Zsuzsa Polgár

Z Wikipedii

Zsuzsa Polgár

Państwo	Węgry Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1969 Budapeszt
Tytuł szachowy	arcymistrz (1991)
Ranking	2577 (01.07.2007)
Miejsce w kraju	1
FIDE Top 50	niesklasyfikowana
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Zsuzsa Polgár (ur. 19 kwietnia 1969 w Budapeszcie) – amerykańska szachistka pochodzenia węgierskiego, ósma mistrzyni świata w szachach.

Zsuzsa, najstarsza z trzech utalentowanych sióstr, niemal od kołyski była trenowana przez swojego ojca Laszlo Polgára w celu zdobycia tytułu mistrza świata. Już w wieku czterech lat potwierdziła siłę regularnego treningu, wygrywając dziesięć partii (bez porażki i remisu) w mistrzostwach Budapesztu dzieci do 11 lat. Jako dwunastolatka zdobyła tytuł mistrzyni świata dziewcząt w kategorii do 16 lat, trzy lata później, w 1984 roku legitymowała się już najwyższym rankingiem wśród kobiet. Jako nastolatka zaczęła odnosić sukcesy w silnie obsadzonych turniejach z udziałem mężczyzn. Zgodnie z założeniami swojego ojca i trenera unikała rozgrywek w wyłącznie kobiecym gronie. W 1986 roku była pierwszą kobietą, która uczestniczyła w turnieju strefowym - eliminacji do mistrzostw świata. W tymże roku Międzynarodowa Federacja Szachowa FIDE podjęła bardzo kontrowersyjną decyzję, podwyższając automatycznie rankingi o 100 punktów wszystkim kobietom z wyłączeniem Zsuzsy Polgár. Była to oczywista dyskryminacja młodej Węgierki. Pomimo to od 1984 roku Zsuzsa nieprzerwanie znajduje się w pierwszej trójce wśród kobiet na liście rankingowej FIDE, wyprzedzana zdecydowanie jedynie przez swą młodszą siostrę, Judit. W 1991 roku jako pierwsza kobieta Zsuzsa wywalczyła tytuł "męskiego" arcymistrza, wypełniając trzy normy na ten tytuł (przed nią dwóm Gruzinkom, Nonie Gaprindaszwili i Mai Cziburdanidze FIDE przyznała tytuł arcymistrza za zdobycie mistrzostwa świata kobiet).

Na początku lat dziewięćdziesiątych, gdy najmłodsza z sióstr, Judit, robiła ogromne postępy i osiągnęła wyższy ranking od starszej siostry i trenerki, Zsuzsa zdecydowała się wystartować w rozgrywkach o mistrzostwo świata kobiet. Pierwszy występ był bardzo pechowy. Wprawdzie w turnieju pretendentek w Szanghaju w 1992 roku zdeklasowała rywalki, wyprzedzając dwie najgroźniejsze konkurentki, Nanę Ioseliani i Maję Cziburdanidze aż o trzy punkty^[1], jednak nie potrafiła sobie poradzić z Ioseliani w meczu finałowym (Monaco, 1993), który zakończył się po dwóch dogrywkach remisem 6 - 6. O wygranej Ioseliani zadecydował rzut monetą. W następnym cyklu rozgrywek Zsuzsa już nie pozostawiła decyzji losowi, wspólnie z Cziburdanidze wygrała turniej pretendentek w Tilburgu (1994)^[2], po czym zdecydowanie zwyciężyła byłą mistrzynię świata 5½ - 1½ (Petersburg, 1995). Równie łatwo poradziła sobie z ówczesną mistrzynią Xie Jun, wygrywając mecz o tytuł mistrzyni świata w 1996 roku w stosunku 8½ - 4½^[3]. Pozostała niepokonaną mistrzynią świata, ponieważ nie przystąpiła do meczu w obronie tytułu w 1999 roku na skutek braku porozumienia z FIDE co do warunków przeprowadzenia tego meczu.

Zsuzsa Polgár odnosiła wiele sukcesów w potyczkach z najsilniejszymi szachistami. Ma na swoim koncie, między innymi, wygrane partie z Anatolijem Karpowem, Wiktorem Korcznojem, Gatą Kamskim i Wasilijem Iwanczukiem. Sześciokrotnie reprezentowała Węgry na kobiecych olimpiadach szachowych, zdobywając wraz z drużyną sześć medali: trzy złote, dwa srebrne i jeden brązowy. Od 2002 roku jest obywatelką USA, energiczną i prominentną działaczką szachową, cenioną dziennikarką i trenerką. Prowadzi szkołę szachową Susan Polgár Chess Center w Nowym Jorku, a także Susan Polgár Foundation, fundację mającą na celu promocję szachów kobiecych i młodzieżowych w USA. W roku 2004 powróciła do szachów turniejowych, wygrywając między innymi otwarte mistrzostwa USA w szachach błyskawicznych oraz reprezentując swój kraj na szachowej olimpiadzie w Calvii, gdzie zdobyła trzy medale: złoty za najlepszy uzyskany wynik rankingowy, srebrny - za indywidualny wynik na I szachownicy oraz brązowy (wraz z drużyną)^[4].

[edytuj] Wybrana bibliografia

Queen of the Kings [sic] Game (z Jacobem Shutzmanem) (1997) ISBN 0-9657059-7-8
Teach Yourself Chess in 24 Hours (2003)
World Champion's Guide to Chess (2005) ISBN 0-8129-3653-1
Breaking Through (2005) ISBN 0-02-864408-5
Chess Tactics for Champions (2006) ISBN 0-8129-3671-X