Bitola

From Wikipedia

Битола Битољ
Zastava	Grb
Zastava	Grb
Položaj u Makedoniji
Osnovne informacije
Površina:	320 km²
Stanovništvo:	95.354 (2002)
Gustina:	1.280 lica/km²
Koordinate:	41°01′52′′SGŠ 21°20′25′′IGDKoordinate: 41°01′52′′S 21°20′25′′I
Nadmorska visina:	580m
Poštanski broj:	7000
Pozivni broj:	(0)47
Automobilska oznaka:	BT
Vremenska zona:	UTC+1 (CET) (Letnje vreme: UTC+2 (CEST)
Zvanična stranica:	[1]
Politika
Gradonačelnik:	Vladimir Taleski

Bitola (srpski jezik Bitolj, albanski Manastiri, grčki jezik Monastir) je grad i sjedište istoimene općine u Makedoniji koji se nalazi u jugozapadnom delu Makedonije ispod planine Baba (vrh Pelister 2601 m) na reci Dragoru, u centru najprostranije makedonske kotline Pelagonije, na 15 km severno od grčke granice i na nadmorskoj visini od 576 m. Sa 86,176 stanovnika (1994) on je po broju stanovnika treći grad u Makedoniji a po svojoj površini drugi.

Smatra se jednim od najlepših gradova na Balkanu sa najlepše uređenim korzoom, parkovima i grada uopšte. Bitolj je drugi grad diplomatije u Makedoniji. Bitolj je službeno dobio svoj novi grb 21. marta 2006.

Sadržaj/Садржај 1 Stanovništvo 2 Demografija 3 Ime grada 4 Širok Sokak 5 U Bitolju ima svoje konzulate deset država 6 Istorija 7 Religija 8 Turističke i kulturne atrakcije 8.1 Herakleja Linkestis 9 Obrazovanje 10 Naselja u Bitolju 11 Vidi još 12 Poznate ličnosti 13 Bratski gradovi sa Bitoljom 14 Galerija 15 Spoljašne veze

[uredi - уреди] Stanovništvo

Sa 95,354 stanovnika on je drugi grad u Makedoniji po broju stanovnika, a treći po površini.

[uredi - уреди] Demografija

Po popisu stanovništva iz 2002. godine, grad Bitolj imao je 74.550 stanovnika, sledeće nacionalne pripadnosti:

• Makedonci - 66.038 (88,58%)
• Romi - 2.577 (3,46%)
• Albanci - 2.360 (3,17%)
• Turci - 1.562 (2,10%)
• Vlasi - 997 (1,34%)
• Srbi - 499 (0,66%)
• Bošnjaci - 20 (0,02%)
• ostali - 497 (0,67%)

Nacionalni sastav u opštini:

• Makedonci 88, 70% ( 84 616)
• Albanci 4, 36% ( 4 164)
• Romi 2, 73% ( 2 613)
• Turci 1, 69% ( 1 610)
• Vlasi 1, 34 % ( 1 270)
• Srbi 0, 57% ( 541)
• Bošnjaci 0, 03% ( 21)
• ostali 0, 58% ( 550)

[uredi - уреди] Ime grada

Helenski naziv grada je Monastir (Template:Helenska 1), što su usvojili i Albanci i Turci, tako da je tokom otomanske vlasti to bio zvanični naziv grada. Slovenski naziv grada Bitolj potiče od reči Obitelj koja je u srednjem veku korišćena za zajednicu monaha odnosno manastir. Sa dolaskom Srba 1913.godine(vidi:Bitoljska bitka) u Bitolj grad je dobio svoje sadašnje ime (Bitola, posle jotovanja kojeg nema u makedonskom jeziku, Bitola>Bitolja>Bitolj).

[uredi - уреди] Širok Sokak

Širok Sokak (poznat i kao „bitolskoto korzo“) je najfrekventnija ulica u Bitolju. Zvanično ime je ulica „Maršal Tito“, a poznata je i kao „bitolskoto korzo“. U početku bila je namenjena za automobile, međutim danas je isključivo pešačka ulica i istinsko srce grada. Na Širok Sokaku se nalaze sve najveće prodavnice u gradu. Na Širok Sokaku se susreću najstarija arhitektonska dela i građevine na Balkanu, koje grad krase još od turskog doba.

[uredi - уреди] U Bitolju ima svoje konzulate deset država

Bugarska, Velika Britanija, Helenska republika, Rumunija, Rusija, Srbija, Slovenija, Turska, Francuska, Hrvatska

[uredi - уреди] Istorija

Grad se nalazi na rimskom putu Via Ignatia, gde je i antički grad Herakleja Linkestis.

