Tkankowy aktywator plazminogenu

Z Wikipedii

Model wstążkowy domeny proteazowej tPA w kompleksie z inhibitorem.

Tkankowy aktywator plazminogenu (ang. tissue plasminogen activator, PLAT, tPA) – wydzielana przez śródbłonek proteaza serynowa przekształcająca proenzym plazminogen w plazminę. Plamzinogen syntetyzowany jest jako pojedynczy polipeptyd, a tPA rozbija go na dwa łańcuchy polipeptydowe połączone mostkiem disiarczkowym.

[edytuj] Funkcja

tPA odgrywa rolę w migracji komórek i przebudowie tkanek. Zwiększona aktywność enzymatyczna tkankowego aktywatora plazminogenu powoduje zwiększoną fibrynolizę, objawiającą się nadmiernym krwawieniem; obniżona aktywność sprzyja zakrzepicy i zatorom.

[edytuj] Zastosowanie kliniczne

Rekombinowane tkankowe aktywatory plazminogenu (rtPA) znajdują zastosowanie w leczeniu stanów predysponujacych do tworzenia zakrzepów, takich jak udar mózgu albo zawał mięśnia sercowego. Początkowo produkowane były komercyjnie dwie formy leku: alteplaza, składająca się w przeważającej części z jednołańcuchowych cząsteczek rt-PA, i duteplaza, będąca dwułańcuchową cząsteczką rt-PA. Zaniechano stosowania duteplazy, ponieważ w dużych badaniach nie wykazano przewagi tego leku nad streptokinazą. Metodami inżynierii genetycznej wytworzono także pochodne cząsteczki tPA, o zmienionych właściwościach:

r-PA, jednołańcuchowa cząsteczka t-PA pozbawiona wskutek delecji domeny typu Kringle-1
TNK-tPA, podobny do r-PA, ale z dodatkowym miejscem glikozylacji w pozycji 103; usuniętym miejscem glikozylacji w pozycji 117; i zamienionymi przez cztery reszty alaninowe czterema aminokwasami (Lys-His-Arg-Arg) w domenie proteazowej.
n-PA, będąca postacią naturalnego tPA pozbawioną domeny palca peptydowego i domeny EGF oraz miejsca glikozylacji w domenie Kringle-1.