Castiddubbuonu (PA)
Di Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Casteddubbonu | |
Muttu: | |
Nomu ufficiali: | Castelbuono |
---|---|
Pruvincia: | Palermu (PA) |
Superfici: | 60,51 km² |
Abbitanti: | 9.640 |
Dinzitati: | 161 ab./km² |
Cumuni cunfinanti: | Cifalù, Jiraci, Isneddu, Pitralia Suttana, Puoddina, Santu Mà uru |
CAP: | 90013 |
Prifissu telefònicu: | +0921 |
Castiddubbuonu (Castelbuono pi talianu) è un cumuni dâ pruvincia di Palermuo, chi fa partie dûl Parcu di li Madunii.
[cancia] La storia
Castiddubbuonu è un paisi anticu, pi prima cci vìnniru a stari cristiani dûu mari ca scappà avanu pi la nvasioni di à utri genti. iddi si chiamà vanu sicani e vìnniru a stari ntê vòscura vicini. Doppu miliuna d'anni vìnniru li greci e poi li rumani.
Castiddibbuonu addiventa nu paisi granni ntô mediu evu sutta li Vintimiglia ô partiri dû 1300 quannu lu conti Franciscu dicidi di funnà ricci un casteddu. Na liggenna dici ca fu p'amuri di Custanza ca lu beddu conti fici lu casteddu e lu paisi. Passaru l'anni e si vitti però ca Custanza un putìa aviri figghi e accussì lu conti la chiudìu dintra lu casteddu e murìu.
Câ crisciutu dû paisi s'acchià nanu li campanari e nà scinu li cresi: la Matrici Vecchia, la Matri a Catina, San Nicolò. ma la storia va avanti e lu paisia addiventa sempri cchiù mpurtanti. Ntô 1454 lu Marchisi di Iragi Giuvanni terzu Vintimiglia porta tuttu lu marchisatu e lu Sacru Teschiu di Matri Sant'Anna ntô casteddu di Castiddibbuonu. Arrìvanu poi mòonaci austiniani, franciscani, duminicani e si jinchi lu paisi d'allittrati e artisti. Ntô 1520 l'artari majuri di Matrici Vecchia agghiorna cu lu granni pulitticu, donu eccelsu dû Marchisi Simuni I.
Ntô 1603 s'arricorda l'arrubbatina di Sant'Anna e ntô 1625 la miraculusa attruvata e lu patrunatu. Ntô 1820 la terra trema e carinu un saccu di cosi comi l'ùrtimu pianu dû casteddu e cupula e campanara di Matrici Nova.
[cancia] Di vidiri
- Li castiddi di Vintimiglia ('ntisu di Sant'Anna) cu dintra la Cappedda di Sant'Anna di frat Serpotta
- La Matrici Vecchia (fatta d'unni cc'era lu tempiu dû diu suli ni sarva arcuni pezzi comu li culonni; doppu fu fatta muschea e si vìdinu li finesci)
- La Matrici Nova
- La cresia di San Franciscu
- La Funtana di quattu cannola
- La cresia di Sant'Antuninu
- La cresia di Nunziata
- Lu museu cìvicu
- Lu museu Minà Palumbo (c'arricogghi tistimunianzi, reperti e biològgici)
- La turri dû roggiu
- La chiazza 'nnintra
- L'Arcu di Sant'Anna
[cancia] Festi principali
- Festa patrunali dâ matri Sant'Anna 17-27 giugnettu
- Festa dûu Crucifissu 13-14 sittèmmiru
- Simana di Pasqua e Venniridìa Santu
- Bambinedda - 8 di sittèmmiru
- Santa Luciuzza di Campagna - prima duminicadìa di sittèmmiru
- Santa Luciuzza di paisi - 13 di dicèmmiru
- Matro u Rusarii - ùurtima duminicadìa di uttùviru
- San Juvann - 24 di giugnu
- Cannilivari - da tufania a data chi cancia-