Za vreme Turaka, grad je imao puno konzula svih značajnih zemalja, pa se Bitolj smatrao kao konzularni grad. 26.jula 1903. na ulazu u grad bio je pogubljen ruski konzul Aleksandr Arkadjevič Rostkovski, borac za prava pravoslavne raje, koju su Turci zatirali. Ne mestu pogibije danas stoji veliki ruski krst.

U Bitolju je oficirsku školu završio Kemal Ataturk. Neke njegove stvari se danas čuvaju u bitoljskom Narodnom muzeju.

Tokom prvog balkanskog rata u okolini grada je vođena Bitoljska bitka u kojoj je srpska vojska potukla otomansku armiju, čime je okončala proterivanje Turaka sa svojih prostora. Grad je stradao tokom prvog svetskog rata zbog blizine solunskog fronta, a bio je prvi grad koji je srpska vojska oslobodila posle albanske golgote.

Bitolj je imao i bogatu naseobinu Jevreja (sefarda), koji su izbegli iz Španije tokom crkvene inkvizacije kraljice Izabele Kastiljske.

Ti su se Jevreji doselili većinom na Balkan u gradove većeg značenja i jake trgovine, među ostalom i u Bitolj. Tu su potpomogli razvoju grada dobrim trgovačkim vezama. 11. marta 1943. je celokupna jevrejska populacija Bitolja(njih 3011) deportovano u logor Treblinku u Poljskoj.

[uredi - уреди] Religija

Bitolj je episkopski grad i sedište je Prespansko- pelagonijske eparhije. U Drugom svetskom ratu ova eparhija Srpske pravoslavne crkve je dobila ime Ohridsko-bitoljska. Nakon jednostranog proglašenja autokefalnosti Makedonske pravoslavne crkve 1967., dobila je sadašnje ime Prespansko-pelagonijska eparhija koje je ostalo i posle priznavanja Srpske pravoslavne crkve 2002., i obuhvata regione gradova: Bitolj, Resen, Prilep, Kruševo i Demir Hisar. Prvi mitropolit Eparhije (1958-1979) bio je blaženopreminuli Kliment. Drugi mitropolit i sadašnji administrator Eparhije, nadležan kao arhijerej od 1981. je Gospodin Petar. U Prespansko-pelagonijskoj eparhiji ima oko 500 crkava i manastira. U poslednjih deset godina u Eparhiji je izgrađeno ili se gradi oko 40 crkava i 140 crkvenih objekata. Eparhija ima dva crkvena muzeja - u Sabornom hramu „Sv. Velikomačenik Dimitrij” u Bitolju i u hramu „Sv. Jovan” u Kruševu, kao i stalna izložba ikona i biblioteka u zgradi Mitropolije. Mitropolija je izgrađena izmedžu 1901. i 1902. i jedan je od najlepših primera neobarokne arhitekture. Pored dominantne Makedonske pravoslavne crkve, u Bitolju postoje i druge veće verske zajednice kao što su Islamska verska zajednica, Rimo-katolička crkva i druge.

[uredi - уреди] Turističke i kulturne atrakcije

[uredi - уреди] Herakleja Linkestis

Herakleja Linkestis (latinski: Heraclea Lyncestis) je antički grad iz rimskog perioda, koji se nalazi u blizini samog grada, u podnožju planine Baba, i datira sa sredine 4 veka p.n.e.. Osnovao ga je makedonski kralj Filip II Makedonski. Grad je bio razvijeni vojno- strateški centar na severozapadnoj granici tadašnje makedonske oblasti Linkesida (današnje Bitolsko Pole).

Grad je građen, dograđivan, rušen i ponovo građen i nadgrađivan i još od njegovog prvog naseljavanja u kasnom bronzanom dobu, potom helenističkom dobu, pa onda rimskom, pa sve do ranovizantjskog doba imao je status grada sa visokim stepenom civilizacije.

U periodu 2 veka p.n.e. kada Makedonija postaje rimska provincija, Herakleja postaje silan ekonomsko-politički centar (Septina Aurelia Heraclea) sa svojim stalnim rimskim namesnikom i rimskom vojskom, što svedoči o Bitolju kao centru večne moći, civilizacije, kulture i lepote koja je tu i danas.

Svake godine od 29. jula do 2. avgusta u Bitolju se održava kulturni festival Ilindanski dani u znak sećanja na Ilindanski ustanak.

