Portret małżonków Arnolfinich

Z Wikipedii


Portret małżonków Arnolfini
Jan van Eyck , 1434
olej na desce
82,2 × 60 cm
National Gallery w Londynie

Inskrypcja (fragment obrazu)

Wypukłe lustro (fragment obrazu)

Portret małżonków Arnolfini - obraz namalowany przez Jana van Eycka w 1434 w technice olejnej na desce. Dzieło przechowywane jest w National Gallery w Londynie. Inskrypcja nad lustrem głosi: Johannes de eyck fuit hic / 1434 (Jan van Eyck był tutaj / 1434).

Obraz przedstawia ceremonię składania przysięgi małżeńskiej. Giovanni di Nicolao Arnolfini, kupiec włoski z Lukki, i jego żona Giovanna Cenani stoją we wnętrzu mieszkania oświetlanego światłem wpadającym przez okno z lewej strony. Kobieta wysoko unosi bogato fałdowaną suknię. Po prawej znajduje się łoże pod baldachimem, a na ścianie z tyłu charakterystyczne okrągłe i wypukłe lustro, w którym można dostrzec także świadków zaślubin (w tym samego artystę). W tym czasie małżeństwo było sakramentem, który nie wymagał obecności kapłana^[1].

Niektórzy badacze twierdzą, iż obraz nie miał uwiecznić ceremonii zaślubin. Gest Arnolfiniego tłumaczą jako pozdrowienie osób, które pojawiają się w progu drzwi i które zobaczyć można w odbiciu w lustrze^[2].

Symbolika przedmiotów:

Pies to symbol wierności małżeńskiej.
Zdjęte sandały (widoczne są na pierwszym planie, a także w tle, przy ławie) stanowią odniesienie do Starego Testamentu: (...) Zdejm sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą (Wj 3, 4-5). Oznacza to, że zwykłe mieszkanie zostało uświęcone przez dokonujący się w jego wnętrzu sakrament.
Świeca jest zapalona, mimo iż w środku pokoju jest widno, dzięki światłu padającemu z okna. To dlatego, że płomień świecy nie spełnia tutaj funkcji praktycznej, ale jest symbolem obecności Chrystusa.
W tle pokoju widać drewnianą figurkę św. Małgorzaty, jednej z Czternastu Świętych Wspomożycieli, mającej chronić od bólów porodowych.
Różaniec z bursztynów - wstrzemięźliwość, czystość.
Pomarańcza, miotełka - czystość.
Owoce - rajski owoc, szczęście.
Lustro- symbol czystości.

Jan van Eyck uwiecznił jeszcze Giovanniego Arnolfini na portrecie około roku 1435 (Staatliche Museen, Berlin). Robert Campin, rywalizując z Janem van Eyckiem, umieścił podobne lustro w Tryptyku z Werl w 1438 (Museo del Prado, Madryt), gdzie artysta odbija się wraz ze swoim pomocnikiem.