Rak podstawnokomórkowy skóry

Z Wikipedii

Histologia guzkowego raka podstawnokomórkowego

Rak podstawnokomórkowy skóry (łac. carcinoma basocellulare, basalioma, ang. basal cell carcinoma, BCC) - najczęstszy nowotwór złośliwy skóry^[1], charakteryzujący się niskim stopniem złośliwości, powolnym wzrostem i bardzo rzadkim przerzutowaniem.

[edytuj] Epidemiologia

BCC jest najczęstszym nowotworem złośliwym skóry. Według Skin Cancer Foundation w USA corocznie 800,000 ludzi zapada na tę chorobę. Częstość zachorowań rośnie z wiekiem i jest większa u ludzi rasy białej. Dotyczy głównie osób nadmiernie narażonych na promieniowanie ultrafioletowe światła słonecznego^[1] (rolnicy, żeglarze, osoby opalające się, itp.). W zespole Gorlina (OMIM 109400) istnieje genetycznie uwarunkowana skłonność do powstawania raków podstawnokomórkowych skóry, spowodowana mutacją w genie PTCH2 w locus 9q22.3.

[edytuj] Objawy i przebieg

Charakter wykwitów pierwotnych w BCC może być mocno zróżnicowany, stąd w zależności od cech morfologicznych nowotworu wyróżniamy następujące odmiany:

Rak podstawnokomórkowy guzkowy (carcinoma basocellulare nodosum) - najczęstsza postać BCC, wykwit ma charakter niezapalnego guzka otoczonego charakterystycznym, niezapalnym, perełkowatym wałem. W części środkowej guzka może występować bliznowacenie.
Rak podstawnokomórkowy wrzodziejący (carcinoma basocellulare exulcerans, historyczna nazwa: wrzód drążący - ulcus rodens) - postać charakteryzująca się głębokim nacieczeniem podstawy guza, mogącym prowadzić do niszczenia mięśni i kości. Charakterystyczny dla obrazu klinicznego BCC wał otaczający guzek może być w tej postaci ledwo dostrzegalny.
Rak podstawnokomórkowy barwnikowy (carcinoma basocellulare pigmentosum)
Rak podstawnokomórkowy twardzinopodobny (carcinoma basocellulare morpheiforme) - ma charakter porcelanowej barwy guzka, zazwyczaj nie ulegającego rozpadowi.
Rak podstawnokomórkowy torbielowaty (carcinoma basocellulare cysticum) - postać lokalizująca się zwykle na powiekach, w której wykwitem pierwotnym są małe, przezroczyste guzki.
Rak podstawnokomórkowy powierzchowny (carcinoma basocellulare superficiale) - postać o łagodnym i bardzo przewlekłym przebiegu, w której powierzchowne wykwity są na ogół liczne, dobrze odgraniczone, i charakteryzują się bardzo powolnym szerzeniem. Obecny jest lekko wyniosły wał wokół pojedynczej zmiany. Najczęstszą lokalizacją tej postaci nowotworu jest tułów; odmianą postaci powierzchniowej jest tzw. guz Arninga (carcinoma basocellulare superficiale multicentricum).

Ogólnie wszystkie odmiany BCC charakteryzują się powolnym przebiegiem i typową lokalizacją na skórze twarzy, nigdy nie uszkadzają gałki ocznej i nie zajmują błon śluzowych. Za wyjątkiem postaci wrzodziejącej, naciekają podścielisko tylko w nieznacznym stopniu.
Inną charakterystyczną cechą BCC jest tylko wyjątkowe występowanie przerzutów. Opisano pojedyncze przypadki przerzutów raka podstawnokomórkowego do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych.

[edytuj] Różnicowanie

[edytuj] Postać guzkowa BCC

Gruźlica toczniowa (tuberculosis luposa)
Toczeń rumieniowaty przewlekły (DLE)

[edytuj] Postać wrzodziejąca

Rak kolczystokomórkowy skóry (carcinoma spinocellulare)

[edytuj] Postać barwnikowa

Czerniak złośliwy (melanoma)

[edytuj] Postać powierzchowna

Choroba Bowena (morbus Boweni)
Łuszczyca zadawniona (psorasis inveterata)
Liszaj płaski barwnikowy (lichen planus pigmentosus)

[edytuj] Leczenie

Chirurgiczne usunięcie tkanki nowotworowej
Krioterapia
Maść 5-fluorouracylowa (5%)
Doogniskowe iniekcje interferonu.

Przypisy

↑ ^1,0 ^1,1 "MedlinePlus Medical Encyclopedia: Basal cell carcinoma" (symptoms/treatment), U.S. National Library of Medicine, 8600 Rockville Pike, Bethesda, MD, and National Institutes of Health, USA, October 2007, webpage: BCC.

[edytuj] Bibliografia

Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.
Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała Patologia znaczy słowo o chorobie. T. 2. Wydawnictwo Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 2003. ISBN 83-88857-65-7.