• మౌర్యులకు ముందు | • క్రీ.పూ.1500 - క్రీ.పూ. 322 | ||||
• మౌర్యులు | • క్రీ.పూ.322 - క్రీ.పూ. 184 | ||||
• శాతవాహనులు | • క్రీ.పూ.200 - క్రీ.త.200 | ||||
• కళింగులు | • క్రీ.పూ.180? - క్రీ.త.400? | ||||
• ఇక్ష్వాకులు | • 210 - 300 | ||||
• బృహత్పలాయనులు | • 300 - 350 | ||||
• అనందగోత్రులు | • 295 - 620 | ||||
• శాలంకాయనులు | • 320 - 420 | ||||
• విష్ణుకుండినులు | • 375 - 555 | ||||
• పల్లవులు | • 400 - 550 | ||||
పూర్వమధ్య యుగము | 650 - 1320 | ||||
• మహాపల్లవులు | |||||
• రేనాటి చోడులు | |||||
• చాళుక్యులు | |||||
• రాష్ట్రకూటులు | |||||
• తూర్పు చాళుక్యులు | • 624 - 1076 | ||||
• పూర్వగాంగులు | • 498 - 894 | ||||
• చాళుక్య చోళులు | • 980 - 1076 | ||||
• కాకతీయులు | |||||
• అర్వాచీన గాంగులు | |||||
ఉత్తరమధ్య యుగము | 1320 - 1565 | ||||
• ముసునూరి నాయకులు | • 1320 - 1360 | ||||
• ఓఢ్ర గజపతులు | • | ||||
• రేచెర్ల వెలమలు | • | ||||
• కొండవీటి రెడ్డి రాజులు | • | ||||
• రాజమహేంద్రవరం రెడ్డి రాజులు | • | ||||
• బహమనీ రాజ్యము | • | ||||
• విజయనగర సామ్రాజ్యము | • 1336 - 1565 | ||||
ఆధునిక యుగము | 1540 – 1956 | ||||
• అరవీటి వంశము | • 1572 - 1680 | ||||
• గోలకొండ రాజ్యము | • | ||||
• నిజాము రాజ్యము | • | ||||
• బ్రిటిషు రాజ్యము | • | ||||
• స్వాతంత్ర్యోద్యమము | • 1800 - 1947 | ||||
• ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు | • | ||||
• హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు | • | ||||
• ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అవతరణ | • | ||||
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఇటీవలి చరిత్ర | • | ||||
తెలుగు సాహిత్యం నన్నయకు ముందు నన్నయ యుగము • శివకవి యుగము తిక్కన యుగము • ఎఱ్ఱాప్రగడ యుగము శ్రీనాధుని యుగము • రాయల యుగము దాక్షిణాత్య యుగము • క్షీణ యుగము ఆధునిక యుగము • 21వ శతాబ్ధి |
|||||
చారిత్రిక నగరాలు భట్టిప్రోలు • వేంగి • ధాన్యకటకము కొలనుపాక • ఓరుగల్లు • విజయపురి హంపి • సింహపురి • హైదరాబాదు |
|||||
చారిత్రిక వ్యక్తులు గణపతిదేవుడు • రుద్రమదేవి • కృష్ణదేవరాయలు శాలివాహనుడు • |
|||||
|
(పరిచయం ఇక్కడ వ్రాయాలి)
విషయ సూచిక |
[మార్చు] యుగ విభజన
[మార్చు] యుగ చరిత్ర ముఖ్యాంశాలు
[మార్చు] మహాపల్లవులు
[మార్చు] రేనాటి చో(డు)ళులు
[మార్చు] చాళుక్యులు
- ప్రధాన వ్యాసం: చాళుక్యులు
చాళుక్యులకెల్ల మూలమైనది బాదామి రాజవంశము. క్రీస్తు శకము 6వ శతాబ్దమధ్యమున మొదటి పులకేశి బాదామి కోట జయించి చాళుక్యరాజ్యము స్థాపించాడు. చాళుక్యుల పుట్టుపూర్వోత్తరాలు వివాదాస్పదమైనవి. వీరు తొలుత విజయపురి ఇక్ష్వాకు రాజులకడ సామంతులుగా వుండి రాయలసీమ ప్రాంతమములోని చాళుక్యవిషయమును పరిపాలించారు[1]. 2వ శతాబ్దినాటి ఒక శాసనములో 'కండచిలికి రెమ్మనక' అనువాడు ఇక్ష్వాకుల సామంతుడని వున్నది. వీరు తూర్పుననున్న పల్లవుల ధాటికి తాళలేక కర్ణాట రాజ్యము ప్రవేశించి కదంబులనోడించి ఒకమహాసామ్రాజ్యసంభూతులైరి. 624సంవత్సరములో పులకేశి వేంగి, కళింగరాజ్యములు జయించి తనతమ్ముడైన కుబ్జవిష్ణువర్ధనుని వేంగిలో పట్టాభిషిక్తుని గావించి కమ్మనాటివైపు మరలి చిరకాలశత్రువులగు పల్లవులను దక్షిణమునకు తరిమివేశాడు. 755లో చాళుక్యసామ్రాజ్యమంతరించువరకు పల్లవులతో ఎడతెగని యుద్ధాలు సాగాయి. ఆంధ్రదేశములో మాత్రము తూర్పు చాళుక్యులపేర 1076 వరకు స్థిరముగా పాలించారు.
