Triera

Z Wikipedii

Triera (gr. Τριήρεις, triere) - nie mylić z triremą (łac. trireme), która była zupełnie innym okrętem – trójrzędowiec, starogrecka galera z trzema rzędami wioseł, początkowo wiosłowa, a następnie żaglowo-wiosłowa. Była bardzo zwrotna. Triery mogły mieć 38-41 m długości i 3,5-4 m szerokości, zanurzenie do 1.9 m, wyporność 70-90 ton, prędkość do 12 węzłów. Dziób stanowił ciężki, zazwyczaj okuty brązem taran, stanowiący główną broń triery. Jej załogę tworzyło 170 wioślarzy, 13 marynarzy, sternik, dowódca (zwany trierarchą) i czterech jego pomocników oraz muzyk, który grając na flecie nadawał rytm wioślarzom. Na trierze było zazwyczaj około 10 hoplitów (maksymalnie, w warunkach bojowych, 40) i 4-5 łuczników. Wioślarze rozsadzeni byli następująco: górny rząd (thranite) - 31, rząd środkowy (zygite) - 27 i dolny (thalamite) - 27, a więc 85 przy każdej z burt. Wszyscy członkowie załogi okrętów greckich byli ludźmi wolnymi, przy czym wioślarze wywodzili się z najuboższych warstw społeczeństwa, nigdy natomiast nie służyli pod przymusem.

Taktyka wiosłowego okrętu wojennego tamtych czasów sprowadzała się do taranowania lub abordażu. W jej ramach wyróżniano trzy podstawowe manewry - periplus (manewr czołowy na burtę nieprzyjaciela zakończony taranowaniem), diekplus (manewr liniowy polegający na frontalnym przełamywaniu floty nieprzyjaciela wraz z łamaniem wioseł i abordażem) oraz kyklos (pozycja defensywna, kołowa). Przed bitwą zwijano żagiel, maszt składano i chowano pod pokład. Tam też kryli się do ostatniej chwili gotowi do ewentualnego abordażu hoplici i strzelcy. Na zewnątrz (i to za specjalnymi zasłonami) znajdowali się jedynie dowódca, jego pomocnicy i sternicy.

Triery greckie były (w porównaniu z okrętami fenickimi czy perskimi) bardzo niskie, a więc (w bitwie) bardziej odporne na boczny wiatr. Jeśli nie można było dokonać abordażu ani staranować przeciwnika, kapitan triery mógł spróbować jeszcze jednej techniki: rozpędzał się kontrkursem tak, by prawie otrzeć się o burtę wrogiego okrętu. W ostatniej chwili wioślarze chowali swe pióra pod pokład i triera łamała wiosła przeciwnika, czyniąc go niezdolnym do dalszej walki.