Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP
Z Wikipedii
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP (ZGWŻ) - związek wyznaniowy o strukturze federacji gmin żydowskich liczący ponad 1200 członków. Jest drugą co do liczebności organizacją żydowską w Polsce.
W latach 1993-1997 przewodniczacym związku był dr Paweł Wildstein, następnie Jerzy Kichler, a od 2003 roku do dnia dzisiejszego Piotr Kadlčik. W 1997 roku po raz pierwszy w zarządzie związku znalazła się kobieta - historyk Helena Datner.
Spis treści |
[edytuj] Historia związku
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP działa w oparciu o Ustawę o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP na podst. Ust. z dn. 27.02.1997, Dz. Ust. 41 poz. 251 ze zm.1997 roku. Zarejestrowany został jednak już w roku 1993 jako kontynuacja Związku Religijnego Wyznania Mojżeszowego, powstałego w 1949 roku. Prawnie związek jest kontynuatorem przedwojennych gmin żydowskich w Polsce.
[edytuj] Cele i działalność związku
Celem działalności związku jest organizowanie żydowskiego życia religijnego w wersji judaizmu ortodoksyjnego w Polsce, a także opieka nad gminami żydowskimi, utrzymywanie synagog i domów modlitwy oraz cmentarzy. Jednak mimo reprezentowania judaizmu ortodoksyjnego w rzeczywistości jedynie mniejszość członków związku przestrzega zasad kaszrutu czy też szabatu. Związek wydaje corocznie Almanach Żydowski. Największa z gmin związku znajduje się w Warszawie i liczy ponad pięciuset członków. Kolejne we Wrocławiu (ok. 300 członków), Łodzi (ok. 250 członków) i Krakowie (ok. 160 członków).
18 czerwca 2008 roku ZGWŻ i Telewizja Polska zawarły porozumienie w sprawie emisji programów dotyczących życia społeczności żydowskiej w Polsce w telewizji publicznej. Będą to audycje religijno-moralne, religijno-społeczne, kulturalne i nabożeństwa Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich (głównie obchody święta Purim).
[edytuj] Rabini
Obecnie Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich zatrudnia pięciu rabinów:
- Michael Schudrich - Naczelny Rabin Polski, rabin Warszawy i Łodzi.
- Maciej Pawlak - rabin pomocniczy gminy warszawskiej
- Efraim Meisles - rabin pomocniczy gminy warszawskiej
- Boaz Pash - rabin Krakowa
- Icchak Rapoport - rabin Wrocławia
[edytuj] Dni wolne od pracy dla członków gmin żydowskich
Na podstawie Ustawy z dnia 27 lutego 1997 roku o stosunku Państwa do Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich, Dz. Ust. 41 poz. 251 art. 11 par.:
- Osoby należące do gmin żydowskich mają prawo do zwolnień od pracy lub nauki na czas obejmujący następujące święta religijne, nie będące dniami ustawowo wolnymi od pracy:
- Nowy Rok - 2 dni,
- Dzień Pojednania - 1 dzień,
- Święto Szałasów - 2 dni,
- Zgromadzenie Ósmego Dnia - 1 dzień,
- Radość Tory - 1 dzień,
- Pesach - 4 dni,
- Szawuot - 2 dni.
- Terminy świąt, o których mowa w ust. 1, określane są według kalendarza żydowskiego.
- Osobom należącym do gmin żydowskich przysługuje prawo zwolnienia od pracy lub nauki na czas szabatu trwającego od zachodu słońca w piątek do zachodu słońca w sobotę oraz w święta, o których mowa w ust. 1, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
[edytuj] Struktura związku i podział administracyjny
Związek tworzy osiem gmin żydowskich:
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie
- filia w Lublinie
- Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu
- filia w Wałbrzychu
- filia w Żarach
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie,
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi,
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Szczecinie,
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach,
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Legnicy
dwie filie samego ZGWŻ:
oraz:
Podział administracyjny oparty jest na granicach województw z lat 1975-1998.
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP jest członkiem wielu organizacji międzynarodowych m.in.: Europejskiego Kongresu Żydów, Europejskiej Rady Społeczności Żydowskich, czy Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce. Działalność związku finansowana jest ze środków własnych oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz innych prywatnych sponsorów.
[edytuj] Wykaz czynnych synagog
- Nowa Synagoga w Gdańsku-Wrzeszczu, ul. Partyzantów 7
- Synagoga Remuh w Krakowie, ul. Szeroka 40
- Synagoga Tempel w Krakowie, ul. Miodowa 24
- Synagoga w Jeszywas Chachmej Lublin, ul. Lubartowska 85
- Synagoga Reicherów w Łodzi, ul. Rewolucji 1905 roku 28
- Synagoga im. Małżonków Nożyków w Warszawie, ul. Twarda 6
- Synagoga Pod Białym Bocianem we Wrocławiu, ul. Włodkowica 9
- Dom modlitwy w Bielsku-Białej, ul. 3 Maja 7
- Dom modlitwy w Bytomiu, pl. Grunwaldzki 6
- Dom modlitwy w Gliwicach, ul. Dolne Wały 2
- Dom modlitwy w Katowicach, ul. Młyńska 13
- Dom modlitwy w Legnicy, ul. Chojnowska 12
- Dom modlitwy w Łodzi, ul. Pomorska 18
- Dom modlitwy w Poznaniu, ul. Stawna 10
- Dom modlitwy w Szczecinie, ul. Niemcewicza 2
- Dom modlitwy w Wałbrzychu, ul. Mickiewicza 18
- Dom modlitwy we Wrocławiu, ul. Włodkowica 9
- Dom modlitwy w Żarach, ul. Zaułek Klasztorny 3
Zobacz więcej w osobnym artykule: Czynne synagogi w Polsce.[edytuj] Dane Teleadresowe
- 00-950 Warszawa
- ul. Twarda 6, Warszawa
- tel. + 48 22 620 06 76
- e-mail: zgwz@jewish.org.pl
[edytuj] Bibliografia
- August Grabski, Współczesne życie religijne Żydów w Polsce, w: Studia z dziejów i kultury Żydów w Polsce po 1945 r., Warszawa 1997, ISBN 83-85660-74-7
