Pikornawirusy

Pikornawirusy (łac. Picornaviridae, z gr. pico - bardzo mały (wirus RNA)) - rodzina wirusów, charakteryzujących się następującymi cechami:

Symetria: ikosaedralna
Otoczka lipidowa: brak
Kwas nukleinowy: ssRNA(+), ok. 7,5 tys. par zasad
Replikacja: cytoplazma
Peptydy i białka: najpierw powstaje pojedyncza poliproteina, która jest z kolei rozcinana na białka kapsydu i poszczególne enzymy niezbędne do rozwoju wirusa
Wielkość: 27-30 nm średnicy
Gospodarz: kręgowce
Cechy dodatkowe: jedna z najliczniejszych rodzin wirusów, wykazujących jedne z najmniejszych rozmiarów oraz powodujących bardzo szeroki zakres chorób, obejmujących wiele narządów.

Podział systematyczny pikornawirusów przedstawia się następująco:

Rodzina: Picornaviridae (Pikornawirusy)
- Rodzaj: Enterovirus
  - ludzkie enterowirusy (wirusy Coxsackie)
  - Poliovirus, zwyczajowo wirus polio, poliowirus
- Rodzaj: Rhinvirus (Rinowirusy)
  - Human rhinovirus A (HRV-A)
  - Human rhinovirus B (HRV-B)
- Rodzaj: Hepatovirus
  - Hepatitis A virus (HAV), zwyczajowo wirus zapalenia wątroby typu A
- Rodzaj: Cardiovirus
- Rodzaj: Aphthovirus
  - Foot-and-mouth disease virus (FMDV) - wirus pryszczycy
- Rodzaj: Parechovirus

Spośród chorób wywoływanych przez pikornawirusy, największe znaczenie mają:

różnego rodzaju przeziębienia - wywoływane są przez rinowirusy, które charakteryzują się występowaniem znacznej ilości serotypów i dlatego nie można wyprodukować przeciwko nim szczepionki
poliomyelitis, czyli nagminne porażenie dziecięce - wywoływane jest przez wirusa polio i jeszcze w ubiegłym stuleciu stanowiło poważny problem medyczny (do czasu wynalezienia szczepionki)
choroby układu pokarmowego i nerwowego, skóry i błon śluzowych - wywoływane są przez enterowirusy
wirusowe zapalenie wątroby typu A - wywoływane jest przez HAV i należy do tzw. "chorób brudnych rąk"
pryszczyca - choroba wywoływana przez FMDV, jest zoonozą, która może w pewnych przypadkach wystąpić także u ludzi