Z Wikipedii

[edytuj] Próba cyny

• Sposób rzemiosła

Pierwszorzędne gatunki cyny najczęściej stemplowano dwoma znakami: miejskim, wywodzącym się z elementów heraldycznych miasta lub z jego nazwy oraz znakiem mistrza, którym na ogół były emblematy lub gmerki. Często na jednej tarczy znajdowała się kompozycja złożona z symbolu miasta i znaku mistrza. Cyfry występujące niekiedy w znaku mistrza były ważną datą jego życia; najczęściej jest to rok uzyskania mistrzostwa. Natomiast J. J. Krause z Królewca w puncy zaznaczył datę złożenia urzędu Starszego Cechu . Data w znaku miejskim przeważnie dotyczy nowych rozporządzeń w sprawie stosowania prób. Cynę tzw. angielską, czyli odlewaną według receptury angielskiej, stemplowano rozetką z koroną i inicjałami konwisarza . Brak umieszczanego zwylde na innych wyrobach cynowych herbu miasta utrudnia dzisiejszym badaczom właściwe określenie pochodzenia obiektu. Nazwę miasta zaczęto wprowadzać dopiero w XVIII wieku, ponadto oznaczając przedmioty dużą koronowaną rozetą, postacią anioła z wagą, inicjałami lub nazwiskiem konwisarza. datą i przyjętymi w danym środowisku zwrotami: "ENGLISCH ZINN", "LONDON ZINN", "BLOK ZINN", "FEIN ZINN". W miastach pomorskich (Gdańsk, Toruń, Chełmno, Braniewo, Elbląg, Królewiec) obowiązywało, ustalone na zjeżdzie delegatów miast i stanów w Elblągu w 1432 roku, stemplowanie pierwszego gatunku cyny znakiem miasta i mistrza. System ten utrzymał się prawdopodobnie do drugiej połowy XVI wieku. Według dekretu Zygmunta Augusta z 20 kwietnia 1559 roku, wprowadzono obowiązek umieszczania dodatkowo na wyrobach z najlepszej cyny, zwanej cyną gdańską, królewskiego orla z literami SA, a na gatunku czystej cyny, zwanej wrocławską, orła bez tych liter. Niestety, brak przykładów cyny oznakowanej w XVI wieku. Przypuszczalnie. od czasu dekretu królewskiego stemplowano ją systemem trzyznakowym - orła, znaku miasta i mistrza. Ten system jest znany jednak dopiero z obiektów XVII-wiecznych. Niekiedy te trzy znaki byly wkomponowane w stylizowaną rozetę i odciskane jedną puncą. Trzy tarcze (dwie ze znakien1 mistrza, a jedna ze znakiem miasta) w podobnie obrysowanej rozecie, spotyka się także w konwisarstwie szwedzkim. W XVIII wieku w konwisarstwie europejskim system wieloznakowy zaczęto stopniowo zastępować dużymi pojedynczymi puncami. W Gdańsku, podobnie jak w miastach sąsiednich, wprowadza się wówczas obowiązek znakowania wyrobów z cyny o próbie 16 koronowaną różą z inicjałami konwisarza. Ten znak stosowano również na cynie czystej, dodając ponadto całe nazwisko mistrza, nazwę miasta i słowo "SONANT" 24. Gorsze gatunki cyny znakowano puncą miejską i konwisarską. Zastąpienie elementów herbu pierwszą literą nazwy w puncy miejskiej oznaczało najniższy gatunek stopów 25 . W XVIII wieku w miastach, które podlegały władzy króla pruskiego od roku 1745, na przedmiotach z przetopionej starej cyny, o dobrej próbie, należało umieszczać słowa "AL1E PROBE"