[uredi - уреди] Obrazovanje

U Bitolju postoji više osnovnih i srednjih škola. Većina njih se nalazi u gradu, ali ima i onih koje su po okolnim selima. Bitolj isto tako ima i nekoliko fakulteta pod nadzorom univerziteta Sv. Kliment Ohridski.

Osnovne škole u gradu:

• „Goce Delčev“
• „Dame Gruev“
• „Dr. Trifun Panovski“
• „Đorđi Sugarev“
• „Elpida Karamandi“
• „Kole Kaninski“
• „Todor Angelevski“
• „Sv. Kiril i Metodij“
• „Sv. Kliment Ohridski“
• „Stevan Naumov“
• kao i u okolnim selima:

• „Slavko Lumarkovski“ - Novaci
• „Krste Petkov Misirkov“ - Bistrica
• „Aleksandar Turuncev“ - Kukurečani
• „Koco Racin“ - Ivanjevci
• „Braka Milodinovci“ - Dobruševo
• „Trajan Belev“ - Capari
• „Mirce Acev“ - Bač

• Srednje škole u gradu:

• „Josip Broz - Tito“ - gimnazija
• „Taki Daskalo“ - rudarska, saobracajna, graficka, tekstilna skola i gimnazija
• „Jovan Kalauzi“ - medicinska škola
• „Jane Sandanski“ - ekonomska škola
• „Kuzman Šapkarev“ - poljoprivredna škola
• „Ѓorѓi Naumov“ - elektro-mašinska škola
• „Sredno muzičko učilište na grad Bitola“ - muzička škola

• Univerziteti u gradu:

• „Sv. Kliment Ohridski“

[uredi - уреди] Naselja u Bitolju

• Badembalari
• Bair
• Bakteriološka
• Borimečka
• Brusnička Naselba
• Bukovski Livadi
• Gorno Orizari
• Gratčeto Pejton
• Deveani
• Dovledžik
• Jeni Maalo
• Klanica
• Madžar Maalo
• Nedopirlivi
• Nova Bitola
• Oblasta
• Petočna Voda
• Stara Čaršija
• Strelište
• Triangla
• Ušici

[uredi - уреди] Vidi još

• Opština Bitolj
• Bitoljska bitka
• Herakleja Linkestis
• Bitoljska ploča

[uredi - уреди] Poznate ličnosti

• Jovan VI Arhiepiskop Ohridski i Mitropolit Skopski (Jovan Vraniškoski)
• Braća Milton i Janaki Manaki
• Kiril Makedonski
• Petar Sidovski
• Milko Lozanovski
• Slave Dimitrov
• Kire Kostov
• Petar Georgiev-Kalica
• Miodrag Necak
• Marjan Necak
• Saska Petkovska
• Biljana Damjanovska
• Olgica Hristova
• Karolina Gočeva
• Margarita Hristova
• Hristijan Spirovski, pijanista
• Sefedin Bajramov
• Zogovic Vladimir
• Jonce Hristovski
• Dobri Stavrevski
• Blagoj Angelovski
• Todor Svetiev, pijanista

[uredi - уреди] Bratski gradovi sa Bitoljom

Epinal, Francuska Rijeka, Hrvatska Rokdejl, Novi Južni Vels, Australija Kremenčuk, Ukrajina Pleven, Bugarska

KAISERSLAUTERN NEMACKA

[uredi - уреди] Galerija

Kolodvor.JPG Kolodvor Bitolj

BitolaPanorama.jpg Panorama Bitolja od Crkve "40 mučenika"

Sv.Nedela.JPG Crkva Svete Nedelje

Ajdar Kadi.JPG Ajdar-Kadi džamija - 16.vek

[uredi - уреди] Spoljašne veze

• Bitola City Portal (All Bitola Photos)
• All Bitola Photos
• Opština Bitola
• Radio 105 Aktuel Bombarder - Bitola
• Bitola, Babam Bitola
• Savez boraca Bitolj
• Festival na Filmska Kamera Braќa Manaki - Bitola
• Bitolj, grad u Makedoniji
• Jevreji u Bitolju
• Bitolski natpis

Gradovi Republike Makedonije
Berovo | Bitola | Bogdanci | Debar | Delčevo | Demir Kapija | Demir Hisar | Gevgelija | Gostivar | | Kavadarci | Kičevo | Kočani | Kratovo | Kriva Palanka | Kruševo | Kumanovo | Makedonski Brod | Makedonska Kamenica | Negotino | Ohrid | Pehčevo | Prilep | Probištip | Radoviš | Resen | Štip | Skopje | Struga | Strumica | Sveti Nikole | Tetovo | Valandovo | Veles | Vinica

Koordinate: 41° 01' 52 S. 21° 20' 25 I.