Wikipedysta:Umix/brudnopis
Z Wikipedii
Unieważnienie małżeństwa
Małżeństwo może być unieważnione tylko z przyczyn określonych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Wyrok unieważniający małżeństwo jest konstytutywny - dopóki nie stanie się prawomocny, małżeństwo zawarte wbrew zakazowi istnieje i korzysta z pełnej ochrony prawnej. Do skutków unieważnienia małżeństwa w zakresie stosunku małżonków do wspólnych dzieci oraz w zakresie stosunków majątkowych między małżonkami stosuje się odpowiednio przepisy o rozwodzie.
Spis treści |
[edytuj] Przyczyny unieważnienia
Przyczyny unieważnienia małżeństwa można podzielić na trzy grupy:
[edytuj] Przeszkody małżeńskie
Zobacz więcej w osobnym artykule: Przeszkody małżeńskie.- wiek (mniej niż 18 lat)
- ubezwłasnowolnienie całkowite
- choroba psychiczna
- bigamia
- pokrewieństwo (w linii prostej oraz rodzeństwo)
- powinowactwo (w linii prostej)
- przysposobienie
[edytuj] Wady oświadczeń woli
Wady oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński:
- brak świadomości
- błąd co do tożsamości drugiej strony
- bezprawna poważna groźba, wymuszająca wyrażenie woli, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste
[edytuj] Niedostatki pełnomocnictwa
Niedostatki pełnomocnictwa udzielonego do zawarcia małżeństwa:
- brak zezwolenia sądu na złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez pełnomocnika
- pełnomocnictwo nieważne
- pełnomocnictwo skutecznie odwołane
[edytuj] Legitymacja czynna w procesie o unieważnienie
Legitymacja czynna w procesie o unieważnienie małżeństwa, uzależniona jest od przyczyny unieważnienia.
- w przypadku unieważnienia małżeństwa z powodu przeszkody wieku, ubezwłasnowolnienia, choroby psychicznej, powinowactwa i przysposobienia - tylko małżonkowie
- w przypadku bigamii i pokrewieństwa - każdy, kto ma w tym interes prawny (np. małżonek i dzieci z poprzedniego małżeństwa w przypadku bigamii)
- w przypadku przeszkody wieku, gdy kobieta zaszła w ciążę - tylko ona
- w przypadku wadliwości związanych z pełnomocnictwem - tylko małżonek, który udzielił tego pełnomocnictwa
- w przypadku wad oświadczeń woli - tylko małżonek, który złożył oświadczenie dotknięte wadą.
Ponadto powództwo o unieważnienie małżeństwa w każdym przypadku może wytoczyć prokurator.
[edytuj] Konwalidacja małżeństwa
Gdy okoliczność, ze względu na którą małżeństwo było zakazane ustała, mamy do czynienia z konwalidacją małżeństwa. Powoduje to, iż małżeństwo zawarte mimo istnienia przeszkody nie może być unieważnione. Okoliczności prowadzące do konwalidacji można podzielić na cztery grupy:
1. Ustanie przeszkód małżeńskich
- wiek - osiągnięcie wymaganego wieku przed wytoczeniem powództwa
- ubezwłasnowolnienie - gdy zostało uchylone
- bigamia - jeśli poprzednie małżeństwo ustało lub zostało unieważnione (z wyjątkiem sytuacji gdy małżeństwo ustało przez śmierć osoby, która zawarła ponowne małżeństwo)
- przysposobienie - gdy stosunek przysposobienia ustał
2. Fakt nawiązania przez małżonków pożycia, mimo wadliwości związanych z pełnomocnictwem
3. Upływ terminów do wytoczenia powództwa o unieważnienie małżeństwa z powodu wad oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński - 6 miesięcy od ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli albo od wykrycia błędu albo od ustania stanu obawy wywołanej groźbą, a w każdym wypadku 3 lata od zawarcia małżeństwa
4. Zakaz unieważnienia małżeństwa po jego ustaniu. Od tej zasady istnieją dwa wyjątki - można unieważnić małżeństwo mimo jego ustania:
- gdy zostało zawarte pomimo występowania przeszkody pokrewieństwa lub bigamii
- gdy ustało z powodu śmierci jednego z małżonków, jeżeli śmierć nastąpiła w czasie po wytoczeniu powództwa o unieważnienie