[మార్చు] రాష్ట్రకూటులు
[మార్చు] పూర్వ చాళుక్యులు
- ప్రధాన వ్యాసం: తూర్పు చాళుక్యులు
- ప్రధాన వ్యాసం: వేంగి
[మార్చు] పూర్వగాంగులు
[మార్చు] చాళుక్య చోళులు
[మార్చు] కాకతీయులు
- ప్రధాన వ్యాసం: కాకతీయులు
[మార్చు] అర్వాచీన గాంగులు
[మార్చు] ఇవి కూడా చూడండి
- ప్రధాన వేదిక: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర
- ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర కాలరేఖ
[మార్చు] మూలాలు
- ↑ History of the Andhras, G. Durga Prasad, 1988, Page 86; P.G. Publishers, Guntur (http://igmlnet.uohyd.ernet.in:8000/gw_44_5/hi-res/hcu_images/G2.pdf)
[మార్చు] వనరులు
- విజ్ఞాన సర్వస్వము, మొదటి సంపుటము, దేశము-చరిత్ర, 1983, తెలుగు విశ్వవిద్యాలయము, హైదరాబాదు.
- ఆచార్య బి.ఎస్.ఎల్. హనుమంతరావు - ఆంధ్రుల చరిత్ర - విశాలాంధ్ర పబ్లిషింగ్ హౌస్
- ఏటుకూరి బలరామమూర్తి - ఆంధ్రుల సంక్షిప్త చరిత్ర - విశాలాంధ్ర పబ్లిషింగ్ హౌస్
- Sir V Ramesam (retired Judge of Madras High Court)- Andra Chronology (90-1800 A.C.) - Published 1946 - [1]
- Dr. M. Rama Rao - Select Andhra Temples - Published by Govt. of Andhra Pradesh - [2]
- చిలుకూరి వీరభద్రరావు - ఆంధ్రుల చరిత్ర - మొదటి భాగము - విజ్ఞానచంద్రికా గ్రంధమండలి ప్రచురణ - 1910 - [3]
- చిలుకూరి వీరభద్రరావు - ఆంధ్రుల చరిత్ర - మూడవ భాగము - ఇతిహాస తరంగిణీ గ్రంధమాల ప్రచురణ - 1916 - [4]
- మల్లంపల్లి సోమశేఖర శర్మ - అమరావతీ స్తూపము - [5]
- ఆచార్య బి.ఎస్.ఎల్. హనుమంతరావు - బౌద్ధము-ఆంధ్రము - [6]
- కొలనుపాక పురావస్తు ప్రదర్శనశాల - [7]
- Dr.K Gopalachari - Early_History_Of_The_Andhra_Country - Madras University Doctorate Thesis - 1946 - [8]
- ఆదిరాజు వీరభద్రరావు - ప్రాచీనాంధ్ర నగరములు - మొదటి భాగము - ఆంధ్రచంద్రికా గ్రంధమాల ప్రచురణ - 1950 - [9]